Fizikçiler, bilimin en gizemli konularından biri olan zaman kristalleri alanında tarihi bir adım attı. İlk kez, insan gözüyle doğrudan görülebilen, neon renkli dalgalı çizgiler halinde parlayan bir zaman kristali üretildi.
ABD Colorado Boulder Üniversitesi’nden fizikçiler Hanqing Zhao ve Ivan Smalyukh, sıvı kristallerden ürettikleri bu özel yapının yalnızca mikroskop altında değil, özel koşullar sağlandığında çıplak gözle de gözlemlenebileceğini açıkladı.
ZAMAN KRİSTALLERİNİN SIRRI
Zaman kristalleri ilk kez 2012’de Nobel ödüllü fizikçi Frank Wilczek tarafından öne sürüldü. Başlangıçta imkânsız görülen bu kavram, 2016’da deneysel olarak gözlemlendi.
Normal kristaller (elmas, kuvars, tuz) uzayda tekrar eden atom düzenine sahipken, zaman kristalleri hem uzayda hem de zamanda tekrar eden bir yapıya sahip. Yani parçacıkları, dış etkilerden bağımsız şekilde belirli zaman aralıklarında titreşim gösteriyor.
NEON ÇİZGİLERLE DALGALANAN KRİSTAL
Araştırmacılar, sıvı kristalleri ışığa duyarlı özel bir boya ile kaplanmış cam tabakaların arasına yerleştirdi. Özel ışıkla uyarıldığında boya molekülleri yön değiştirerek sıvı kristaller üzerinde baskı oluşturdu. Bu etkileşim, saatler boyunca değişmeyen, renkli çizgilerden oluşan dalgalı bir hareket yarattı.
Smalyukh bu keşfi şu sözlerle özetledi:
“Hiçbir şeyden her şey doğuyor. Tek yapmanız gereken ışık tutmak ve karşınızda bambaşka bir zaman kristali dünyası açılıyor.”
GELECEKTEKİ TEKNOLOJİK UYGULAMALAR
Zhao ve Smalyukh, buluşun yalnızca temel bilim açısından değil, teknoloji açısından da devrim niteliğinde olduğunu vurguluyor.
Zaman kristallerinin gelecekte kullanılabileceği alanlar arasında:
- Optik cihazlar
- Telekomünikasyon teknolojileri
- Sahteciliğe karşı güvenlik sistemleri
- Fotonik zaman-kristali üreteçleri
yer alıyor.
Araştırmacılar, bu çalışmanın zaman kristallerinin farklı sistemlerde nasıl ortaya çıkabileceğini anlamak için yalnızca bir başlangıç olduğunu belirtiyor.