Modern sanatın en sıra dışı isimlerinden Jackson Pollock’un başyapıtlarından “Number 1A, 1948” tablosundaki turkuaz tonunun kaynağı 77 yıl boyunca bilinmiyordu. Stanford Üniversitesi’nden Alexander Heyer ve ekibi, yapılan yeni analizlerle bu rengin, toksik etkileri nedeniyle günümüzde yasaklanan “manganez mavisi” pigmentinden geldiğini açıkladı.
SANATTA KURALLARI YIKAN TABLO
Pollock’un New York Modern Sanat Müzesi’nde sergilenen tablosu, sanatçının boyayı tuvale damlatarak yere yatırılmış tuval üzerinde çalıştığı ilk eserlerden biri. Sanatçı, geleneksel yağlı boyaların yanı sıra sanayi tipi emaye boyaları da kullanarak kuralları altüst etmişti. Ancak tabloda kullanılan parlak mavinin kaynağı bugüne kadar çözülememişti.
LABORATUVARDA ÇÖZÜLEN RENK BULMACASI
Araştırmacılar, tablodan alınan küçük mavi boya örneklerini Raman spektroskopisi ile inceledi. Önceki testlerde yağlı bağlayıcıların parlaması nedeniyle sonuç alınamamıştı. Ancak bu kez düşük enerjili lazer kullanılarak yapılan analiz, pigmentin manganez mavisiyle birebir örtüştüğünü kanıtladı.
YASAKLI AMA ETKİLEYİCİ BİR RENK
1907’de sentezlenen manganez mavisi, 1930’larda sanat dünyasına girmişti. Ancak toksik etkileri nedeniyle artık üretilmiyor. Araştırmacılar, bu keşfin günümüzde sanatçılara sunulan güvenli alternatif pigmentlerin geliştirilmesine de katkı sağlayabileceğini belirtiyor. Günümüzde ressamlar, 2009’da keşfedilen YInMn mavisini benzer parlaklıkta bir seçenek olarak kullanıyor.
Stanford’dan Edward Solomon, “Bir rengin moleküler düzeyde nereden geldiğini anlamak çok etkileyici” sözleriyle keşfin önemini vurguladı.