Ağaçların fotosentez yoluyla havadaki karbondioksiti (CO₂) emerek organik yapılar oluşturduğu biliniyor. Ancak bazı özel ağaç türleri bu süreci bir adım öteye taşıyor: Fazla CO₂’yi kalsiyum karbonata, yani kireçtaşına dönüştürüyor.
Uluslararası bir araştırma ekibi, bu özelliğe sahip üç incir türü üzerinde çalıştı: Ficus wakefieldii, Ficus natalensis ve Ficus glumosa. En etkili karbon sabitleyici türün Ficus wakefieldii olduğu belirlendi.
AĞAÇ GÖVDESİNDE GİZLİLENEN KİREÇTAŞI
Söz konusu incir türleri, karbondioksiti önce kalsiyum oksalata dönüştürüyor. Bu madde daha sonra mikroorganizmalar aracılığıyla kalsiyum karbonata (kireçtaşına) dönüşüyor – tıpkı mercan kayalıklarını oluşturan mineral gibi.
Zürih Üniversitesi'nden biyogeo-kimyacı Mike Rowley, “Oksalat-karbonat yolu uzun süredir biliniyor, ancak karbon depolama potansiyeli yeterince değerlendirilmedi,” diyor.
Bu mineral toprakta, organik karbon formlarına göre çok daha uzun süre kalabiliyor. Dolayısıyla bu tür ağaçlar, küresel ısınmanın önüne geçmede önemli bir rol oynayabilir.
TARIMA ENTEGRE EDİLEBİLİR
Araştırmacılara göre, eğer hem meyve veren hem de CO₂’yi kalıcı şekilde depolayan ağaçlar tercih edilirse, iklim değişikliğiyle mücadelede çifte kazanç elde edilebilir. Rowley, “Agroormancılıkta ağaç dikerken hem gıda hem de organik karbon sağlamakla kalmayıp, inorganik karbonu da kalsiyum karbonat şeklinde depolayabilen türler seçebiliriz,” diyor.
KENYA’DAKİ KURU BÖLGELERDE TEST EDİLDİ
Çalışmada incelenen üç incir türü, Kenya'nın bazalt bakımından fakir ve kurak Samburu bölgesinde yetişiyor. Bu kuru çevre, araştırmacıların topraktaki kalsiyum karbonat oluşumunu daha net takip etmelerini sağladı.
Rowley, “Daha nemli ortamlarda bile karbon depolanmaya devam ediyor. Şu ana kadar kalsiyum karbonat oluşturabilen birçok ağaç türü tespit edildi, ancak çok daha fazlası olabilir,” diyerek bu keşfin karbon emisyonlarını azaltmak adına büyük bir fırsat sunduğunu vurguladı.