Ahmed eş-Şara başkanlığındaki Şam yönetimi gerek Süveyda’daki Dürzi isyanını ve gerekse Fırat’ın doğusunu işgal eden YPG/SDG sorununu silah kullanmadan barışçıl yollarla çözmek istiyor.
Baas rejiminin bıraktığı enkazın ardından Suriye’nin yeniden inşası sürecinde toplumunu oluşturan kesimler arasında uzlaşı olması ve onarılması güç yaralar açılmaması amacıyla benimsenen bu yaklaşım takdire şayan.
Fakat Şam yönetiminin gösterdiği bu stratejik sabrın riskleri de var.
Örneğin Süveyda’da sorunun kaynağı olan Dürzi din adamı Hikmet el-Hecri, hükümetin gösterdiği anlayışı zafiyet olarak okuyor ve kabul edilmesi imkansız taleplerinde ısrar ediyor.
Şam yönetiminin uzattığı barış ve uzlaşı elini her seferinde ısıran Dürzi milisler, bölgede etnik temizlik yapıyorlar.
Hükümetin gösterdiği sabır ve esneklik bölgedeki Sünni Araplara baskı, işkence, katliam ve tehcir olarak dönüyor.
Süveyda’nın komşusu Dera’daki durum hakkında konuştuğum bir kaynak, Arap aşiretlerin patlamak üzere olduğunu söyledi.
İsrail destekli Dürzi milislerin yaptıkları karşısında böyle bir tepkinin olması da gayet normal.
Süveyda’dan kaçmak zorunda kalan Araplar genelde komşu vilayet olan Dera’ya sığınıyor ve Dürzi milislerin kendilerine yaşattıklarını anlatıyorlar.
Resmi rakamlara göre şu ana kadar Süveyda’dan Dera’ya kaçmak zorunda kalan Arap aile sayısı 3500’ü geçti.
Dera’daki Arap aşiretler günlerdir akrabalarının Hikmet el-Hecri’ye bağlı milisler tarafından nasıl vahşice öldürüldüğüne dair anlatılanları dinliyor, katliamların görüntülerini seyrediyorlar.
Ölüm tehdidiyle göçe zorlanan aileler, kafaları koparılan çocuklar, yakılan cesetler…
Aşiretler, el-Hecri’ye bağlı Dürzi milislere karşı Şam’ın devletin gücünü ve otoritesini gösterecek daha kararlı ve sert bir politika takip etmesini bekliyorlar.
İsrail’in amacı Süveyda’nın demografisini değiştirerek sadece Dürzilerin yaşadığı bir vilayet haline getirmek.
Bir sonraki hedefinin Dera olacağında da en ufak bir şüphe yok.
Şam yönetimi ise hâlâ Hikmet el-Hecri’yi ikna etme, Dürzileri kaybetmeme ve bir şekilde uzlaşma yolu arıyor.
Ancak gönülleri Suriye’den değil İsrail’den yana olan Dürzileri kazanayım derken Arap aşiretlerin desteğini kaybetme ihtimali söz konusu.
Aşiretler Ahmed eş-Şara başkanlığındaki yönetimi destekliyor, Süveyda dahil ülkenin her yerinde kontrolün ordunun ve güvenlik güçlerinin elinde olmasını istiyorlar.
Bu nedenle Şam’dan gelen talep üzerine Süveyda’dan çekildiler.
Suriye’de hükümetin işi kolay değil.
İsrail ve İran Suriye’yi karıştırmak için pusuda beklerken, Dürzi milislere destek veren Hizbullah militanları ve devrik rejim kalıntıları da ülkede güvenlik ve istikrarın sağlanmaması için her şeyi yapmaya hazırlar.
Hem Süveyda’daki sorunu çözmek hem de aşiretlerin güvenini kaybetmemek zorunda.
Arap aşiretlerin desteğini her halükarda çantada keklik görürse büyük bir yanlış yapar.
Askeri çözüm seçeneğini tamamen devre dışı bırakırsa ve Hikmet el-Hecri’yi dizginleyemezse aşiret savaşçılarını evlerinde tutabilmesi de imkânsız hale gelecek.
Süveyda sorunu Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’nın yönetme becerisi için ciddi bir sınav.
Bu sınavdaki başarısı Suriye’nin geleceğini, toprak bütünlüğünü ve istikrarını da etkileyecek.