Birbirine bağlı coğrafya; Ortadoğu

Abone Ol

Irak Başbakanı Kazımi geçtiğimiz hafta Türkiye’de misafir edilmişti. Başta güvenlik olmak üzere birçok konuda görüşmeler yapılmış, bazı mutabakatlara varılmıştı.

İran’ın geçtiğimiz Ocak ayının başında ABD saldırısında yaşamını yitiren İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin halefi İsmail Kaani’nin bu yıl Bağdat’a yaptığı 5. ziyaretinde Irak Başbakanı Mustafa Kazimi’ye güçlü desteğini açıkladığı bazı haber sitelerine konu oldu. Hatta ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği’ne saldırılmaması için uyarıda bulunan Kaani’nin, söz konusu saldırıları haram olarak nitelendirdiği kaydedildi ki, bu İran’ın bugüne kadarki politikalarına bakılınca Biden’ın ABD’de görevi alma sürecinde yol kazası yaşamama çabası olarak attığı en somut adım olarak tarihe geçecek gibi.

Tahran rejiminin tek umudu yeni seçilen Joe Biden. Biden’ın Nükleer anlaşmaya dönmesi ve yaptırımları kaldırması İran rejimi için rahat bir nefes alınmasını sağlayacak. Tüm kartlarını tüketen rejime âb-ı hayat gibi gelmesi beklenen Biden, ABD politikalarını devam mı ettirecek, yoksa yeni bir yol haritası mı belirleyecek bu konuda bir süre sonra açığa kavuşacaktır.

İran Dışişleri Bakanı Zarif’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İran ile yakından uzaktan alakasız bir şiiri okumasına verdiği tepki ve İranlı siyasetçilerin de tepkiyi eleştiriden öte hakaret boyutuna taşımaları nedeniyle Türkiye ile İran arasında üstü örtülü bir kriz devam ediyor. Muhtemelen bundan sonraki süreçlerle ilgili Türkiye’nin desteğini kaybetmeyi göze almış olmaları, bölgede İran’ı rahatlatabilir mi? İran, Irak’ın içişlerine müdahale ederek, Türkiye’yi karşısına alarak bölgesel çalışmalarını sürdürebilecek mi?

Ortadoğu her ne kadar sınırları çizilen ülkelere sahip olsa da, kaderi birbirine bağlı bir coğrafya; Ne İran tek başına Proxy güçleriyle ne de başka bir ülke askeriyle dizayn verme gücüne sahip olamaz.

Bu nedenle Irak’ın içini karıştırarak, Suriye’nin harap hale getirilmesine göz yumarak; Süleymaniye’de İran kara parasını aklayarak, iki de bir Irak Kürdistan bölgesini karıştırarak kendi evini güvenliğe alamaz.

Tarımda bir kaide vardır. Bir yerde arazi yanıyorsa siz de kontrollü karşı ateş yakarsınız iki ateş bir birini söndürür. İran bölgedeki ateşin kendine sıçramaması için neredeyse tüm Ortadoğu’yu yakmayı göze aldı. Ama yanacak yer kalmayınca ateş onu da saracak gibi.

Irak Başbakanı Kazımi, konjonktürü kullanarak Haşdi Şabi ve uzantılarının halk nezdinde itibarını sıfırlamaya devam ediyor. Türkiye artık İran’a yönelik aşırı iyimser değil. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi son bağımsızlık referandumundaki tavrından dolayı İran’a mesafeli; diğer ülkelerle ilgili problemler halen devam ediyorken tek çaresi Biden olan rejimin ömrünün ne olacağı meçhul.

Bu nedenle Türkiye sahaya tam pres yapmaya devam edecek ve olası alanlarda güç kazanmaya ve etkinlik arttırmaya devam edecektir. Türkiye kendi etki alanını kurdu, artık bu alanın güçlenmesi için çaba sarf etmeye devam edecektir. Bölgedeki her adım itina ile takip edilip anında müdahale edilecektir. Tıpkı Libya’da ve Doğu Akdeniz de olduğu gibi vesselam…