Van Gölü seviyesinden yaklaşık 60 metre yükseklikteki Delikli Mağara’da, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve desteğiyle yürütülen kazı çalışmalarında, 8 bin yıl öncesine uzanan yaşam izleri ortaya çıkarıldı.
Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Sinan Kılıç’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen kazılar iki yıldır sürüyor.
5 FARKLI TABAKA, 3 FARKLI DÖNEM
Kazılarda, mağaranın farklı dönemlerde kullanıldığını gösteren beş tabaka tespit edildi.
Dördüncü tabakada 8 bin yıl öncesine tarihlenen obsidiyen aletler ve çanak parçaları, üçüncü tabakada ise Urartu dönemine ait çoklu mezar, iskeletler, süs eşyaları, demir bıçaklar ve seramik kaplar bulundu.
Bu mezarın üzerine, tabanı kireç harcıyla sıvanmış bir Orta Çağ yapısının inşa edildiği belirlendi.
"URARTU DÖNEMİNE AİT MEZARLAR DAĞITILMIŞ"
Kazıya danışmanlık yapan Dr. Sinan Kılıç, mağaranın tarih öncesi bir kamp alanı olarak kullanıldığını ve farklı dönemlerde çeşitli amaçlarla değerlendirildiğini söyledi.
Kılıç, geçen yılki çalışmalarda Geç Orta Çağ’a tarihlenen taban altında dağınık halde Urartu dönemine ait iskeletler bulduklarını belirtti:
Urartu döneminden kalma çoklu bir mezar tespit etmiştik. Bu yıl çalışmaları genişletince, mağaranın önüne yapılmış bir yapı ortaya çıktı. Görünen o ki bu yapı inşa edilirken mezarlar dağıtılmış ve tahrip edilmiş. Şimdi o kemikleri belgeleyip koruma altına alıyoruz.
VAN GÖLÜNÜN ESKİ KIYISINDA YAŞAM
Kılıç, yapılan sondajlarda mağaranın çıkışında kum katmanı tespit ettiklerini ve bunun Van Gölü’nün eski kıyısına çok yakın bir konumda olduğunu gösterdiğini ifade etti:
“Bir zamanlar mağaranın çıkışları göl kıyısına yakındı. Bu da tarih öncesi dönemde burada yaşayan insanların gölün nimetlerinden yararlandığını gösteriyor.”
"VAN GÖLÜ HAVZASI, ARKEOLOJİYE YENİ KATKILAR SUNACAK"
Kılıç, Van Gölü çevresinde son yıllarda yürütülen kazıların Doğu Anadolu’nun tarih öncesi dönemine dair büyük bir boşluğu doldurduğunu vurguladı:
Burada bulduğumuz obsidiyen ve çakmak taşı aletler ile el yapımı seramikler, yalnızca Van Gölü çevresinin değil, tüm Güneybatı Asya arkeolojisinin anlaşılmasına katkı sağlayacak nitelikte.
ŞEFFAF OBSİDYEN ALETLER DİKKAT ÇEKTİ
Kazılarda ele geçirilen cam gibi şeffaf obsidiyen aletlerin bölge için oldukça sıra dışı olduğunu belirten Kılıç, bunların büyük olasılıkla Erciş’teki Meydan Dağı’ndan getirildiğini söyledi:
Şimdiye kadar beş tabaka belirledik. En alt tabakalarda 7–8 bin yıl öncesine kadar uzanan izler var. Orta tabakalarda Orta Çağ ve Urartu dönemlerine ait kalıntılar tespit ettik. Hatta o dönemde bile burada definecilik faaliyetlerinin olduğunu gösteren izler bulduk.
KAZILAR ÖNÜMÜZDEKİ YIL DA SÜRECEK
Delikli Mağara kazılarının gelecek yıl da devam edeceğini belirten Kılıç, elde edilen eserlerin Ahlat Müze Müdürlüğü’ne teslim edilerek laboratuvar incelemeleri ve yayın çalışmaları yapılacağını bildirdi:
“Bu kazılar, Van Gölü çevresinin binlerce yıllık kültürel sürekliliğini anlamamız açısından büyük önem taşıyor.”