Ceyhun Aşirov / Özel Haber - ABD ve İngiltere’nin haftalardır NATO üzerinden sıkıştırdığı Rusya beklenen adımı attı. Güvenlik Konseyi’ni toplayarak, 2014’te Ukrayna’dan kopardığı sözde Donetsk ve Lugansk bölgelerinde kurulan sözde yönetimleri tanıma kararı alan Putin yeni bir krizin fitilini ateşledi.
“GEÇMİŞİ DEĞİŞTİREMEYİZ AMA”
Düzenlediği “Ulusa Sesleniş” konuşmasında, bugünkü Ukrayna’nın Sovyet lider Lenin tarafından kurulduğunu bunun da bir hata olduğunu söyleyen Putin şunları kaydetti: “Sovyetler Birliği’nden ayrılan cumhuriyetlerin bağımsızlık hakkı temele konulan bir mayındı. Elbette geçmişi artık değiştiremeyiz, ama en azından geçmiş hakkında kayıtsız şartsız, siyasi boyut kazandırmadan doğrudan ve dürüstçe konuşmalıyız. Bolşeviklerin başlıca görevi, ne olursa olsun iktidara tutunmaktı. Lenin'in devlet inşaatı ilkeleri, sıradan bir hata olmaktan çok daha kötüydü.”
LENİN’İ SUÇLADI
“Bolşevik politikası sonucu Sovyet Ukraynası oluştu” diyen Putin, “Günümüzde Ukrayna için ‘Vladimir İlyiç Lenin Ukrayna’sı’ diyebiliriz. Ukrayna'nın yaratıcısı ve mimarı Lenin. Lenin'in Donbass'ı Ukrayna'ya bağlayan sert emirleri dahil arşiv belgeler bunu doğruluyor” ifadelerini kullanması dikkat çekti.
“NATO’NUN GENİŞLEMESİNİ İSTEMİYORUZ”
Konuşmasında NATO’ya, ABD’ye ve Batılı ülkelere yüklenen Putin, NATO’nun Doğuya yönelik olarak genişlemesini istemiyoruz. Rusya sınırına yönelik, silahların konuşlanmamasını istiyoruz. Askeri altyapının 1997 seviyesine, Rusya-NATO anlaşmaların yapıldığı döneme çekilmesini istiyoruz” dedi. Putin’in Donetsk ve Lugansk bölgelerini tanıma kararına ilk destek Suriye’den geldi. Suriye'nin ardından, “Güney Osetya” da Putin'in kararını desteklediğini açıkladı. Venezuela, Küba ve Nikaragua da Rusya’nın kararına destek verdiklerini ilan etti. Putin’in kararının ardından hareketlenen dünya siyaseti birbiri ardına yapılan açıklamalara sahne oldu. Karar ilk tepki İngiltere’den geldi, Başbakanı Boris Johnson gelişmeyi "Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ihlâl" olarak değerlendirdi
AB VE NATO: HUKUK İHLALİ
Avrupa Birliği ve NATO peş peşe açıklamalar yaparak, Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki yönetimleri tanıması uluslararası hukukun ihlali olduğunu vurguladı. NATO Genel Sekreteri Jess Stoltenberg, "Donetsk ve Lugansk Ukrayna'nın parçasıdır. Moskova, ayrılıkçılara mali ve askeri destek sağlayarak Ukrayna'nın doğusundaki çatışmayı körüklemektedir. Rusya ayrıca bir kez daha Ukrayna'yı işgal için bahane sahnelemeye çalışmaktadır” değerlendirmesinde bulundu. ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın "bağımsızlığını tanıdığını" açıkladığı sözde Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri ile ABD'li kişi ve kurumların tüm ticari ve finansal ilişkilerini yasaklayan bir kararname yayımladı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ise Rusya'nın sözde ayrılıkçı yönetimleri tanıma kararına ilişkin "Alınan kararlarla bağlantılı sonuçların tüm sorumluluğu Rusya'ya aittir" dedi.
KUZEY AKIM 2 PROJESİ DURDURULDU
En önemli adım ise Almanya’dan geldi. Almanya Rusya için hayati önemde olan Kuzey Akım 2 doğal gaz projesini durdurduğunu duyurdu. Uzun zamandır ABD’nin baskısına rağmen Almanya Kuzey Akım 2 ile alakalı Rusya ile anlaşmaya çalışıyordu. ABD’nin ise Rusya’ya karşı daha kapsamlı yaptırımlar yapacağı bekleniyor. Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı güçleri tanımasından sonra sözde “Lugansk Halk Cumhuriyeti” Kiev'in Luhansk vilayetinin tüm bölgesini terk etmesini talep etti, aksi takdirde önlemler alınacağını duyurdu. Söz konusu adımın hâlihazırda enerji krizi yaşayan Avrupa’da krizin daha da derinleştirmesi bekleniyor. Nitekim bölgede gerilimin tırmanması ile birlikte, Avrupa'da mart vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatları güne yüzde 21 artışla başladı.
RUSYA DAHA İLERİ GİDECEK
Putin’in resmen tanıdığı sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC) ve Lugansk Halk Cumhuriyeti’nden (LHC) gelen açıklamalar, ilhakın Luhansk ve Donetsk ile kalmayacağını da gösteriyor. Sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin lideri Denis Puşilin, 1995 ile 2004 yılları arasında doğanların silah altına alınmasına ilişkin kararnameyi imzaladı. Bölgeden gelen haberler ilerleyen zamanda Rusya destekli ayrılıkçı güçlerin daha da ileri gidebileceğini gösteriyor. Bazı uzmanlar, Rusya’nın Ukrayna’nın tamamını işgal etmesinin yönetim anlamda kaosa yol açacağını ama aşamalı bir işgalin yapılacağını öne sürdü. Uzmanlara göre, 2014’te Kırım’ı işgal ederek Sivastopol Limanı’nı kontrol altına alan ve Kırım’ı Karadeniz Filosu’nun karargâhı haline getiren Putin, Rus nüfusun çoğunlukta olduğu liman şehri Odessa’yı da ele geçirerek Karadeniz’deki gücünü pekiştirmek istiyor.
TÜRKİYE’NİN TAVRI MORAL OLDU
Öte yandan Tükiye’nin “Rusya’nın aldığı kararı tanımıyoruz” açıklaması Ukrayna tarafında gündeme oturdu. Başta Ukrayna Devlet Televizyonu olmak üzere birçok TV, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye dışişleri tarafından yapılan açıklamaları “Son dakika gelişmesi” olarak duyurdu. Türkiye’den gelen açıklamaların memnuniyet verici olduğunu belirten Ukrayna kamuoyu, Türkiye’nin bu tavrının Rusya karşısında kendilerine moral verdiğini bildirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’la telefonda görüştüğünü Twitter’dan duyusan Cumhurbaşkanı Zelenski ise Erdoğan’a teşekkürlerini iletti. Zelenski paylaşımında "Rusya'nın son provokatif kararları konusunda Ukrayna'nın tutumunu desteklediği için Türkiye'ye şükranlarını iletti” ifadelerine yer verdi.
KIRIM TÜRKLERİ GURURLANDI
Kendisi de bir Kırım Türkü olan, Ukrayna’nın önemli gazetecilerden Gulsum Khalilova, Diriliş Postası’na yaptığı açıklamada, Türkiye’den gelen açıklamaların Kırım Türkleri için sevindirici olduğunu söyledi. “Türkiye’nin açıklaması Ukrayna’da yaşayan Kırım Türklerini çok mutlu etmiş ve gururlandırmıştır” diyen Halilova, “Türkiye’nin bu tavrı bizim için çok önemlidir, nitekim sabahtan beri Ukrayna kamuoyu bu Türkiye’nin tavrını konuşuyor’’ değerlendirmesi yaptı. Kırım Tatar Milli Meclisi’nden yapılan açıklamada da Türkiye’nin Rusya’ya karşı aldığı tavrın takdir edildiği vurgulandı.
***
‘İmparatorluk hayalim yok’
ÖTE yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’i Moskova’da ağırlayan Putin, Ukrayna konusunda açıklamalarını sürdürdü. Putin, Aliyev'i Ukrayna'daki gelişmeler konusunda bilgilendireceğini aktararak "Hemen söylemek istiyorum ki Rusya'nın imparatorluğu aynı emperyal sınırlar içinde yeniden kuracağı konusundaki spekülasyonlar kesinlikle gerçeği yansıtmıyor” diye konuştu.