Hindistan’ın Maharashtra eyaletinde çiftçilik yapan 55 yaşındaki Alka Kamble, 2017’de beş ay boyunca bulanık görmesine rağmen doktora gitmedi. Uzun çalışma saatleri ve maddi imkânsızlıklar yüzünden tedavisini erteledi. Ancak bir gün köyüne yakın bir yerde düzenlenen ücretsiz göz taraması sayesinde durumunun ciddiyetini öğrendi: Katarakt ameliyatı olması gerekiyordu.
Göz doktorları, yıllarca güneş altında korumasız çalışmanın göz sağlığını bozduğunu söylüyor. Kamble, artan sıcaklıkların çiftçilerin tarlada sadece birkaç saat bile çalışmasını zorlaştırdığını belirtiyor.
KATARAKT ARTIK GENÇLERDE DE GÖRÜLÜYOR
Katarakt, göz merceğinin bulanıklaşmasıyla ortaya çıkan ve dünya çapında yaklaşık 94 milyon kişiyi etkileyen bir hastalık. Genetik ve yaşlılık gibi bilinen nedenlerinin yanı sıra, son yıllarda iklim değişikliği de önemli bir risk faktörü olarak görülüyor.
İspanya’nın Málaga kentindeki La Axarquía Hastanesi'nden göz doktoru Lucía Echevarría-Lucas’a göre, aşırı sıcaklar gözlerde doğal savunma sistemini zayıflatıyor. Vücut ısısı 40°C'yi bulduğunda, göz merceğindeki proteinler zarar görüyor ve kalıcı opaklıklar yani katarakt oluşuyor. Lens kendini yenileyemediği için uzun süre sıcağa maruz kalan kişilerde risk ciddi biçimde artıyor.
İspanya’nın güneyinde yapılan 10 yıllık bir araştırmada, ortalama sıcaklıkta her 1°C artış, 100 bin kişide 370 yeni katarakt vakasıyla ilişkilendirildi. Bu hastalığın, artık 15-49 yaş arasındaki genç tarım işçileri arasında da yaygınlaştığı tespit edildi.
SADECE KATARAKT DEĞİL
İklim değişikliğinin göz sağlığına zararları yalnızca kataraktla sınırlı değil. UV ışınlarına daha fazla maruz kalmak, kornea iltihabı (keratit), konjonktivit (pembe göz hastalığı) ve pterjiyum gibi diğer hastalıkların da yaygınlaşmasına yol açıyor.
Kuzeybatı Çin’in Ürümçi kentinde yapılan bir araştırma, günlük sıcaklıklar 28,7°C’nin üzerine çıktığında konjonktivit riskinin %16 arttığını ortaya koydu. Ayrıca, iklim değişikliğinin neden olduğu daha uzun polen mevsimleri ve küf artışı, alerjik göz rahatsızlıklarını da tetikliyor.
GÖZLERİNİZİ KORUMANIN YOLLARI VAR
Uzmanlar, özellikle tarım işçilerinin şapka takmasını, UV korumalı gözlük kullanmasını ve gölgede sık sık dinlenmesini öneriyor. Gözleri koruyan kontakt lensler ve A, C, E vitaminleri açısından zengin bir beslenme şekli de faydalı.
Tütün ve alkol kullanımından uzak durmak, göz sinirlerinin zarar görmesini engelleyebilir. Ayrıca, iklim krizine karşı sera gazı emisyonlarını azaltmak da uzun vadeli çözümün parçası.