Yedi cihana hükmeden Osmanlı Devleti’nin izlerine, dünya coğrafyası üzerindeki en ücra köşelerde bile rastlamak mümkün. Anadolu topraklarından yaklaşık 5 bin 500 kilometre ötedeki Etiyopya kenti Harar da bunun en canlı örneklerinden biri. Etiyopya’nın doğusunda bulunan başkent Addis Ababa’ya yaklaşık 500 kilometre mesafedeki tarihi kent 19. yüzyılda kısa bir süre hakimiyeti altında kaldığı Osmanlı’nın kültürel mirasını günümüzde hâlâ gururla taşıyor.
10 ASIRLIK İSLAM BELDESİ
Harar aslında Osmanlı da dahil olmak üzere çeşitli devletlerin yönetimi altına girene kadar 950 yıl boyunca bir İslam devleti olarak var oldu. Peygamber Efendimiz’in (SAV) kızı Rukiye ve sahabelerin Habeşistan’a hicret etmesiyle İslam nuruyla tanışan Harar, 13. yüzyıldan bu yana İslam âlimlerinin geçiş noktasında olan bir evliyalar şehri olarak biliniyor. Öyle ki İslam’ın 4. kutsal şehri olarak da anılan Harar’da 110 civarında İslam emiri yönetiminde yer aldı. İşgal edilene yaklaşık 10 asır boyunca Müslüman olmayan insanların ayak basmadığı Harar, Osmanlı ile kurduğu gönül bağına hâlâ sımsıkı bağlı insanların yaşadığı bir kent.
“BİZ TÜRK’ÜZ” DİYEN SİYAHİ MÜSLÜMANLAR
En güçlü dönemini bir Türk olan 46. hükümdarı Ahmet Garang yönetiminde yaşayan Harar’daki Osmanlı hakimiyeti, Mısır Hidivi İsmail Paşa’nın 1874 yılında şehri fethetmesiyle başlıyor. Osmanlı görevlilerinin, evlenip kente yerleşmeleriyle kültürel ilişkiler güçleniyor. Şehirde 300 kadar Türk ailesi yaşamaya devam ederken bugün kentte “Biz Türk’üz” diyen çok sayıda siyahi Müslüman da yaşıyor. Ülkede konuşulan dil de Türkçe’den izler taşıyor. Türkçe ile karışıp yeni bir dil haline gelen Harari dilini anlamak mümkün olmasa da bu dili konuşanlar Türkçe konuştuklarını söylüyorlar.
Harar’da aracına Türk Bayrağı ve Diriliş Ertuğrul dizisinin sembolünü bastıran A Milli Futbol Takımı forması giymiş bir gençle karşılaşmayı sürpriz saymamak gerekiyor.
TÜRK KÜLTÜRÜNE YOĞUN İLGİ
Türk-İslam kültürünün izlerini sadece konuşulan dilde değil mimaride ve günlük yaşamda da gözlemlemek mümkün. Örneğin kentte şu anda aktif olarak kullanılan belediye binası Osmanlı tarafından yaptırılmış. Gelenek ve görenekleriyle Türk kültürüne gönülden bağlı olan halk, Türk dizilerinin yanı sıra ülkemizde olan biten her şeye yoğun ilgi gösteriyor. Şehri saran surları bir Türk emirinin yaptırdığı söyleniyor. Harar kent merkezinde Türk mimarisinin esintilerini taşıyan birçok cami ve bina bulunuyor.
İLİŞKİLER YENİDEN CANLANIYOR
Öte yandan Türkiye, Harar’da hayata geçirdiği çeşitli projelerle Etiyopya ile ilişkilerini güçlendiriyor. TİKA aracılığıyla yapılan kalkınma ve kültürel yardımlar, bölgedeki Osmanlı eserlerine sahip çıkılması adına büyük önem taşıyor. TİKA’nın 2005 yılında başlayan destek ve teşvikleri halen devam ediyor.