Kanser, hücrelerin kontrolsüz şekilde bölünerek çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalık. Vücudun birçok yerinde kansere rastlamak mümkünken, kalp neredeyse bu hastalıktan muaf gibi görünüyor. Örneğin; her 10.000 kişiden yalnızca 3’ünde kalp kanseri görülüyor. Oysa her 20 kadından biri yaşamı boyunca meme kanserine yakalanıyor. Peki bu fark neden kaynaklanıyor?
Kan damarları üzerine çalışan biyologlara göre, kalp hücrelerinin benzersiz özellikleri onu kansere karşı adeta zırhla kaplamış durumda.
KALP HÜCRELERİ NEDEN KANSER OLMAZ?
Tüm hücreler, yaşlanmış ya da hasar görmüş hücrelerin yerini almak ya da büyümeyi sağlamak için bölünür. Ancak kalp hücrelerinin büyük çoğunluğu, doğumdan sonra neredeyse hiç bölünmez. Araştırmalara göre, bir insan ömrü boyunca kalp hücrelerinin sadece %50’si yenilenir. Geri kalanlar doğduğumuz andan itibaren bizimle yaşlanır.
Hücre bölünmesi ne kadar seyrekse, DNA’da hata oluşma riski o kadar düşer. Bu da kanser riskini azaltır. Kalp hücrelerinin bu düşük bölünme oranı, onları kansere karşı dayanıklı kılar.
KALP, FİZİKSEL OLARAK DA KORUMA ALTINDA
Kalp; göğüs kafesi, akciğerler ve kaburgalar arasında konumlandığı için zararlı UV ışınları gibi dış etkenlerden uzak kalır. Bu da kansere neden olan çevresel faktörlerden korunmasına katkı sağlar.
Ancak bu durumun dezavantajı da var: Kalp, hasar gördüğünde kendini onarma kabiliyetine sahip değil. Bu yüzden kalp krizi gibi olaylar sonrası iyileşme çok daha sınırlı olur.
KALPTE KANSER HİÇ Mİ OLMAZ?
Nadir de olsa, kalpte tümör oluşabilir. Ancak bu genellikle başka bir kanserin kalbe sıçraması (metastaz) yoluyla olur. Örneğin; cilt ya da akciğer kanserleri kalbe yayılabilir. Kalpte ortaya çıkan kanserler genellikle agresif seyreder ve tedavi edilmesi zordur.
Yine de, yapılan çalışmalar gösteriyor ki; cerrahi müdahale ve kemoterapi uygulanan hastalar, diğerlerine göre daha uzun yaşıyor.
KALP KANSERİ, KALP YENİLENMESİ İÇİN UMUT OLABİLİR
Bilim insanları, kalp hücrelerinin neden bölünmediğini ve ne zaman bölündüğünü anlamaya çalışıyor. Bu bilgi, kalp krizi sonrası iyileşmeyi sağlamak ve kalp hücrelerini yenilemek için yeni tedavi yollarının önünü açabilir.
Yeni teknolojilerle artık kan hücrelerini kalp hücresine dönüştürmek mümkün. Bu gelişmeler sayesinde kalp hastalıkları ve nadir kalp kanserleri için gelecekte rejeneratif (yenileyici) tedaviler geliştirilebilir.
Uzmanlara göre, “Neden kanser oluyoruz?” kadar “Neden bazı yerlerde olmuyoruz?” sorusu da tedavi araştırmalarında kilit rol oynuyor.