Yaşlanınca beynimiz mutlaka zayıflıyor mu? Almanya’da yapılan yeni bir araştırma, bu inancı sorgulatan çarpıcı bulgular ortaya koydu. Bilim insanları, beynin bazı bölgelerinin yaşla birlikte incelmek bir yana, tam tersine kalınlaşıp güçlenebildiğini keşfetti.
Otto von Guericke Üniversitesi ve Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi’nden araştırmacılar, 21 ile 80 yaş arasındaki 61 gönüllünün yüksek çözünürlüklü beyin MR’larını inceledi. Odak noktaları, dokunma duyusunu işleyen birincil somatosensör korteks oldu.
Sonuçlar şaşırtıcıydı: Beynin bu bölgesindeki katmanların bazıları yaşlandıkça incelirken, dokunma uyaranlarının işlendiği orta ve üst katmanların kalınlaştığı görüldü. Yani beyin, dış uyaranlarla daha çok kullanılan bölgelerini güçlendirmeye devam ediyor.
BEYİN YAŞLANSA DA ESNEK KALABİLİYOR
Bilim insanları bu durumu nöroplastisite ile açıklıyor. Yani beynin, yaşam boyu kendini yeniden düzenleyebilme ve yeni bağlantılar kurabilme kapasitesi… Eskiden yalnızca genç yaşlarda aktif olduğu sanılan bu özellik, yaşlılıkta da sürdüğüne dair güçlü kanıtlarla destekleniyor.
Araştırmacılar, “Kullanılmayan bölgeler zayıflıyor ama sık kullanılanlar kendini koruyor, hatta güçleniyor” diyerek bulguların, yaşlılıkta bile beynin geliştirilebileceğini gösterdiğini vurguluyor.
KULLAN YA DA KAYBET!
Özellikle dokunma ile ilgili bilgileri işleyen katmanların kalınlaşması, günlük hayatın sürekli uyaranlarıyla bağlantılı. Daha az kullanılan alt katmanlarda incelme olsa da, araştırmacılar bunun telafi edici mekanizmalarla dengelenebileceğini gözlemledi.
Çalışmayı yürüten ekip, sonuçların beyin sağlığını korumak için umut verici olduğunu söylüyor: Düzenli zihinsel ve fiziksel uyarıların, beynin yaşlanmasını yavaşlatabileceği ve işlevselliğini koruyabileceği düşünülüyor.