Sosyal medya akışlarımızdan market raflarına kadar her yerde karşımıza çıkan ışıklar ve LED’ler, günümüzde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Peki dünya üzerindeki herkes aynı anda ışıklarını açsaydı ne olurdu?
Uzmanlara göre en büyük etki, elektrik talebinde yaşanacak ani artış olurdu. Elektrik sistemleri, anlık talepleri karşılayacak şekilde çalışır. Bir kişi ışığını yaktığında, aynı anda bir santralden eşdeğer miktarda elektrik üretilmesi gerekir. Aksi halde sistemdeki dengesizlik birkaç saniye içinde bile elektrik kesintilerine neden olabilir.
ELEKTRİK AĞLARI NASIL ÇALIŞIR?
Elektrik; kömür, doğalgaz, nükleer yakıt, su, rüzgar ve güneş gibi kaynaklardan üretilir. Santrallerde üretilen enerji, “şebeke” adı verilen iletim hatları aracılığıyla ev ve iş yerlerine ulaşır. Bu sistemin istikrarlı kalması için, tüketim arttığında üretimin anında artması gerekir.
Ancak her enerji kaynağı bu talebe aynı hızla yanıt veremez:
- Kömür ve nükleer santraller yavaş çalışır, devreye girmeleri saatler sürebilir.
- Doğalgaz santralleri daha hızlı tepki verir ve yoğun talep anlarında devreye girer.
- Yenilenebilir enerji kaynakları (rüzgar, güneş) ise hava koşullarına bağlıdır, kontrolü zordur.
Büyük bataryalar bu yükü geçici olarak dengelemeye yardımcı olabilir, ancak tüm bir şehir için yetersiz kalır.
LED AMPULLER VE MODERN TEKNOLOJİ UMUT OLUYOR
Neyse ki tüm dünya aynı anda ışıklarını açsa bile bu senaryo, sistem çökmesine yol açmaz. Çünkü:
- Tek bir küresel enerji şebekesi yok. Her ülkenin kendi elektrik ağı bulunuyor.
- LED teknolojisi sayesinde enerji tüketimi azaldı. LED ampuller, klasik ampullere göre çok daha az enerji harcayarak daha fazla ışık üretiyor.
ABD Enerji Bakanlığı’na göre LED’ler, ortalama bir haneye yılda yaklaşık 225 dolar tasarruf sağlıyor.
GÖKYÜZÜNE VEDA: IŞIK KİRLİLİĞİ ARTIYOR
Böyle bir senaryoda elektrik tüketiminden daha çarpıcı olan bir diğer sonuç ise gökyüzünün görünmez hale gelmesi olurdu.
“Işık kirliliği” ya da “gökyüzü parlaması”, özellikle şehirlerde gece gökyüzünü örten bulanık parıltıdır. Toz, sis ve yüzeylerden yansıyan ışıklar sayesinde yıldızlar adeta silinir.
Gereksiz aydınlatmalar – boş ofisler, yukarı bakan sokak lambaları – bu sorunun temel sebeplerinden. Hatta ışık kirliliği;
- Uyku düzenimizi bozabilir,
- Kuşlar, böcekler ve deniz kaplumbağalarının yönünü şaşırtabilir,
- Doğal ekosistemleri olumsuz etkileyebilir.
Dünya genelinde herkes aynı anda ışıkları açarsa, enerji talebinde ani bir sıçrama yaşanır. Elektrik şebekeleri sınanır ama çökmeyebilir. Ancak gökyüzü? O neredeyse tamamen kaybolur. Yıldızsız, parlayan bir geceye hazır olun.