Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında yıkılmasının ardından bağımsızlığını elde eden Özbekistan, zengin yer altı ve yer üstü kaynaklarının yanı sıra, geçmişin izlerini olduğu gibi taşıyan tarihi eserleriyle “Orta Asya’nın incisi” ünvanını hak ediyor. Ülkenin başşehri Taşkent’in yanı sıra Semerkand, Hiva ve Buhara buram buram tarih kokuyor.
Adını Altınordu Hanı Özbek Han’dan (1312-1340) aldığı öne sürülen Özbekistan, tarihi İpek Yolu üzerinde yer alıyor. Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan ve Türkmenistan’a komşu olan ülke, 31 milyon nüfusu, zengin yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla “Orta Asya’nın incisi” olarak anılıyor.
Özbekistan, dünyanın en büyük 7. doğalgaz, 4. uranyum, 6. pamuk üreticisi ve 2. büyük pamuk ihracatçısı konumunda bulunuyor. Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında yıkılmasının ardından bağımsızlığını elde eden Özbekistan’da Karakalpak özerk bölgesi dahil 12 eyalet bulunuyor. Bayraktaki 12 yıldız bu vilayetleri, hilal ise İslam’ı sembolize ediyor.
Marko Polo’yu bile etkilemiş görkemli tarihi binaların bulunduğu, M.Ö 329’da Büyük İskender’in “Semerkant ile ilgili duyduğum her şey doğruymuş, tek fark hayal ettiğimden daha güzel olması” dediği öne sürülen kent bu ülkede bulunuyor. UNESCO, Özbekistan’dan Hiva, Semerkand ve Buhara’yı Dünya Kültür Mirası listesine aldı.
Özbekistan’da tarih yaşıyor
Özbekistan’da Türk-İslâm medeniyetine ait çok sayıda tarihi eserin varlığı dikkati çekiyor. Ülkenin başşehri Taşkent’in yanı sıra Semerkand ve Buhara’daki İslam eserleri adeta yıllara meydan okuyor. Burada, İmam Buhari, İmam Tirmizi, İmam Maturidi, Ali Şir Nevai, M. Bahaeddin Şah-ı Nakşibendi, Ubeydullah Ahrar, Abdulhalik Gocduvani, Arif-i Rivgeri, Ali Ramitani, Emir Külal, M.İnciri Fagnevi’nin manevi atmosferini teneffüs etmek mümkün.
İbni Sina, Biruni gibi ünlü tıp bilim insanlarının yetiştiği matematik, mimari ve astronominin diyarı Özbekistan’da, Ali Kuşçu’nun hocası ünlü astrolog Uluğ Bey’in müzesini gezerken bilim dünyasına yapılan katkılarla öz güven yüklemesi gerçekleşiyor.
Büyük İskender, Cengiz Han ve Timur gibi üç büyük komutanın hükümranlık sürdüğü ülke adeta açık hava müzesini andırıyor. Kentte Registan Meydanı, Şah-ı Zinde Türbesi, Gur Emir Turbesi, Bibi Hanım Camisi, Afrasyap Müzesi, Şah-ı Zinde Türbesi, 1747-1920 yıllarında hüküm süren Manghit hanedanlığı zamanında devlet yönetiminin merkezi durumunda olan Ark Kalesi, Kelan Minaresi, Kalon Camisi, Kukeltaş Medresesi, Leb-i Havuz, Nadir Divan Medresesi, Abbulaziz Han Medresesi, Uluğ Bey Medresesi gibi yüzlerce eser bulunuyor.
Başkent Taşkent’e her gün sefer düzenleyen Türk Hava Yolları (THY), gelecek yıl mart ayından itibaren Semerkand uçuşlarına başlamayı planlıyor.