Evrenin en güçlü patlamalarından biri, bilim dünyasında ezberleri bozdu. 2 Temmuz 2025’te kaydedilen gamma ışını patlaması (GRB 250702B), yaklaşık 1 gün sürerek tarihin en uzun patlaması oldu. Normalde bu tür olaylar milisaniyeler ile birkaç dakika arasında gerçekleşiyor.
Daha da ilginci, bu patlama yalnızca bir kez değil, tekrarlayan şekilde gözlemlendi. Bilim insanlarının 50 yıllık gözlem tarihinde böyle bir durum ilk kez yaşandı.
UCD’den astrofizikçi Antonio Martin-Carrillo, “Gamma ışını patlamaları felaket boyutunda olaylardır ve genellikle yalnızca bir kez meydana gelir. Bu olay hem tekrar etmesi hem de periyodik bir şekilde gerçekleşmesiyle bizi tamamen şaşkına çevirdi” dedi.
Gamma ışını patlamaları, evrendeki en şiddetli olaylar olarak biliniyor. Birkaç saniyede, Güneş’in tüm ömrü boyunca yayacağından daha fazla enerji açığa çıkarıyorlar. Genellikle ya devasa yıldızların çökerek kara deliğe dönüşmesiyle ya da iki nötron yıldızının çarpışmasıyla oluşuyorlar.
Ancak GRB 250702B bu bilinen modellerle açıklanamıyor. NASA’nın Fermi teleskobunun yanı sıra Einstein Probe, Hubble ve Çok Büyük Teleskop (VLT) ile yapılan gözlemler, kaynağın Samanyolu’nda değil milyarlarca ışık yılı uzaklıkta garip şekilli bir galakside bulunduğunu gösterdi.
Olası açıklamalar arasında, özel bir yıldız ölümünün uzun süre enerji sağlaması ya da bir yıldızın kara delik tarafından parçalara ayrılması (gelgit bozulma olayı) yer alıyor. Bu durumda “orta kütleli kara delik” ihtimali de gündeme geliyor.
Martin-Carrillo, “Henüz bu olayı tam olarak neyin ürettiğini bilmiyoruz, ama bu keşif bizi evrenin en sıra dışı fenomenlerini anlamada büyük bir adım ileri götürdü” dedi.