Beynin düşünce ve hafıza mekanizmalarının sadece nöronlarla sınırlı olmadığı ortaya çıktı. MIT öncülüğünde yapılan yeni bir araştırmaya göre, uzun süredir arka planda kalan astrositler de hafıza süreçlerinde önemli bir rol oynuyor olabilir.
Mayıs ayında PNAS dergisinde yayımlanan çalışmada, bilim insanları bu yıldız şeklindeki beyin hücrelerinin, hafızayı depolamak için daha önce bilinmeyen bir ağ yapısı kullanabileceğini ileri sürdü. Astrositler genellikle beyin içi temizlik, kan akışı düzenleme ve nöronlara besin sağlama gibi görevlerle biliniyor. Ancak araştırma, bu hücrelerin milyonlarca "süreci" ile nöronlar arası iletişime katıldığını ve bu sayede aktif bir bilgi alışverişi sağladığını öne sürüyor.
NÖRONLARA İLETTİĞİ ORTAYA ÇIKTI
Çalışmanın baş yazarı Leo Kozachkov, astrositleri "milyonlarca dokunaçlı bir ahtapot" gibi tanımlayarak, bu hücrelerin nöronlardan gelen sinyalleri kalsiyum dalgaları yoluyla algıladığını, işlediğini ve yeniden nöronlara iletebildiğini belirtti.
Araştırmacılar, klasik yapay sinir ağlarının ikili bağlantılara odaklandığını, ancak astrositlerin binlerce sinapsla bağlantı kurabildiği için beynin büyük hafıza kapasitesini açıklamada daha başarılı olabileceğini ifade etti. Modelde, her astrosit süreci bağımsız bir bilgi işlem birimi gibi davranıyor ve enerji açısından oldukça verimli bir sistem sunuyor.
DENEYSEL OLARAK KANITLANMASI GEREKİYOR
Toronto’daki Krembil Araştırma Enstitüsü’nden Prof. Maurizio de Pittà, bu modelin biyolojik temelli olduğunu vurgularken, gerçek zamanlı beyin dinamiklerini izleyebilmenin henüz mümkün olmadığını ve modelin deneysel olarak kanıtlanması gerektiğini belirtti.
Eğer model doğrulanırsa, astrositler Alzheimer gibi hafıza bozukluklarında yeni tedavi hedefleri haline gelebilir. Ayrıca bu yaklaşım, yapay zekâ sistemlerine de ilham vererek daha verimli hafıza mimarilerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.