İnsan her zaman yorulabilir. Yorulmak doğaldır, geçicidir, hatta sağlıklıdır. Asıl tehlike, tükenmektir. Çünkü tükenmişlik yalnızca bedeni değil; umudu, hevesi ve anlam duygusunu da alıp götürür. Günümüzde pek çok insan neden mutsuz olduğunu tam olarak bilemez, ama içten içe “bir şeylerin eksik” olduğunu hisseder. İşte bu eksiklik hissi, çoğu zaman fark edilmeyen tükenmişliğin ilk işaretidir.
Tükenmişliğin en büyük sebebi, durmaksızın vermektir. İşe, aileye, ilişkilere, beklentilere… Herkes için bir şeyler yaparken insan kendini ihmal eder. “Sonra dinlenirim” düşüncesi, çoğu zaman hiç gelmeyen bir sonra yaratır. Zaman geçer, yük artar ama dinlenme hep ertelenir. İnsan en sonunda kendine bile yabancılaşır.
Modern hayat, insanı sürekli güçlü olmaya zorlar. Yorulduğunu söylemek zayıflık, durmak başarısızlık gibi gösterilir. Oysa insan makine değildir. Duyguları vardır, inişleri vardır, sınırları vardır. Her gün aynı tempoda ayakta kalması beklenen insan, bir süre sonra kendi duygularını bastırmayı öğrenir. Bastırılan her duygu ise gün gelir, yorgunluk değil tükenmişlik olarak geri döner.
Tükenmiş insan dinlenemez; çünkü dinlense bile zihni çalışmaya devam eder. Yatağa uzanır ama uyuyamaz, tatilde bile huzur bulamaz. Çünkü sorun bedende değil, zihindedir. Zihin, sürekli yetişmesi gerekenler listesiyle doludur. Sessizlik bile rahatsız edici hâle gelir; çünkü insan durduğunda içindeki boşlukla yüzleşmek zorunda kalır.
Çözüm, her şeyi bırakmak değildir. Çözüm, sınır koymayı öğrenmektir. Her şeye yetişmek zorunda olmadığını kabullenmek, bazen “hayır” demeyi becerebilmektir. Kendine ait zamanı savunmak, lüks değil; hayatta kalma refleksidir. İnsan kendini korumayı öğrenmeden, hiçbir yükü sağlıklı taşıyamaz.
Unutulmamalıdır ki hayat, her yükü taşıyabilenleri değil; neyi taşımaması gerektiğini bilenleri ayakta tutar. Yorulmak geçer, dinlenmeyle onarılır. Ama tükenmişlik, ihmal edildikçe derinleşir. Bu yüzden insanın en büyük sorumluluğu, önce kendini koruyabilmektir. Çünkü ayakta kalamayan bir insan, hiçbir şeyi sürdüremez.