DEMET İLCE / MUHABİR
Norveç'teki Bergen Üniversitesi'nden bir grup bilim insanı, Birleşik Krallık Biobank araştırması için yeme alışkanlıkları belgelenen yaklaşık yarım milyon İngiliz'den gelen bilgileri kullandı.
Araştırmacılar, Nature Food'da yayınlanan çalışmada "Sağlıksız beslenmenin her yıl 75.000'den fazla erken ölüme neden olduğu tahmin ediliyor" diye yazdı.
Katılımcılar dört farklı kategoriye ayrıldı:
Ortalama yiyiciler
Sağlıksız yiyenler
NHS'nin Eatwell Rehberiyle eşleşen yiyenler
Sözde "uzun ömür diyeti" uygulayanlar
Halk sağlığı araştırmacısı Lars Fadnes liderliğindeki ekibe göre, sağlıksız yiyiciler az miktarda tam tahıl, sebze, meyve ve kuruyemiş tüketirken, "önemli miktarda işlenmiş et, yumurta, rafine tahıl ve şekerle tatlandırılmış içecekler tüketiyorlardı.”
Uzun ömür diyetine gelince, bu, orta miktarda tam tahıl, meyve, balık ve beyaz et, bol miktarda süt ve süt ürünleri, sebzeler, fındık ve baklagiller ve az miktarda yumurta, kırmızı et ve gazoz tüketiyorlardı.
Bu grup ayrıca çok az rafine tahıl ve işlenmiş et tüketiyordu.
Günümüzde ortalama bir İngiliz yaklaşık 81 yaşına kadar yaşıyor.
Ancak araştırmacılar, Eatwell Rehberini takip eden bir diyet için orta yaşta sağlıksız beslenme alışkanlıklarından vazgeçmenin hayatımıza 10 yıl ekleyebileceğini buldu.
Araştırmacılar, bu değişikliği 40 yaşında yapan erkek ve kadınların ortalama yaşam sürelerine sırasıyla 8,9 ve 8,6 yıl eklediğini söyledi.
Yaşam beklentisini, birinin yaşamak için kalan yıl miktarının tahmini olarak tanımladılar.
Bu arada, 40 yaşında uzun ömürlü bir diyete geçmek, erkeklerde yaşam beklentisinde 10,8 yıl, kadınlarda ise 10,4 yıl artışla ilişkilendirildi.
Yaşam beklentisindeki en büyük artışlar gazlı içecekleri, işlenmiş etleri bırakan kişilerde gözlemlendi.
Araştırmacılar, "Şekerle tatlandırılmış içecekleri ve işlenmiş etleri daha az tüketmenin ve daha fazla tam tahıl ve kuruyemiş yemenin yaşam beklentisinde en büyük iyileşmeyi sağlayacağı tahmin ediliyor. Ölüm oranıyla en güçlü pozitif ilişkiler şekerle tatlandırılmış içecekler ve işlenmiş et içindi." dedi.
Yaşınızın ilerleyen dönemlerinde sağlıklı beslenme değişiklikleri yapmak, yaşam beklentinize daha az yıl eklenmesi anlamına gelebilir, ancak yine de yaşamınız üzerinde olumlu bir etkisi olabilir.
Araştırma yazarlarının belirttiği gibi: "Diyet iyileştirmelerinin başlatılmasındaki gecikme ne kadar uzun olursa, yaşam beklentisindeki artış da o kadar düşük olur, ancak diyet değişikliğini 70 yaşında başlatanlar için bile yaşam beklentisindeki artış, 40 yaşında elde edilenin yaklaşık yarısı kadardır.”
Bu yaklaşık dört ya da beş yıl demek.
Ekip, "yaşam tarzı değişikliklerini zaman içinde beslenme iyileştirmeleriyle sürdürmenin zorlayıcı olabileceğini ve çoğu kişi için beslenme kalıplarının zaman içinde dalgalandığını" kabul etti.
Ancak bulgularının, sağlık odaklı gıda vergileri, okul ve işyerlerindeki gıda ortamlarının iyileştirilmesi ve sağlıklı gıdaların maliyetini düşürmeye yönelik sübvansiyonlar gibi İngilizlerin daha iyi beslenmesine yardımcı olabilecek hükümet eylemlerine işaret edebileceğini söylediler.
UZUN ÖMÜRLÜ DİYET NEDİR?
'Uzun ömürlü diyet' terimi, 2018'de yeme kuralları ve yemek tarifleri kılavuzu yayınlayan Dr. Valter Longo tarafından icat edildi.
Odak noktası aşağıdaki gibi bitki bazlı gıdalardır:
Ispanak ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler
Lif bakımından zengin sebzeler – tatlı patates ve havuç gibi
Meyveler - her türlüsüne izin verilir ve mümkünse taze
Fasulye ve baklagiller – nohut ve mercimek gibi
Kaju fıstığı ve chia tohumu gibi fındık ve tohumlar
Tam tahıllar – kepekli ekmek ve esmer pirinç gibi
Zeytinyağı - bitkisel yağlar ve tereyağından daha besleyici
Multivitamin takviyeleri – üç günde bir
Ancak haftada iki ila üç öğün kadar az miktarda balığa izin verilir:
Somon
Sardalye
Morina
Alabalık
Hamsi
Çipura
Karidesler
Kırışıklıklar (istiridyeler)
Diyetin amacı aynı zamanda işlenmiş şekerden, doymuş yağlardan, pişmiş yiyeceklerden ve işlenmiş etlerden ve ayrıca beyaz ekmek gibi rafine nişastalardan kaçınmaktır.
Süt ürünleri ve etten de kaçınılmalı veya sınırlandırılmalıdır.
EATWELL REHBERİ NEDİR?
Eatwell Kılavuzu yiyecek ve içecekleri beş kategoriye ayırıyor:
Meyve ve sebze – bunlar bir günde yediklerimizin üçte birini oluşturmalıdır, bu nedenle beş porsiyonu hedefleyin
Nişastalı yiyecekler - kepekli makarna, esmer ekmek ve pirinç, derili patates ve yulaf lapası günlük diyetimizin diğer üçte birini oluşturmalıdır.
Protein (balık ve etin yanı sıra fasulye, bezelye ve mercimek dahil) ve kırmızı ve işlenmiş et çeşitlerini azaltın, bunun yerine daha yağsız et parçaları ve haftada bir veya iki porsiyon balık yemeyi tercih edin.
Süt ürünleri - süt, peynir, yoğurt ve süt ürünleri iyi protein ve kalsiyum kaynaklarıdır, ancak kılavuz daha az yağlı versiyonları tercih etmenizi tavsiye ediyor.
Yağlar: Sebze, kolza tohumu, zeytin ve ayçiçek yağları gibi daha sağlıklı doymamış yağları az miktarda seçin
Rehber, her gruptan günlük ve haftalık olarak çeşitli yiyecekler almanızı tavsiye ediyor.
Diyetinize bir miktar yağ eklemek önemli olsa da rehber, sağlıklı ve dengeli bir beslenme için gerekli olmadıklarından çoğumuzun yağ, tuz ve şeker oranı yüksek gıdaları azaltmamız gerektiğini söylüyor.
