DEMET İLCE / MUHABİR
Güneş'in resmi olarak kabul edilen yarıçapının 695.700 kilometre (432.288 mil) olduğu tahmin edilmektedir. Bu rakam, Uluslararası Astronomi Birliği tarafından 2015 yılında kabul edilmiştir ve Güneş atmosferinin en derin katmanı olan fotosferin gözlemlenmesiyle tahmin edilmektedir. Genellikle Güneş'in yüzeyini düşündüğümüz ve modellerde kullanılan şey budur.
Ancak Güneş'in büyüklüğünü ölçmenin tek yolu bu değil. Araştırmacılar yıldızımızın büyüklüğünü tahmin etmek için tamamen farklı yöntemler kullandılar. Yeni çalışmada küçük bir fark var; yazarlar Güneş'in yarıçapının resmi fotosferik yarıçaptan yüzde birkaç yüz daha büyük olduğuna inanıyorlar.
Sırasıyla Tokyo Üniversitesi ve Astronomi Enstitüsü'nden araştırmacılar Takata ve Gough, asterosismolojiyi Güneş'e uyguladılar. Yıldızımızın içindeki dalgaların hareketini, yani gerçek anlamda güneş salınımlarını izlediler. Bu salınımlar o kadar kesin olarak biliniyor ki, Güneş'in büyüklüğü de dahil olmak üzere genel özelliklerine ilişkin tahminlerde bulunmak için kullanılabiliyorlar.
Geçmişte yarıçapı tahmin etmek için f dalgaları adı verilen ses dalgaları kullanılmıştı. Bu dalgalar yüzeye oldukça yakın ve bunları kullanan araştırmacılar, fotosferik tahminden farklı bir değer buldular. Yeni çalışmada Takata ve Gough p dalgalarına bakıyor. Bunlar, çekirdeği de dahil olmak üzere Güneş'in tamamından geçen dalgalardır.
"Farklı bir yöntem. Daha iyi olduğunu söyleyemem. Bazı avantajları ve dezavantajları vardır. P-modları ses dalgalarıdır ve Güneş'in içinden geçerek yayılırlar. Yani aslında Güneş'in tamamının bir ölçüsünü veriyorlar. Oysa f modu bir yüzey dalgasıdır ve yüzey katmanlarını ölçer," dedi Profesör Douglas Gough.
Güneş'in yarıçapının 695.780 kilometre (432.340 mil) olduğunu, yani resmi kayıtlardan yaklaşık 80 kilometre daha büyük olduğu keşfedildi. Aradaki fark küçük ama insanlığın Güneş ve ötesinde yaptığı yüksek hassasiyetli analizler açısından önemli. Bu da mevcut Güneş modelinin tam olarak doğru olmadığı anlamına gelebilir.
“Akustik dalgalar daha derindeki şeyleri ölçüyor. Size Güneş'in dışarıdan değil de içinden görülen yarıçapının bir ölçüsünü veriyorlar. Ve işte fark bu. Ve böylece iki farklı önlem var," diye açıkladı Profesör Gough.
Dalga yöntemleri ile görsel yöntemler neden farklı sonuçlar veriyor? Şu anda belirsizdir. Tanaka ve Gough'un araştırmaya istekli olduğu olasılıklardan biri, yıldızımızın her 11 yılda bir deneyimlediği aktivite değişimi olan güneş döngüsü ile ilgilidir.
Döngünün Güneş'in yüzeyini ve parlaklığını daha fazla etkilemesi, dolayısıyla f modu ve fotosferdeki ölçümleri değiştirmesi mümkündür. Ancak bunun daha derin bir olgu olması ve p dalgalarının da etkilenmesi aynı derecede mümkündür ve farklılıkların başka yerlerde bulunması gerekebilir.
Güneş'te çok şey oluyor ve yıldızımızı tam olarak anlamıyoruz. Bu çalışma, Güneş'i çevreleyen birçok gizemi çözmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu doğruluyor, ancak yarıçaptaki küçük değişiklikler astronomi dışındaki diğer disiplinleri de etkileyebilir. Örneğin güneş nötrinoları Güneş'in çekirdeğinden gelir ve burada, Dünya'da incelenerek nükleer fiziğe ışık tutar. Ancak sayıları Güneş'in büyüklüğüne karşı çok hassastır. Güneş biraz daha büyük veya daha küçükse, akış çok daha büyük veya daha küçük olacaktır; bu, birçok teoride çok önemli bir husustur.
