Koronavirüs ve yapay zeka

Çin’in Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde Aralık 2019’dan itibaren ortaya çıkarak kısa sürede küresel bir salgın haline gelen yeni tip Koronavirüs (Kovid-19) salgını sağlık alanında yeni çalışmaların yapılmasının da kapılarını araladı.

#ABD #Google #Çin #Yapay Zeka #Koronavirüs hastalığı (Covid-19) #Kovid-19

TE Bilisim

Editör

23.06.2020 - 06:00 Yayınlanma

22.01.2021 - 14:47 Güncelleme

Sosyal Medya Uzmanı Deniz Unay/Analiz

Dünya genelinde yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan yeni salgından Türkiye’de etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. ABD ve Çin başta olmak üzere yapay zeka teknolojileri sayesinde virüsün tespit edilmesi ve iyileşen hastaların durumunun takip edilmesi gibi birçok konuda önemli çalışmalar yapıldı. Özellikle ABD’de yapay zeka çalışmalarında ön plana çıkan pek çok kurum, Kovid-19 Açık Araştırma Veri Kümesi adıyla başlatılan bir yapay zeka projesi kapsamında önemli çalışmalara imza attı. Dünya devi teknoloji şirketleri arasında yer alan Google, Microsoft, AI2 vb. firmalar bu alanda ciddi çalışmalar yapmaya devam ediyor. ABD’nin yanı sıra Çin’de geliştirilen farklı yapay zeka teknolojileri günümüzde koronavirüs teşhisi için kullanılıyor. İlk olarak İtalya tarafından Çin tarafından geliştirilen yapay zeka teknolojisi ile 20 saniyede Kovid-19 teşhisi konulması için sistem denendi. Günümüzde hala küresel bir salgın tehdidi olarak görülmeye devam eden koronavirüs salgınına karşı yapay zeka temelli sağlık teknolojileri üzerinde pek çok ayrı çalışma devam ediyor.

Virüs aşı ve tedavisine yönelik çalışmalar
Yapay zeka teknolojileri enfekte bireylerin tanı ve teşhisinin yanı sıra aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarında da oldukça yoğun bir şekilde kullanılıyor. Bu alanda önemli çalışma Google DeepMind tarafından gerçekleştirildi. Yapay zekasını virüs oluşturacak proteinlerin tanımlanması için görevlendiren Google önemli bulguları bilim dünyasıyla paylaştı. Benevolent AI adlı farklı bir yapay zeka firması ise Kovid-19 tedavisinde kullanılacak ilaçların bulunması için çalışmalarına devam ettiğini duyurmuştu. Bir yandan virüsün yayılmasını önlemek, teşhis koymak ve tedavi geliştirmek için çok yönlü araştırmalar yapılması yeni teknolojiler kullanılarak önemli çalışmaların gün yüzüne çıkmasını sağladı. Aşı çalışmalarında ise yine süper bilgisayarlar ve yapay zeka teknolojilerine ağırlık verildi. Dünyanın önde gelen önemli teknoloji firmalarına ait cloud (bulut) temelli işlem kaynakları ile süper bilgisayarlar bu alanda kullanılmaya başladı. Hesaplama güçleri sıradan bilgisayarlara göre çok daha yüksek olan bu sistemler ile aşı çalışmalarının hız kazanması bekleniyor

KOVİD-19’A KARŞI GELİŞTİRİLEN YAPAY ZEKA ÇALIŞMALARI

Çin’in Wuhan kentinden başlayarak kısa sürede küresel bir salgın haline gelen Kovid19 virüsü birçok alanda yenilikçi çalışmalar yapılmasının da önünü açtı. Geleceğin en önemli teknolojileri arasında yer alan yapay zeka teknolojisi ise günümüzde pek çok alanda kullanılıyor olsa da hala bilinmezlerle dolu. Aralık 2019’dan bu yana dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs salgınına karşı virüsün etkileri ve tedavisine ilişkin 2 binden fazla makale yayımlandı. Koronavirüse karşı yapılan çalışmalar ve yayımlanan makalelerin araştırmacılar tarafından daha iyi analiz edilmesi ve anlamalarını sağlayacak yapay zeka sistemleri üzerinde de duruluyor. ‘’Cord-19’’ ile koronavirüs salgınına karşı yeni görüşlerin ve yaklaşımların doğması sağlanacak. Allen Yapay Zeka Enstitüsü, Georgetown Üniversitesi, Microsoft, Chan Zuckerberg Girişimi, Güvenlik ve Gelişen Teknoloji Merkezi, Google vb. pek çok özel ve resmi kurum bu tip araştırmalar üzerinden çalışmalarına devam ediyor.

YAPAY ZEKA İLE ERKEN KORONAVİRÜS TEŞHİSİ

Çin ve ABD merkezli yapay zeka çalışmalarının hız kazanmasının ardından dünya genelinde virüsten en fazla etkilenen ülkeler arasında yer alan İtalya’da Çin tarafından geliştirilen yapay zeka temelli bir teşhis sistemi ilk kez denendi. 20 saniye gibi kısa bir sürede Kovid-19 teşhisi koyulmasını sağlayan sistem Roma Biyomedikal Hastanesi’nde denendi. Yapay zeka teşhis sisteminin hafızasında ise Çin’deki çok sayıda Koronavirüs hastasının akciğer taramaları kayıtlı bir şekilde yer alıyor. Hastaların bilgisayarlı tomografilerini inceleyerek kayıtlı veriler ile analiz eden sistem, Kovid-19 hastalarının bilgileri ile yeni bilgileri karşılaştırarak teşhis konulmasını sağlıyor. Yapay zeka sayesinde sürekli öğrenmeye açık konumda olan sistem oldukça hassas bir şekilde işlem gerçekleştirebiliyor. Koronavirüs salgının teşhisi için günümüzde kullanılan en önemli yapay zeka temelli sistem oldukça hassas olduğundan zatürreden etkilenen bölgeleri de kısa süre içinde belirleme kapasitesine sahip. Hastalık henüz ilk aşamasında olmasına rağmen kullanılan sistem ile uzmanlar tarafından saniyeler için teşhis konulması mümkün hale geldi. Ancak Çin’deki hastalar ile İtalya’daki hastaların farklılık göstermesi sistemden alınan verimin düşmesine neden olduğuna işaret ediliyor.

Sağlıkta yapay zeka
Kovid-19 salgını nedeniyle hayatın her alanında yaşanan değişimler en çok sağlık hizmeti işlemlerini etkiledi. Virüsle ön cephede mücadele eden sağlık çalışanlarının hem Koronavirüse karşı savaşırken hem de normal sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlıyor. Hastanelerde klinik işlemlerin yanı sıra hastaların kaydedilmesi, ödeme süreçleri ve diğer hizmetlerde önemli bir yer tutuyor. Hastanelerde ve sağlık kurumlarında idari işlemlerin salgın etkisinden arındırılarak yapılması için Ant Financial tarafından blockhain sistemi ile yenilikçi bir çalışma yapıldı. Yapay zeka destekli sistemler ile her türlü işlem hem daha hızlı hem de el değmeden ve güvenli biçimde gerçekleştirilebiliyor.

KOVİD – 19 SALGININA KARŞI YAPAY ZEKANIN KULLANIMI