Diriliş Postası Ankara Temsilcisi Seda Şimşek/Ankara
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının uluslararası sisteme etkileri, Stratejik Düşünce Enstitüsü’nün yıllık diplomatik yemeğinde, “Pandemi sonrası uluslararası sistemin geleceği” başlığı ile masaya yatırıldı. Türkiye’de görev yapan 60’a yakın büyükelçi uluslararası sistemin geleceğine ilişkin görüşlerini aktardı. Salgın sebebiyle uzun bir aradan sonra ilk kez yüz yüze yapılan bir toplantıya katılan büyükelçiler, maske ve sosyal mesafe kuralına uydular.
Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) ile Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçiliği iş birliğinde düzenlenen programa TBMM Başkanı Mustafa Şentop ile Ankara’da görev yapan birçok büyükelçi katıldı. .Büyükelçiler, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının ardından uluslararası sistemi, “Pandemi Sonrası Uluslararası Sistem” teması etrafında tartıştı.
Büyükelçilerin büyük çoğunluğu, uluslararası sistemin ortaya çıkardığı, Birleşmiş Milletler (BM), G7 ve G20 gibi örgütlerin salgın döneminde sınıfta kaldığı konusunda neredeyse görüş birliği içinde. Özellikle BM’nin geliştirilmesi veya reforme edilmesi gerektiğini çok sayıda büyükelçi ifade etti. Salgın sonrası nasıl bir dünya göreceğimiz konusunda görüşlerini aktaran büyükelçiler, belirsizlik ve öngörülemezlik sebebiyle ülkelerin yaşadığı sancıyı dile getirdi
KAFKASYALI: SORUN SİSTEMİN KENDİSİ
SDE Başkanı Muhammet Savaş Kafkasyalı, modern uluslararası sistemin mevcut sorunların sebebi olduğuna işaret ederek, “Sistem sorunları çözmek yerine ertelemek ve ötelemeyi tercih etmiş bu yönüyle yetersizliğini göstermiştir.” diye konuştu. Mevcut küresel sistemin sorun ürettiğini ve sorunların ancak farklı bir pencereden bakılarak çözülebileceğini belirten Kafkasyalı, “Sorun sistemin kendisiyse bu sistem ıslah edilemez.” görüşünü savundu. Kafkasyalı, uluslararası sistemin adaletten uzaklaştığına işaret ederken, “Çeşitli sorunlar yoktur, tek bir sorun vardır o da zulümdür. Çözüm ise adalettir. Adalet ütopya değildir, imkansız değildir.” diye konuştu.
İBRAHİM: DİJİTAL KIYAMETİ TARTIŞMALIYIZ
Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim, salgın sonrası alışkanlıkların değiştiğini belirterek salgın öncesi süreçle bugün arasında denge kurmanın zor olduğunu söyledi. İbrahim, hiçbir ülkenin salgınla tek başına mücadele edemeyeceğinin altını çizerken, uluslararası sistemin salgın sonrası yaşayacağı değişimle ilgili hiçbir ülkenin bir cevabı bulunmadığını anlattı. İbrahim, “Nereye gidiyoruz? Bu sorunun yanıtını kimse bilmiyor. Güçlüklerle nasıl baş edeceğimizi sormalıyız. Uluslararası güvenlik ve hukuku devreye sokmalıyız. Beklenmeyeni beklemeli ve önümüzdeki pandemiyi ya da dijital kıyameti tartışmalıyız. Hazır olmalı ve bunu bir zümreyle değil, herkesi sürece dahil ederek tartışmalıyız.” ifadelerini kullandı.
CEGLİA: EŞİTSİZLİKLER İKİNCİ DALGAYA
YOL AÇAR Salgının tartışmalı ülkelerinden Brezilya’nın Ankara Büyükelçisi Carlos RicardoMartinsCeglia ise konuşmasında tarih boyunca salgınların değil ardından yaşananların dünyayı şekillendirdiğini ileri sürdü. Dünyanın bugünkü sisteminin II. Dünya Savaşı sonrası kurulduğunu anlatan Ceglia, “BM kurulduğunda 51 üyesi vardı ancak bugün 190’ın üzerinde üyesi var. Dünya değişti ama BM’nin üzerine kurulduğu sistem değişmedi. Dünyanın en zengin 7 ülkesinin oluşturduğu G7, 2008 krizinden sonra dünya ekonomisini Brezilya, Türkiye, Çin ve Hindistan’ı dışlayarak yürütemeyeceklerini gördü ve G20 devreye girdi. Şimdi yine uluslararası sistemde yeniden bir değişim yaşanması gerektiği ortaya çıktı.” diye konuştu.
Chilcott: Uluslararası sistem geliştirilebilir
İngiltere’nin Ankara Büyükelçisi DominickChilcott da eski Başbakan Winston Churchill’in “İyi bir krizin boşa gitmesine asla izin vermeyin.” sözüne değinerek, “Bu şimdi de yaşanacak mı? İki dünya savaşından sonra da uluslararası alanda büyük değişiklikler yaşandı. Birinci Dünya Savaşı sonrası kadın hakları alanında tarihi gelişmeler yaşandı. Dünyadaki sorunları çözmek amacıyla Milletler Cemiyeti kuruldu. İkinci Dünya Savaşı sonrası ise BM kurularak sorunlara uluslararası alanda çözümler arandı.” değerlendirmesinde bulundu.
Ceglia, ülkesinde yoksul nüfusun fazlalılığına dikkat çekerek, “Virüs Brezilya’ya yurt dı- şına tatile giden orta ve üst sınıf tarafından getirildi ve oldukça hızlı yayıldı. Eşitsizlikler salgı- nın tırmanmasına katkı sunuyor. İnsanların imkânlara ulaşmasında eşitsizlik söz konusu ve eşitsizlikler ikinci dalgaya yol açar. Yoksulların daha da yoksul olacağı bir süreç yaşanıyor. Kapitalizmi yeniden oluşturmalıyız. Sadece tüketici odaklı bir sistemden vazgeçmeliyiz.” uyarısında bulundu.
GAZİ: PANDEMİ REFAHI TEHDİT EDER
Pakistan’ın Ankara Büyükelçisi SyrusSajjad Gazi de konuşmasında Kovid-19 sonrası düzende hiçbir ülke ve milletin geride bırakılmaması gerektiğini dile getirerek, “Geride bırakırsak bir sonraki pandemi orada başlar ve orada başlayacak pandemi dünyanın başka bir yerindeki refahı tehdit eder.” dedi.
YERHOV: BM’NİN İYİLEŞTİRİLMESİ GÜNDEMİMİZDE
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi AlekseyYerhov da BM’nin küresel sorunlara çözüm olamadı- ğına yönelik eleştirilere değindi. Yerhov, salgınla mücadelenin bir araya gelerek yapılması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: “BM ve ajansları farklı sorunlara çözüm bulmak için kuruldu. Bu kurumların kaldırılması bütün üyelerin çıkarlarını tehdit edecektir. Reformların ve BM’nin iyileştirilmesi her zaman gündemimizdedir. BM Güvenlik Konseyi de dahil olmak üzere uluslararası kurumlara farklı ulusların ve farklı grupların da katılımı sağlanmalıdır. Dünya elbette 5’ten büyüktür ama dünya 193’ten de büyüktür. Asıl büyük soru, temsil edilemeyenleri nasıl temsil edeceğiz, sesi duyulmayanların sesini nasıl duyuracağız olmalı.”
