Diriliş Postası Muhabiri Valdrin Ferizi/Analiz
Büyük krizlerden etkilenen halklara her zaman yardım edilmeli ve dayanışma eli uzatılmalıdır. Osmanlılar farklı dönemlerde büyük krizlerden etkilenen halklara olabildiğince yardım elini uzatmıştır. Osmanlıların büyük krizler yaşayan farklı ülkelere yardımda bulunmasını gösteren çok sayıda örnek vardır. Endülüs’teki (bugünkü İspanya) savaşlar sırası da çok sayıda Müslüman ve Yahudi katledilmiş ve kurtulmayı başaran binlerce evsiz, mülksüz insana Osmanlı İmparatorluğu yardım elini uzatmış ve kapılarını açmıştır. Sultan II. Beyazıt devlet gemileri gönderip binlerce Müslüman ve Yahudi’yi Osmanlı topraklarına getirmiş ve onlara yaşam ve devlet güvenliği sağlamıştır. Böylece binlerce insan ölümden ve İspanyol katliamından kurtulmuştur.
OSMANLI DEVLETİ ZOR DURUMDA OLANLARA KOŞTU
Resmi verilere göre, Fransa Kralı 1526 yılında İspanyol işgalinden kurtulmak için Osmanlı Devletinden yardım istemiştir. Osmanlı Devleti, İspanya ve Fransa arasında bir anlaşma yapmayı başarmış ve Fransa işgal edilmekten kurtulmuştur. Osmanlı Devleti, İsveç’e de 1742 yılında Rus tehlikesi karşısında yardım elini uzatmıştır. Sultan II. Mahmud’un İsveç Krallığı’na sunduğu yardım çok önemliydi. Bu nedenle İsveç Kralı gönderdiği mektupta bazı dış politika gelişmelerinde Osmanlı Devletinin rızası olmadan hareket etmeyeceğini belirtmiştir. Osmanlı Devleti 1876 yılında da kıtlık krizinden etkilenen İsveç’e buğday göndererek dayanışma elini uzatmıştır.
Fransa da1856 yılında nehirlerin taşmasıyla meydana gelen seller krizinin üstesinden gelebilmesi için Osmanlı Devletinin uluslararası yardımlarından istifade etmiştir.1845-1852 yılları arasında “Patates Kıtlığı” olarak bilinen ve İrlanda’yı derinden etkileyen büyük kıtlık, bir milyon insanın ölümüne neden olmuş ve yaklaşık 2 milyon kişi bu büyük krizden kurtulmak için ülkelerinden kaçmak zorunda kalmıştır. Sultan Abdülmecit, İrlanda’nın bu kıtlık krizinden çok etkilendiğinden haberdar olmasıyla İrlanda halkına nakdi destek ve gıda, ilaç ve diğer malzeme göndererek yardımda bulunmuştu. Bu yardımın bugünkü değeriyle yaklaşık 1 milyon İngiliz paund veya 1,3 milyon ABD Doları’dır. İrlanda halkı bugün de dost Türk halkına minnettardır ve İrlanda başkentinde, Dublin’de Osmanlı’dan aldıkları yardımın hatırasına büyük bir şükran plaketi yaptırmıştır.
Herkesin yardımına koştuk2019 yılı Arnavutluk halkı çok zor bir yıldı. Bu yılda Arnavutluk’ta büyük bir deprem meydana geldi ve büyük hasarlara neden oldu. Türkiye Cumhuriyeti, bu depremden hemen sonra Arnavut halkına bu felaketin üstesinden gelmede yardımcı olacak tüm kapasitelerini sundu. Türkiye’den gelen ekipler insanları enkaz altından çıkararak ve kurtararak uzmanlıklarını en iyi şekilde gösterdiler. Türkiye, deprem sonrası Arnavutluk’ta konut yapım alanına da yardımlarını sürdürecektir.
İngiltere, aç kalan İrlanda halkına yardım götüren Osmanlı gemilerinin Dublin Limanı’na yarışmalarına izin vermemişti. Bunun üzerine yardım malzemesi yüklü Osmanlı gemileri mecburen İrlanda’nın kuzeyinde Drogheda Limanı’na yanıştılar ve yardımlar yerine ulaştırmışlardı. Osmanlı Devleti, İngiltere’nin tüm engellerine rağmen ihtiyacı olduğu zaman ona yardımda bulunmuştu. Almanya da İrlanda ile aynı kaderi paylaşmıştır. 1891 yılında “Saale” Nehrinin taşmasıyla meydana gelen sel felaketi Almanya’da büyük hasara neden olmuştur. Bu felaketten mağdur kalan Alman halkının yardımına Sultan II. Abdülhamid’in emriyle yine Osmanlı Devleti koşmuştu. Bunun üzerine o dönemin Almanya hükümeti, Osmanlı Devletine minnettarlığını belirterek teşekkür etmişti.
HER TÜRLÜ GÜVENLİK VE DESTEK
Osmanlı Devleti, Sicilya’da yanardağ patlaması sonrasında zor durumda kalan İtalya’ya da yardım etmişti. Osmanlı devleti, Sultan Abdülhamid önderliğinde İtalya’nın bu felaketin üstesinden gelmesine yardım elini uzatmıştı. Osmanlı Devleti’nin yardımlarından faydalanan ülkeler arasından İngiltere de vardır. 19. yüzyılda Osmanlılar İngiltere’ye buğday yardımında bulunmuştu. Türkiye Cumhuriyeti de 1947 yılındaki sel felaketinden zarar gören İngiltere’ye yardım etmiştir.
Yukarıda zikredildiği gibi, Osmanlı Devleti tarih boyunca farklı krizlere maruz kalan devletlere yardım etmiştir. Osmanlıların yardım elini uzattığı diğer bir ülke de Hollanda’dır. 1916 yılında Hollanda’da büyük bir sel felaketi meydana gelmiştir. Osmanlı Devleti, I.Dünya Savaşı’nın ateşinde olmasına rağmen, Hollanda’ya yardım eli uzatmaktan çekinmemiş ve onlara toplam 2.387.90 altın değerinde nakdi yardım göndermişti. I. Dünya Savaşı’nın Osmanlı Devleti de dahil olmak üzere birçok devleti ve halkı içine aldığı bir dönemde Osmanlı’nın Hollanda’ya yaptığı yardım tahmin ettiğimizden daha büyüktü.
Türkiye önemli bir aktör
Türkiye’nin salgından etkilenen ülkelere gönderdiği yardım malzemelerinin üzerinde Hz. Mevlana’nın “Ümitsizliğin ardında nice ümitler var. Karanlığın ardında nice güneşler var.” sözü yer aldığı görüldü. Yardım malzemelerinin üzerinde Hz. Mevlana’nın bu sözünün yazılmasıyla sanki Türkiye’nin “COVID-19” salgını ile mücadele kapsamında insanlara ümit ve âlemi aydınlatan güneş olduğu söylenmek isteniyor. Bunu Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Müdürü Tedros Adhanom Ghebreyesus’in yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadelede “Türkiye’nin sergilediği dayanışma tüm Dünyaya örnek olmalı.” ifadeleri ispatlamaktadır. Bu gerçeklere dayanarak, Türkiye’nin 21. yüzyılın uluslararası güvenliği için çok önemli bir faktör olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
TÜRKİYE 1999’DA KOSOVA’DA
Türkiye Cumhuriyeti, Balkan halklarına, özellikle de Arnavut ve Boşnak halkına dayanışma elini uzatmıştır.1990’lı yıllarda eski Yugoslav Federasyonu’nun dağılması sonrasında yaşanan Balkan trajedisinde zulme uğrayan Bosna halkına çeşitli yardımlar gönderen Türkiye’ydi. Bosna halkına sığınma hakkı, sağlık hizmetleri ve her türlü güvenlik ve destek Türkiye’nin birçok yerinde verilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti,1999 yılında Kosova savaşı sırasında Kosova halkına da yardım elini uzatmış ve İstanbul’da Kosova’dan zorla göç ettirilmiş insanlar için çeşitli kamplar ve yardım noktaları kurmuştur.Türkiye, 1997 yılında Arnavutluk’ta ortaya çıkan siyasi krizde Arnavutluk Devleti’nin korunması ve dağılmamasında olağanüstü bir rol oynamış ve aynı zamanda Arnavutluk’u Yunan ve Sırp askeri işgalinden korumuştur.Türkiye’nin Arnavutluk’a verdiği bu destekle Balkanlar yeni bir savaş patlak vermesinden kurtuldu ve Güneydoğu Avrupa’da ülkelerde insani ve siyasi kriz nihayet durduruldu.
Türkiye Cumhuriyeti, krizlerden etkilenen Asya, Afrika, Ortadoğu, Avrupa, Latin Amerika ve özellikle Balkanlar gibi yerlerde çeşitli biçimlerde yardımları ile destekleyici bir rol üstlenmektedir. Türkiye Cumhuriyeti bir umuttur ve Türk halkının dayanışma elini uzatabileceği her ülkede nezaketle karşılanmaktadır.
