Diriliş Postası Muhabiri Sümeyye Aksu/Ankara
TBMM Genel Kurulu’nda, Yassıada yargılamalarının hukuki dayanağının kaldırılmasını içeren kanun teklifi, TBMM’de oy birliği ile kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından, darbeyi gerçekleştiren Milli Birlik Komitesi’nin belirlediği isimlerle kurulan ve Yassıada yargılamalarını gerçekleştiren düzmece mahkeme Yüksek Adalet Divanı’nın kullandığı yetkilerin hukuki dayanağını oluşturan ve halen yürürlükte bulunan kanun hükümleri geçmişe dönük yürürlükten kaldırılacak.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un ilk imza sahibi olduğu, AK Parti ve MHP milletvekillerinin imasını taşıyan, 1924 Tarih ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanununun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanunun Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılması ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun Teklifi, Meclis’te oy birliğiyle kabul edildi.
Kanuna göre, Yüksek Adalet Divanı’nın kullandığı yetkilerin hukuki dayanağını oluşturan ve halen yürürlükte bulunan kanun hükümleri geçmişe dönük yürürlükten kaldırılacak. Yeni dava yolu öngörülerek Yüksek Adalet Divanı’nın kuruluşuna ve yetkilerine ilişkin kanun hükümlerinin yürürlükten kaldırılmasıyla hükümsüz hale gelen kararlardan kaynaklanan zararların tazminine imkan sağlanacak.
ADLİ SİCİL KAYITLARINDAN SİLİNECEK
Varlığı hukuki dayanaktan mahrum olacak Yüksek Adalet Divanı’nın hükümsüz hale gelen bütün kararlarının adli sicil ve her türlü arşiv kayıtlarından silinmesi, Adalet Bakanlığınca resen yerine getirilecek.Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerin uğradıkları manevi zararlar, hazine tarafından karşılanacak. Bu kişilerin mal varlığı değerlerinin müsadere edilmesinden kaynaklanan maddi zararları da giderilecek.
KOMİSYON OLUŞTURULACAK
Zarar görenler ve mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Cumhurbaşkanı tarafından bir komisyon kurulacak. Komisyon çalışma usül ve esasları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek. Zararlarının karşılanmasını isteyenler komisyonun çalışma usul ve esaslarının Resmi Gazete’de yayımlanmasını izleyen 3 ay içinde komisyona başvurarak zararlarının tazminini isteyebilecek. Komisyon kararlarına karşı kararın tebliğini izleyen 15 gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere komisyona itirazda bulunulabilecek. İtiraz üzerine verilen kararlara karşı ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştayda dava açılabilecek. Bu davalar acele işlerden sayılacak. Komisyona yapılacak başvurular için herhangi bir ad altında ücret talep edilemeyecek. Komisyonun itirazı üzerine verdiği kararlara karşı Danıştayda açılacak davalarda karar ve ilam harcı maktu alınacak ve dava sonunda maktu vekalet ücretine hükmedilecek. Komisyon tarafından başvurular değerlendirilirken ihtiyaç duyulan bilgi ve belgeler, ilgili gerçek veya tüzel kişilerden istenebilecek. Kamu kurum ve kuruluşları, bu husustaki talepleri belirlenen süre içinde yerine getirmek zorunda olacak. Maddi zararların karşılanması talepleri karara bağlanırken uğranıldığı kesin olan ancak aradan geçen zaman sebebiyle tutar yönünden tespiti teknik olarak mümkün olmayan zararlar açısından hakkaniyete uygun bir miktarın ödenmesine karar verilecek.
“Yassıada katliam rejimi yok edildi”
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde Türk siyasi hayatını demokrasi ve meşruiyet temeline oturtma hamlelerinin kesintisiz devam ettiğini ve “Yassıada rejimi”nin tüm sembollerinin yok hükmünde sayıldığını vurguladı. Çelik, TBMM’nin “katliam rejimi”ni mahkûm eden güçlü bir karara imza attığını belirterek, “Yassıada’nın tarihe ışık tutacak ‘Demokrasi ve Özgürlükler Adası’ olmasıyla ‘Yassıada katliam rejimi’nin mekânsal sembolleri mahkûm edilmişti. Gazi Meclisimiz aldığı tarihi kararla ‘Yassıada katliam rejimi’ni hukuksal ve siyasal olarak tamamen yok etti.” ifadelerini kullandı. Milletvekillerinin aldıkları bu kararla dünya demokrasi tarihine geçecek bir örnek ortaya koyduklarının altını çizen Çelik, “Gelinen nokta, aziz milletimizin ‘Yassıada rejimi’ne karşı verdiği güçlü ve sabırlı mücadelenin zaferidir. Hâlâ Yassıada zihniyetini diriltmeye çalışanlar olduğunu biliyoruz. Milletimizin feraseti Yassıada hayalleri kuran zihniyete geçit vermeyecektir.” görüşünü dile getirdi.
ARŞİV BELGELERİ DEVREDİLECEK
Kamu kurum ve kuruluşları, Yüksek Soruşturma Kurulu ve Yüksek Adalet Divanı’na ait her türlü arşivlik ve arşiv belgesini maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde TBMM Başkanlığına devredecek. Düzenleme, 27 Mayıs 1960’tan itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
BEŞ PARTİNİN OY BİRLİĞİ İLE KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulu’nda yasa teklfinin görüşmelerinde, teklif aleyhinde hiçbir milletvekili söz almadı. Anayasa Komisyonu Başkanvekili ve AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, teklifin kabul edilmesinin ardından yaptığı konuşmada, “Beş partinin oy birliğiyle komisyonumuzun raporunu kabul etmesinden dolayı minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz. Tarihi bir sorumluluğumuzu yerine getirdik.” ifadesini kullandı.
“SÖZDE MAHKEMENİN VARLIĞI ORTADAN KALKTI”
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Yassıada yargılamalarının hukuki dayanağının kaldırılmasını içeren teklifin yasalaşmasının ardından yaptığı değerlendirmede, TBMM’nin “tarihi bir oturum” gerçekleştirmesinin yanı sıra, millet hafızasında derin izler bırakan bir karanlık girişimi ve bunların dayandırıldığı sözde kanuni düzenlemeleri yok sayarak, darbeyi ve bu zihniyeti, tarih önünde ve millet vicdanında mahkum ettiğini belirtti. Şentop, şunları ifade etti: “27 Mayıs 1960 sonrası uygulamalar, Yassıada’da kurulan sözde mahkeme ve bunun hukukun tüm ilkelerini çiğneyen gayrimeşru sonuçları, esasen milletin vicdanında daima yok sayılmış ve bu sözde mahkeme fiiline ortak olan herkes tarihin en karanlık sayfalarında yerini almıştır. Merhum Başbakan Adnan Menderes ve arkadaşlarının aziz hatırası, en zor zamanlarda bile sessiz çoğunluğun evlatlarına verdiği isimler olarak yaşatılmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu husustaki destek ve kararlılığı, topraklarımızın güzide bir parçasının, karanlık cinayet ve fiillerle anılmasına razı olmamış, Yassıada, hem ismen hem de darbenin izlerini yok eden mimarisiyle Demokrasi ve Özgürlükler Adası’na dönüştürülmüştür. Aynı kararlılıkla TBMM tarafından gündeme alınan ve ilgili komisyonda oy birliği ile kabul edilen teklifin ardından, bugün Meclisimiz, millet vicdanının sesi olarak, Yassıada’daki sözde mahkemenin hukuk alemindeki varlığını ortadan kaldırmıştır. Bu kutlu çabada emeği geçen herkese teşekkür ediyor, Meclisimizi, komisyon aşamasından kabule kadar gösterdiği teveccühten dolayı tebrik ediyorum.”
“TBMM KARA BİR LEKEYİ SİLDİ”
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da, Yassıada yargılamalarının hukuki dayanağının kaldırılmasını içeren yasaya ilişkin, “Türkiye Büyük Millet Meclisi, demokrasi, hukuk, siyaset ve devlet tarihindeki bir kara lekeyi daha sildi. Alınan Yassıada kararları dün için mühim olmakla birlikte asıl geleceğimize doğru tarih bırakmaktır. Yaşasın milli irade, yaşasın demokrasi.” değerlendirmesini yaptı.
“GECİKMİŞ OLSA DA YARALAR ADALETLE SARILDI”
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş da teklifin yasalaşmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yassıada darbecilerinin aldığı kararların hukuk aleminden silinmesi ve mağdur varislerin tazminat hakkını da içeren kanun teklifimiz kabul edilerek darbenin açtığı derin yaralar gecikmiş de olsa adaletle sarıldı. Kalbi adaletten yana duran tüm milletvekillerine teşekkür ediyorum.” dedi.
