PROF. DR. İLYAS KEMALOĞLU
İran-ABD gerginliği ve bölgesel gelişmeler enerji projesini gölgeleyemedi. TürkAkım Doğal Gaz Boru Hattı açıldı. Projenin Türkiye açısından da önemi büyük…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da belirttiği gibi, “Türk Akımı sayesinde yılda 15,75 milyar metreküp gaz, hiçbir aracı ülke olmadan doğrudan Türkiye’ye ulaştırılacaktır.” Bunun dışında; Türkiye de aynen ‘Rusya gibi’ başka projeler üzerinde de çalışmaktadır. Nitekim yine yaklaşık bir ay önce şimdilik kapasitesi 16 milyar metreküp olan, 31 milyar metre küpe çıkartılacak ve Azerbaycan gazını Türkiye’ye ulaştıracak TANAP Projesi hayata geçirildi.
ESKİ PROJELER GERİDE BIRAKILDI
TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı, 15 ay gibi çok kısa sürede hayata geçirilse de tarafların bu projede mutabık kalışlarının bir hikâyesi var. Bundan daha birkaç yıl önce Rusya ile Türkiye birbirine rakip olan projeler üzerinde çalışıyorlardı. Rusya, Karadeniz’in altından geçecek boru hattı ile gazını Anapa şehrinden Bulgaristan’ın Varna Limanı’na ulaştıracak Güney Akım Projesi üzerinde çalışırken; Türkiye de Ortadoğu ve Orta Asya doğalgazını Avrupa’ya ulaştıracak Nabucco Projesi ile ilgileniyordu. Ancak siyasi, ekonomik, güvenlik vb. sebeplerden ötürü her iki proje de hayata geçirilemedi.
Avrupa projeye inanmamıştı Rusya ile Türkiye arasında çok yönlü gelişen iş birliği, ‘TürkAkım’ fikrinin ortaya atılması ve hayata geçirilmesinde önemli roloynadı. Yine Rusya’nın” doğalgazı ‘Avrupa’ya ihraç’” konusunda Ukrayna ve Belarus’a alternatif arayışı içerisinde olması ile Türkiye’nin enerji “hub”ı olmak istemesinin de projenin hayata geçirilmesinde etkisi büyük… İşin ilginç tarafı,
Avrupa devletlerinin çoğu TürkAkım Projesi’nin hayata geçirileceğine son güne dek inanmamıştı. Anapa ile Kıyıköy’ü Karadeniz’in altından bağlayacak ve deniz kısmı 935 km. olan iki hattın toplam kapasitesi 31,5 milyar metreküptür. Bu miktarın yarısını Türkiye kendisi kullanacak, diğer yarısı ise Bulgaristan üzerinden Avrupa ülkelerine gönderilecek.
BATI’YI ISITIYORUZ
Şimdiden Bulgaristan, Makedonya ve Yunanistan bu gazı almaya başladılar. Bu proje şüphesiz hem her iki ülke hem de bu hattan gelecek doğalgazı kullanacak ülkelerin çıkarına olan proje. Nitekim Rusya, TürkAkım ve Kuzey Akımı ile birlikte Ukrayna’ya bağlılığını azalttığı gibi, Avrupa ülkelerinin de en önemli tedarikçisi olarak kalmaya devam etmektedir. Rusya açısından projenin hayata geçmesinin başka önemi, bunun ABD’nin, hatta Avrupa Birliği’nin baskısına rağmen gerçekleşmesinde.
