Dr. Erdoğan Zaim
Turp, turpgiller familyasından sebze olarak tüketilen bir bitki türüdür.
Meyvesi etli ve genelde beyaz renktir.
Kara turp, beyaz turp, kırmızı turp gibi çeşitleri vardır. Kırmızı turp ağız kokutmasıyla ünlüdür.
Turpun isim kökeni olan Raphanussativus kelimesi “Kokan Soğan” anlamına gelmektedir.
Depo gövdeli bir bitkidir. Tüketilen kısmı, bitkinin gövdesidir ve toprak altındadır. Bitkinin meyve ve yaprakları toprak üstünde bulunur.
Turp meşhur bir sebze olup, bir yıllıktır. Toprak altındaki kökü kullanılır. Kökü büyük kalın ve etlidir. Farklı renk ve büyüklükte olur. Sulu olup tadı tatlımsı, az kokuludur.
TARİHÇE: Turp Helenistik ve Roma dönemlerinde iyi bilinen bir bitkiydi ama daha öncesine ait belirgin bir kanıt yoktur. Turpun yabani formları ve ayrıca akrabaları olan şalgam ve hardalotu türleri Batı Asya ve Avrupa’da sıkça bulunur. Bu da turpun evcilleşmesinin bu bölgelerde olmuş olabileceğini düşündürmektedir.
TANIM: Turp yuvarlak ya da silindirik olabilir. Uzun köklü tipi pişirme için idealdir. Yuvarlak formu ise salatalarda çiğ olarak yenir. Turp diploid bir türdür ve 18 kromozoma sahiptir.
ÜRETİM: Turp en iyi tam güneş ve ışık altında, kumlu topraklarda 6.5-7’lik pH değerlerinde üretilir. Avrupa ve Japonya’da varyete zenginliğinden dolayı yıl boyunca bulunabilir. Yaz turpları hızla olgunlaşır. 3-7 günde çimlenme 3-4 haftada ise hasat gerçekleşir. 1-2 hafta aralıklarla ekim yapılırsa hasat dönemi uzatılabilir. Tohumların ekilme derinliği kök büyüklüğünü etkiler. Ufak kökler için 1 cm, büyük kökler içinse 4 cm’lik ekim derinliği önerilir.
BESİN DEĞERİ: Turp C vitamini, folik asit ve potasyum açısından zengindir. Ayrıca B2 ve B6 vitaminleriyle magnezyum, bakır ve kalsiyum için de iyi bir kaynaktır. 100 gram turpta çoğu karbonhidratlardan gelen 16 kalori vardır.
KİMYASAL İÇERİĞİ:Glikoz, kamış şekeri içerir. Coumaricacid, ferulik asit, coffeikacid, phenylpyruicacid, amino asitler, C vitamini, metil mercaptan. Kalsiyumun en iyi kaynağıdır.
FARMAKOLOJİK ETKİLERİ:İspirtoyla alınan sıvısı bakterilere karşı güçlü bir etkiye sahiptir. Gram pozitif bakteriler durdurucu etkisi fazladır. Turp suyu safrakesesi taşı oluşmasını önler.
TABİATI:Birinci derecede nemli sıcaktır.
ÖZELLİKLERİ:Sindirimi iyileştirici, gaz söktürücü, idrar söktürücü, kanı sulandırıcı, mide ve bağırsağı kuvvetlendirici, balgam söktürücü, ödem atıcıdır.
KULLANIM ALANLARI:İştahsızlık, sindirim bozukluğu, kulak ağrısı, kronik öksürük, ses kısıklığı, vücut ödemi, sarılık, safra kesesi taşı.
KULLANIM ŞEKLİ:Turp suyuna dört misli susam yağı ilave edilir, kısık ateşte kaynatılır, suyu bittiğinde yağı kulağa damlatılsa kulak ağrısını iyileştirir. Turpun yaprağı sıkılarak alınan su esmer şekerle içilse sarılığı giderir. Turpun kendisi sürekli yense ve sıkılmış suyundan her gün bir bardak içilse veya osuya belirli bitkiler karıştırılıpiçilse böbrek ve mesanedeki taşı düşürür. Turpun içi oyularak gül yağı döküp köze konur, içindeki yağ kaynadığında ılık olarak kulağa damlatılsa kulaktaki yelden olan ağrıyı giderir. Turp kaynatılıp suyu içilirse kronik öksürüğü giderir. Turpun içi oyulup şalgam suyu ile doldurup ağzı kapatılıp hamur içine konup köze gömüp pişirilir, balla beraber yense idrar yollarında taşı düşürür.
KULLANIM MİKTARI:40-60 gram.
ZARARLARI:Mide bulantısı, baş, boğaz ve dişlere zararlıdır.
ISLAHI:Tuz bal ve sirkede bekletilmiş kimyon.
BEDELİ:Şalgam.
******
Nohudun bilinmeyen yönleri
Nohut sadece bir yıl büyüyen, tohumla çoğalan, Türkiye’de boyu 50 santimetreye varan bir bitkidir. Tohumları bazen bej, bazen daha koyu renk ve hatta siyah olur.
Nohut, yetiştirilmesi kolay bir bitkidir. Anadolu’da kıraç alanlarda yetiştirilir. Su kıtlığına iyi dayanır ve toprak kalitesine pek önem vermez. Hava yeterince sıcak olmazsa hasılat kötü olur.
Yaprakları 5-15 mm büyüklüğündedir, tomurcukları 30 mm’ye kadar uzayabilir. Tohumları kurumadan yeşil olarak da yenebilir. Kurutulmuş nohut birçok yemekte kullanılır.
Anadolu’da nohut 8000 yıl önce yetiştirilirdi. Oradan Akdeniz’in etrafına ve Hindistan’a yayılmıştır. Yabani nohut türünden bütün kültür nohutlarının gelişmiş olduğu düşünülür.
Nohut baklagiller ailesine mensuptur. Sonbaharda toplanır. Kurutulmuş meyveleri kullanılır. Bir yıllık bir bitkidir. Boyu 50 cm kadar olur. Beyaz renklidir. Yaprakları 3-5 dişli, üzeri tüylüdür. Yapraklar elips şeklinde olup uzunluğu 1-1,5 cm, genişliği 1 cm’dir. Yaprak damarları belirgindir. Bitkinin dalları kalın ip gibi ve beyazdır. Dallarda 9-15 adet yaprak olur. Çiçeği tek olup yaprağın dibinden açar, sapı uzundur, çan şeklindedir, 5 adet dişi vardır, 6-8 mm’dir. Çiçeğin tacı kelebeğe benzer, beyaz veya açık mor renklidir.
MEYVESİ: Baklaların içerisinde genellikle 2 adet tane oluşturur. Meyve 18-25 mm, genişliği 12 mm ince kısa silindir şeklinde ve üzeri yumuşak tüylü olur. Rengi beyaz, bej, kırmızı veya siyah olur. Nohudun dış kabuğu ince, ipeksi, kabuğu kırılınca iki adet sarı kırmızı renkli taneleri gözükür. Kokusuz ve bakla tadındadır.
KİMYASAL İÇERİĞİ: İçinde yüzde 20 protein, az miktar yağ, yüzde 44,89-52 nişasta, yüzde 5 kadar mineral, yüzde 10 kadar lif, taze nohut içersinde E, C ve B1 vitaminleri, pantotenik asit, fitik asit bulunur.
FARMAKOLOJİK ETKİSİ: C vitamini eksikliğini giderir. Etkisi limon kabuğunun glikozidiyle aynıdır.
TABİATI: Birinci derecede kuru sıcaktır, biraz nem vardır.
ÖZELLİĞİ: Cinselliği kuvvetlendirici, ağrı dindirici, idrar söktürücü, cildi temizleyici ve parlatıcıdır.
KULLANIMI: İdrar yolları yanması, cinsel zayıflık, kuvvet düşüklüğün, nemli ve kuru egzema, saç dökülmesi ve erken saç beyazlaması.
KULLANIM USULÜ: Unundan ekmek yaparak yenilebilir. Yemeği yapılır. Cinsel isteği artırıcı preparatlara eklenebilir. Cinsel gücü artırmak için helva yapıp alınabilir. Nohut unu sıcak demlenmiş su balla karıştırılıp içilirse ses kısıklığını giderir, idrar ve adet söktürür. Kuru ve nemli egzemalara nohut unundan krem yapılarak sürülür. Nohut unuyla yüz ve saç yıkansa yüzü parlatır saç dökülmesini durdurur erken beyazlamasını önler.
ZARARLARI: Gaz yapar, zor hazmolur. Düzelticisi, kimyon ve gül reçeli.
******
Kan sulandırmak için yapılanlar doğru mu?
Önemli olan kanı doğal ve duru haline getirmektir.
Bunu yapmak için de makroskobik olarak, yani görüntü olarak karnın şekline bakmak lazım. Rengi koyu mudur, açık mıdır; normal bayrak kırmızı mıdır, yoksa bordo ve siyaha doğru giden bir hal almış mıdır… Yani demek istediğim, kanı temizlemek lazımdır.
Kanı temizlemek için özel olarak hazırlanmış macun şeklinde bir ilaç kullanılır ve 21 gün süreyle kullanılacak bu ilaç sabah akşam alınır. Bu, kanın içerisinde bulunan birikmiş toksik maddeleri, karaciğerde, safra kesesinde ve damarların ulaşabildiği her yerde birikenleri çözerek bağırsak yoluyla ishal yapıp vücuttan dışarı atar. Ama diğer ishallere benzemez. Tamamen toksik madde çıkışı olduğu için sümüksü bir madde çıkışı vardır ve bu 21 gün sürer.
Detoksdan sonra kan temizlenir normal kırmızı rengi gelir. Onun için normalde kan sulandırma yaparak kanın doğasını bozmak çok hatalı ve çok yanlıştır. Önemli olan kanı içindeki toksik maddelerden temizlemek, arındırmak ve tamamen eski doğal haline getirmektir.
Kan rengi koyulaştığı zaman içinde barındırdığı toksik madde yoğunluğuna göre rengi koyu gözükür.
-Kronik yorgunluk sendromunun başlıca sebebidir. Gece yorgun yatıp sabah aynı şekilde yorgun uyanmak söz konusudur.
-Kanserin oluşmasında toksik maddelerin varlığı ve fazlalığı söz konusudur.
-Kızarmış yağlar, trans yağlar bunu artırır.
-Kalitesiz gıda tüketimi bunu artırır.
-Tek tip beslenme bunu artırır.
-Kronik hastalığı olanlarda kan kirlidir.
-Sürekli ilaç kullanan hastaların kanı kirlidir.
-Bu hastalarda psikolojik rahatsızlıklar fazla görülür.
-Depresyon ve panik atak duygu bozuklukları görülür.
Tedavisi özel bir macun şeklinde hazırlanmış ilaçla yapılır ve tüm sıkıntılar ortadan kalkar.
