Ayçiçeğine Ham Yağ Fabrikası yatırımını tamamlayıp ilk ürün alımını gerçekleştirdiği 2012 yılından bu yana Türkiye’de en iyi fiyatı veren ve Konya’da ayçiçeği tarımının yaygınlaşmasını sağlayarak, yıllık üretimin 50 bin tonlardan 300 bin tonların üzerine çıkmasını sağlayan Konya Şeker, üretici lehine uyguladığı fiyat politikası ile ülkemizde piyasada belirleyici konumuna geldi.
Konya Şeker’in fiyat açıklamasının ardından büyük alıcılarında fiyat açıklaması beklenirken yine ayçiçeğine en iyi fiyatın Konya Şeker fiyatı olacağı öngörülüyor. 44 yağ ve %8 nem oranlı ayçiçeği için ton başına 3 Bin 304 TL fiyat belirleyen Konya Şeker, %50 yağ oranlı ayçiçeğinin tonunu ise 3.536 TL’den alacak. Konya Şeker’in navlun ve vergiler dâhil fabrika teslim ayçiçeği alım fiyatları şu şekilde açıklandı;
YAĞ% (8 NEM) FİYAT (TL/KG)
52 3,613
50 3,536
48 3,459
46 3,382
44 3,304
42 3,227
40 3,150
PİYASA HAREKETİNE GÖRE GÜNLÜK FİYAT
Diğer yandan ayçiçeği alım taban fiyatlarını açıklayan Konya Şeker piyasadaki fiyat hareketlerine göre günlük fiyat belirleme opsiyonunu da değerlendirecek. Konya Şeker, 9 alım noktasında ayçiçeği alımı yapacak ve taban fiyatı açıklaması ile birlikte ürün bedellerini de alımdan sonra peşin ve 30-60-90 gün vadeli 4 seçenek şeklinde üreticiye ödeyecek. Konya Şeker, ürün bedelinin dörtte birini 3 gün, bakiyesinin ödemesini 15 gün içinde gerçekleştireceği peşin ödemelerde ilan edilen fiyattan ödeme yaparken, 30, 60 ve 90 gün arasındaki vadelerde yapacağı ürün bedeli ödemelerinde çiftçinin mağdur olmaması için ürün bedeline vade farkı ilave edecek ve ton başına 30 gün vadeli alımda +50 TL, 60 gün vadede +100 TL, 90 gün vadede +150 TL ilave ödeme yapacak.
İKİNCİ EN BÜYÜK ÜRETİCİ KONYA
Buna göre de yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği baz alındığında ton başına peşin ödemede üreticisine 3 Bin 304 TL ödeyecek olan Konya Şeker, 30 gün vadede 3 Bin 354 TL, 60 gün vadede 3 Bin 404 TL, 90 gün vade ise 3 Bin 454 TL ödeme yapacak. Türkiye İstatistik Kurumunun açıkladığı verilere göre Konya’da 2009 yılında, 40.207 ton yağlık ayçiçek üretimi yapılabilirken, Konya Şeker’in ilk alımı yaptığı 2012 yılında bu rakam 210.792 tona, 2019 yılında ise 298.674 tona yükseldi. Konya, ayçiçek ile özdeşleşmiş, Tekirdağ’ın ardından ayçiçeği üretiminde Türkiye’de ikinci konumda. 2019 verilerine göre Tekirdağ 342.299 ton üretim ile birinci, Konya 298.674 ton üretim ile ikinci, Adana 264.852 ton üretim ile üçüncü ve Edirne de 249.569 ton ile dördüncü sırada yer alıyor. Türkiye genelinde ise ayçiçeği üretimi toplamda 1.950.000 ton olarak gerçekleşti.
ÜRETİCİNİN BEKLEMEYE TAHAMMÜLÜ KALMADI
Konya Şeker, 2019 yılında yaklaşık 80 bin ton ayçiçeği alımı yaptı ve ürün bedeli olarak da üreticiye 212 Milyon 502 Bin 319 TL ödeme yaptı. 25. ve 26. Dönem AK Parti Karaman Milletvekili ve Pankobirlik Genel Başkanı Recep Konuk’un, ürün hasadının başlaması ve üreticinin beklemeye tahammülü kalmadığını belirterek bir an önce alıma başlanması ve fiyatın ithal ürün fiyatının üzerinde tolere edilebilir en üst sınırdan açıklanması yönünde talimatı üzerine Konya Şeker’in alımlara başladığı öğrenildi.
“TEK KRİTERİMİZ ÜRETİCİNİN DE, FABRİKANIN DA ÜRETİME DEVAM ETMESİ”
Ayçiçeği hasadının başlamasına rağmen piyasada alım satımın başlamaması, yapılan alımların ya düşük fiyattan ya da emanet usulü şeklinde yapılması üzerine ayçiçeği piyasasında üretici lehine bir denge fiyatının oluşması için harekete geçtiklerini ve mesuliyet üstlendiklerini söyleyen PANKOBİRLİK Genel Başkanı Recep Konuk “Erkenci bölgelerde ayçiçeğinin %60-70’i tamamlandı. Ancak piyasanın yönü henüz belli olmadı. Neden? Büyük alıcılar henüz konuşmadı. Birinin ilk adımı atması gerekiyordu ve o mesuliyeti de bu sene biz üstlendik. Susan sussun biz konuşuruz, inisiyatifi alır, ayçiçeği üreticisini koruruz dedik ve fiyatlarımızı belirledik” ifadelerini kullandı.
“ÜRETİCİNİN ALIN TERİNİN KARŞILIĞI”
Ayçiçeğinde fiyat belirlerken biz tek bir şeye baktıklarını belirten Konuk, “Açıkladığımız fiyat üreticinin alın terinin karşılığı ve üreticinin sahibi olduğu işletmenin ayakta duracağı bir fiyat olacak. Bizim baktığımız tek denklem budur. Yani üreticinin memnun olacağı ancak altın yumurtlayan tavuğun da heder olmayacağı optimum bir ürün fiyatı. Bizim baktığımız ve hassasiyet gösterdiğimiz husus budur. Biz bir üretici kuruluşuyuz ve biz sanayi tesislerimizi ve ticari faaliyetlerimizi üreticimize daha çok kazandırabilmenin aracı olarak görüyoruz. Bu sene de bu çerçevede bir fiyat belirledik. 2019 yılı enflasyon oranına baktık, üreticinin girdi maliyetlerini etkileyen kur hareketlerine baktık ve Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı’mızın açıkladığı bir önceki yılın fiyatlarına göre %25’in üzerinde bir ayçiçeği fiyatı belirledik. Açıkladığımız fiyat %11,76 olan yıllık enflasyon oranının 2 katından fazla, 2019 yılı ortalama dolar kurundaki artış oranıyla hemen hemen ayın seviyededir” dedi.
“PİYASADA YAPRAK KIMILDAMADI AMA…”
Bu sene ayçiçeğinin hasat zamanının geldiğini belirten Konuk, “Ürün tarlada beklemez. Beklerse, kurur, taneler dökülmeye başlar, fire oranı artar. Hasat başladı ancak adeta piyasada yaprak kımıldamadı. O nedenle mesuliyet almak yine bizim üstümüze düştü. Gördük ki, piyasada hareket olmayınca üretici aleyhine bir denge fiyatının oluşma riski gittikçe büyüyor. Biz de inisiyatif aldık ve ayçiçeği alım fiyatlarımızı belirledik, alımlara başlıyoruz. Üreticimize, ülkemizdeki tüm üreticilere hayırlı olsun. Bu sene tüm sektörler gibi tarım sektörü de zor bir sene geçirdi. Pandemi nedeniyle özellikle gıda ve tarım ürünlerinde uluslararası ticaretteki sınırlamaların devam edip etmeyeceği, yeni sınırlamaların gelip gelmeyeceği henüz belli değil. Bu durumun ne kadar süreceği de henüz netlik kazanmadı. O nedenle biz ülke olarak kendimize yetecek kadar üretmek zorundayız. Bunun yolu da üretilenin kıymetinin bilinmesinden geçiyor” diye konuştu.
“MALİYET YARIŞINDA AYAKTA KALMALIYIZ”
Üretici, salgına, sağlık risklerine rağmen üstüne düşeni yaparak ürettiğini belirten Konuk “Biz de belirlediğimiz fiyatla o fedakarlığın kendi namımıza karşılığını vermeye çalıştık. Bir tarafa enflasyon rakamını koyduk, bir tarafa üreticinin mazot, gübre, ilaç gibi girdi maliyetlerini etkileyen kur değişimlerini koyduk ve enflasyon oranının iki katının üstünde bir artış oranına denk, ortalama kurdaki artış oranında bir fiyat belirledik. Gönül daha fazlasını vermeyi elbette ister. Ancak, bütün üreticilerimiz şunu unutmamalı, bizim rekabet ettiğimiz bir piyasa ve orada rekabet ettiğimiz başka firmalar var. İthal ürünle çalışan fabrikalar var. O nedenle onlarla karlılık yarışında olmasak bile, maliyet yarışında ayakta kalmak zorundayız” dedi.
“KONYA ŞEKER FARKI”
Türkiye’nin üretmekten başka seçeneğinin olmadığını belirten Başkan Recep Konuk, açıklamasını şu şekilde tamamladı; “Konya Şeker, her ürün ve her üreticiye sahip çıkmayı birinci görev olarak kabul etmektedir ve ayçiçeği ile ayçiçeği üreticisi için de güvence merkezi haline gelmiştir. Bizim tavrımız her hal ve şartta aynıdır, biz çiftçimizin yanındayız, milli üretimden yanayız ve yine çiftçimizi piyasa koşullarına ezdirmiyoruz. Bu önemli bir yaklaşım farkıdır, Konya Şeker farkıdır.” dedi.
