Sosyal Medya Uzmanı Deniz Unay/Analiz
İnsansız hava aracı (İHA) veya bilinen yaygın adıyla drone, yerden kumanda edilen ve yönetilen hava araçlarının tamamıdır. Günümüzde kullanım alanlarına göre birçok farklı şekil ve boyutlarda geliştirilen insansız hava araçları, günümüzde askeri amaçlı olarak silahlandırılarak veya düşman unsurları keşif amaçlı donatılarak ülkelerin resmi orduları tarafından kullanılmaktadır. Kullanım amaçlarına ve kontrol yöntemlerine göre drone’lar iki farklı kategoride sınıflandırılır. Yerden kumanda edilerek kontrol edilen dorne’lar ve belirli rota üzerinden otomatik uçuş gerçekleştiren drone’lar olarak gruplandırılmıştır. Küçük, hızlı ve güvenli olması nedeniyle birçok kritik görevde kullanılan drone’lar yakın zamanda hayatımızda daha sık görmeye başlayacağımız teknolojiler arasında yer alıyor. Son yıllarda özel kullanım amacıyla da bir hayli yaygınlaşan hava araçları, dünyanın önde gelen e – ticaret ve bulut bilişim şirketi Amazon tarafından yeni nesil sipariş teslimatlarında kullanılmak üzere geliştirilmeye devam ediyor. Bu tip projelerin hayata geçmesi ve yaygınlaşmasının ardından çok uzak olmayan bir gelecekte drone’ların kargo hizmetleri sunmasıyla karşılaşabiliriz. Kamu güvenliğinden tarım uygulamalarına, istihbarat ve veri toplama faaliyetlerinden kargo teslimatına kadar pek çok farklı sektörde drone kullanımları günümüzde aktif olarak kullanılmaya başlamıştır.
MALİYETTEN VE ZAMANDAN TASARRUF
Ticari kullanımından askeri kullanımına, tarımdan sağlık ve spora kadar pek çok farklı alanda drone’ların kullanımı hem maliyetlerin azalmasına hem de hizmetlerin çok daha kısa sürede havadan gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. Drone’ların kullanım alanlarını sınırlandırmak mümkün değildir. İhtiyaca göre hemen hemen tüm alanlarda farklı avantajlarla drone’ların kullanımı mümkündür. Gelecek yıllarda günlük hayatımızda çok daha sık karşılaşacağımız bu araçların kullanım alanlarına göre beraberinde yeni drone teknolojilerinin de geliştirilmesini sağladığı görülmektedir.
Maliyetlerin azaltılması ve vakit tasarrufu sağlamasının dışında drone’ların sahip oldukları avantajlar ve günümüzde en sık kullanımlarına rastlanan sektörler:
• Ulusal güvenlik ve yerel güvenlik alanında kullanımı.
• Medya ve eğlence sektörü.
• Tarım ilaçlama, yangın gözleme, arama ve kurtarma faaliyetleri.
• Spor.
• Kargoculuk.
• Madencilik, iş güvenliği ve sağlık.
• Veri toplama, iletişim ve telekomünikasyon hizmetleri vb.
Drone’ların günümüzde en sık rastlanan kullanım alanları arasında yer almaktadır. Kullanım alanlarına göre bu hava araçlarının sahip oldukları teknik özellikleri ve tasarımları ile sahip oldukları yazılımları farklılık gösterebilir.
Birçok farklı sektörde drone’ların yaygın biçimde kullanılmaya başlamasının ardından havacılık sektöründe de çeşitli düzenlemelerin yapılması gündeme gelmiştir. Öte yandan sadece iyi yönde değil drone’ların kötü amaçlı kullanımlarından söz edilebilir. Maliyelerinin düşük olması ve kolay elde edilebilir olması nedeniyle terör eylemlerinde veya terörist grupların bilgi toplama süreçlerinde drone kullanımına başvurdukları görülmektedir.
ULUSAL GÜVENLİK VE ASKERİ ALANDA KULLANIMI
Silahlı ve silahsız insansız hava araçlarının en yaygın kullanımı askeri anlamda gerçekleştirilmektedir. Düşman unsurların tespit edilmesi ve anında yok edilmesini sağlamasının yanında hava sahasının daha etkin kullanımı ve olası saldırı ve karşı müdahale durumunda can kaybı riskinin olmaması askeri amaçlı kullanımı gerekli kılmıştır. Uzun süredir ABD ordusu tarafından kullanılan insansız hava araçları günümüzde Türkiye başta olmak üzere pek çok ülke tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.Keşif, bilgi toplama, havadan müdahale vb. konularda avantaj sağlayan drone’ların askeri ve güvenli alanında kullanımının faydaları saymakla bitmez. Yerel polis ve jandarma güçleri tarafından günümüzde şehirlerde de kullanılmaya başlayan drone’lar, toplumsal olaylarda, kimlik tespitinde ve daha pek çok farklı alanda operasyonel olarak kullanılabilmektedir.Havadan görüntü almalarının dışında kuş boyutlarında olmaları ve son derece sessiz çalışmaları güvenlik ve askeri anlamda drone’ların kullanımını yaygınlaştırmıştır. Hayatımızı birçok yönden değiştirecek yeni teknolojilerden biri olan drone’lar ticari işletmeler tarafından da yeni girişimler ile yaygın bir hale getirilmiştir.
TİCARİ ALANDA KULLANIMI YAYGINLAŞIYOR
Günümüzde her alanda kullanımı giderek yaygınlaşan drone’lar dünya genelinde birçok kurumsal firmanın da girişimiyle ticari hedefler ile kullanılmaya başlamıştır. Hızlı teslimat için drone’ların kullanılmaya başlanacak olması birçok yönden hem kargoculuğun değişmesine hem de yeni bir dönemin başlamasına neden olacak gibi görünüyor. Amazon başta olmak üzere daha pek çok yerli ve yabancı firma tarafından drone’lar ile teslimat yapılmasına ilişkin girişimler ve çalışmalar son yıllarda bir hayli hız kazanmıştır. Öte yandan UPS gibi uluslararası kargo firmaları tarafından drone’lar vasıtası ile teslimat gerçekleştirilmesine ilişkin çalışmaların yapıldığı bilinen bir gerçektir. Gönderi takibinin kolaylaşması, vaktinde teslimat yapılması ve hem zaman hem de enerji tasarrufu sağlaması nedeniyle drone’lar ile teslimat önümüzdeki birkaç yıl için küresel ölçekte yaygınlaşacak bir gelişme olarak görülmektedir. Bu yönüyle gelecekte kargo dağıtım personellerinin yerini drone’lara ve drone operatörlerine bırakacakları da bir gerçektir. Ticari anlamda drone’ların ayıca tarım ve hayvancılık ile madencilik ve inşaat sektörlerinde aktif olarak kullanıldığı görülmektedir. Geniş tarlaların ilaçlanması ve gözlemlenmesi için drone’ların belirli bölgelerde kullanımına rastlanmıştır. Benzer şekilde hayvanların yine drone’lar ile gözlemlenerek yönetilmesi de günümüzde ticari amaçla kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır.
MESLEKLER ÜZERİNDE ETKİSİ
Yapay zeka ve robot teknolojileri bize çok da uzak olmayan bir gelecekte mesleklerin niteliklerinin değişmesine ve birçok sektörde belirli mesleklerin yok olmasına neden olacak gibi görünüyor. İnsanlar tarafından gerçekleştirilen pek çok hizmetin zaman içinde otonom araçlar ve yapay zeka ile gerçekleştirilecek olması ve bu hizmetlerin yaygınlaşması yeni meslek gruplarının ortaya çıkmasına neden olabileceği gibi birçok mesleğin de dönüşmesine ve yok olmasına neden olacak. Drone’lar üzerinden örnek vermek gerekirse, hava araçları ile kargo ve sipariş teslimatlarının yapılmaya başlaması kargo sektöründe çalışan pek çok personelin işinden olmasına neden olabilir. Diğer yandan elektrikli ve akıllı otonom araçlar ise benzer şekilde zamanla şoförlerin yerini alabilir. Günümüzde ise henüz sınırlı olmasına rağmen robot garsonların hizmet vermeye başlamaları yine farklı bir sektör için tehdit oluşturmuştur. Sürekli gelişen ve hayatımızı değiştiren teknolojilere ayak uydurarak gelecekte mesleğinizi kaybetmeden çok daha verimli şekilde iş hayatına devam edebilirsiniz. Drone’ların özellikle son yıllarda birçok farklı sektörde kullanımının yaygınlaşması birçok kişinin gelecek hakkında endişelerini artırmıştır.
İLETİŞİM AĞININ GENİŞLEMESİNİ SAĞLAYACAK
Drone’ların yaygın olarak kullanımı aynı zamanda en ücra noktalara bile GSM firmaları tarafından drone’lar yardımıyla internet ve Telekom hizmetlerinin ulaştırılması mümkün hale gelecek. Mobil baz istasyonu olma özelliği taşıyan drone’ların iletişimin zayıf olduğu bölgelere güçlü sinyalleri taşıyarak zorlu durumlarda iletişim hizmetlerinin kesintisiz olarak sürdürülmesini sağlayabilir. Öte yandan acil ve afet durumlarında kriz anında yaşanan teknik iletişim aksamalarının da bu yöntemler ile önüne geçilmesi mümkündür. Veri toplama, bilginin yaygınlaşması ve her noktaya iletişim hizmetlerinin ulaştırılmasını sağlamak için drone’ların çok daha fazla kullanılacağı düşünülmektedir.Öte yandan arama ve kurtarma çalışmalarında zorlu arazi şartlarında bile rahatlıkla görüntüleme yaparak drone’lar vasıtasıyla çok daha kısa sürede sonuç alınması mümkündür. Hayatın her alanında etkilerini şimdiden hissetmeye başladığımız drone’lar ve yeni nesil akıllı teknolojiler birçok kişi için korkutucu olsa da genel anlamda hayatımızı kolaylaştıracak pek çok çözüm önerisini bizlere sunacaktır.
