Üçüncü derece engelli emeklilik maaşı engelli kişinin sigorta başlangıcına ve sigorta grubuna göre değişmektedir. Engelliler genel olarak 4a ve 4c sigorta grubundan birinde çalışabilmektedir. Ait oldukları sigorta grubuna göre de prim ve hizmet süresi şartlarına tabidirler. Bu şartları sağlamaları şartıyla emekli olabilmekte ve engelli emekli maaşı alabilmektedirler.
Eski adıyla SSK yeni sigorta grubuna göre ise 4a’lı olan engelli vatandaşların emeklik maaşı 2021 yılı itibariyle en az 1500 TL olabilmektedir. Eski adıyla emekli sandığı yeni sigorta grubuna göre ise 4c’li olan engelli vatandaşların emekli maaşı ise en az 1900 ile 2000 TL arasında olabilmektedir.
ENGELLİLİK ORANINA GÖRE EMEKLİLİK ŞARTLARI NASILDIR?
Engellilik oranları şu şekilde belirlenmektedir: %40 ile %59 oranında engelli olanlar üçüncü derece engelli, %60 ile %79 oranında engelli olanlar ikinci derece engelli ve %80 ile üzerinde engelli olanlar ise birinci derece engelli olmaktadır.
Yukarıdaki sınıflandırmaya göre engellilik oranına göre emeklilik koşulları şu şekilde sayılacaktır:
· Birinci derece engelli olan vatandaşlar sigorta başlangıç tarihine bakılmadan 3600 gün prim ödemesi ve 15 yıl hizmet süresi olması halinde emekli olabilecektir.
· İkinci derece engelli olan vatandaşların emekliliği için sigorta başlangıç tarihleri önemlidir. Buna göre:
- 5 Ağustos 1991 ve öncesi: 3600 gün prim ödemesi ve 15 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 1991 ile 5 Ağustos 1994 arasında: 3680 gün prim ödemesi ve 15 yıl 8 aylık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 1994 ile 5 Ağustos 1997 arasında: 3760 gün prim ödemesi ve 16 yıl 4 aylık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 1997 ile 5 Ağustos 2000 arasında: 3840 gün prim ödemesi ve 17 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 2000 ile 5 Ağustos 2003 arasında: 3920 gün prim ödemesi ve 17 yıl 8 aylık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 2003 ile 30 Eylül 2008 arasında: 4000 gün prim ödemesi ve 18 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
· Üçüncü derece engelli olan vatandaşlar için de sigorta başlangıcı emeklilik için belirleyicidir. Buna göre:
- 5 Ağustos 1991 ve öncesi: 3600 gün prim ödemesi ve 15 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 1991 ile 5 Ağustos 1994 arasında: 3760 gün prim ödemesi ve 16 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 1994 ile 5 Ağustos 1997 arasında: 3920 gün prim ödemesi ve 17 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 1997 ile 5 Ağustos 2000 arasında: 4080 gün prim ödemesi ve 18 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 2000 ile 5 Ağustos 2003 arasında: 4240 gün prim ödemesi ve 19 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
- 6 Ağustos 2003 ile 30 Eylül 2008 arasında: 4400 gün prim ödemesi ve 20 yıllık hizmet süresi bulunmalıdır.
SGK ENGELLİ EMEKLİLİK MAAŞI HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
SGK engelli emeklilik maaşı hesaplaması engelli vatandaşın çalıştığı hizmet süresi ve ödediği primlere göre belirlenmektedir. Diğer emeklilik halinden farklı olarak engellilerin emekliliğinde yaş şartı yani belli bir yaşı doldurma şartı aranmamaktadır. Buna göre engelli emeklilik maaşı hesaplanırken engellilik oranı, ödediği primler ve hizmet süresi belirleyici olmaktadır.
ENGELLİ VERGİ İNDİRİMİ NEDİR?
Engelli vergi indirimi normal çalışanlardan farklı olarak engellilerin maaşların kesilen verginin daha az olması demektir. En az %40 engeli olanlar engelli çalışan kategorisindedir ve engelli olarak 4a ya da 4c’li olarak çalışanlar gelir vergilerinde indirimden yararlanmaktadır. Buna göre bakanlık onaylı bir sağlık kuruluşundan gerekli şartları sağlayarak %40 ve daha fazla oranda engelli olanlar engelli vergi indirimi imkanından yararlanmaktadır.
MALULEN EMEKLİ NEDİR?
Malulen emeklinin tanımı kısaca şöyle yapılabilir: Malulen emekli olan bir kişi çalıştığı süre içinde geçirdiği bir kaza veya hastalık gibi durumlardan dolayı çalışamayacak hale gelerek emekli olmaktadır. Malulen emekliliğin engelli emeklilikten farkı ise engelli emeklilikte kişi çalışmaya başladığı andan itibaren engellidir ve bu durumuna göre çalışmaktadır. Malulen emeklilikte olduğu gibi sonradan bir çalışma durumu yoktur.
Malulen emeklilikte kişinin baştaki çalışma şartları farklı olduğundan engelli emeklilik maaşı hesaplamasında farklı bir hesaba göre emeklilik maaşını almaktadır.
