Muhammed Şimşek / Özel Haber

Pandemide neye uğradığını şaşıran Avrupa ülkeleri süreci doğru yönetmekte zorlanıyor. Avusturya başta olmak üzere birçok ülke aşı dağıtımında adaletsizlikten yakınırken kullanılan aşıların güvenirliliği sorgulanmaya başlandı.

Aşı tercihlerinde bile yanılan Avrupa ülkeleri aldıkları sonuçlar sağlık krizine dönüşünce DSÖ ve Avrupa İlaç Ajansının kararına rağmen AstraZeneca aşısının uygulanmasını durdurdu. Bu durumun başta AstraZeneca’nın emboliye yol açabileceği kaygısıyla söz konusu aşıdan uzak duran Türkiye’nin haklılığını da ortaya çıkardı.

‘AstraZeneca’ aşısını güvenilir bulmadık

Yeni tip koronavirüse karşı geliştirilen ilk aşılardan olan Oxford-AstraZeneca aşısı, bazı ülkelerde, kanda pıhtılaşmaya yol açarak damar tıkanıklığı ve akciğer embolisi gibi hastalıklara neden olabileceği gerekçesiyle geçici olarak askıya alındı. Aralarında Almanya, Fransa, İspanya, Hollanda, İtalya, İrlanda, Bulgaristan, Norveç, İzlanda, Romanya, İspanya, Slovenya ve Danimarka’nın bulunduğu ülkeler aşılamayı askıya alırken, 17 AB ülkesine gönderilen toplamda 1 milyon dozdan oluşan “ABV5300” numaralı parti aşıların kullanımı Estonya, Litvanya, Letonya ve Lüksemburg’da 9 Mart itibarıyla tedbir amaçlı durduruldu.

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca ise Aralık ayında bu konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ‘AstraZeneca’ aşısını ucuz olduğu halde güvenilir bulmadıkları için almadıklarını söylemişti.

Aşı üreten ülkeler geride kaldı

Dünyayı etkisi altına alan alan ve bir yıldır 120 milyondan fazla insanı hasta eden 2.5 milyondan fazla hastanın can vermesine sebep olan koronavirüse karşı aşılamada Türkiye’yi, aşı üreten ülke Almanya geriden takip ediyor. Zira Alman Pfizer-BionTech şirketlerinin aşısı dahil, 4 aşının uygulandığı ülkede halen beklenen sayıda aşılamaya ulaşılamadı. Die Welt gazetesinin verdiği bilgilere göre Almanya, aşılanan nüfus oranında Türkiye ve Polonya’nın gerisinde, 9. sırada.
Hafta başındaki kabine toplantısı sonrası ulusa seslenen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Sadece salgın döneminde 16 bini aşkın yatak sayılı sağlık tesislerimizi açtık. Bugün itibariyle aşılama sayısı 11 milyon 500 bine ulaştı. Aşılama sıralamasında dünyada 5. durumdayız. Çalışmaları süren yerli aşımız hazır hale gelene kadar yurt dışından aşı tedarikini sürdüreceğiz” cümleleriyle açıkladığı rakamlar her geçen gün artıyor.

Beş ülkeden ortak mektup

Avusturya Başbakanı Kurz, 12 Mart’ta yaptığı açıklamada, ocak ayındaki AB Liderler Zirvesi’nde aşının AB içinde eş zamanlı ve ülkelerin nüfusuna göre dağıtılmasının kararlaştırıldığını ancak bazı kaynaklara göre ülkeler arasında aşıya erişim açısından farklılar kaydedildiğini öne sürdü. AB içinde ülkelere verilen dağıtım tarihleri incelendiğinde eşitsizliğin görülebileceğini söyleyen Kurz, bu dağıtımın AB’nin nüfus endeksli dağıtım prensibine aykırı olduğunu ve Birliğin siyasi hedefiyle çeliştiğini savundu.

Avusturya, Çekya, Bulgaristan, Slovenya ve Letonya liderleri de AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Konseyi Başkanı Charles Michel’e mektup göndererek aşı dağıtımı konusunda zirve toplantısı istedi. Mektupta, aşıların ülke nüfuslarına orantılı şekilde dağıtılması talep edildi.

Gizli dağıtım toplantıları

Kurz, üye ülkelerin Sağlık Bakanlığı temsilcilerinin aşı üreticisi firmalarla “sevk ve idare toplantısı” adı altında ayrı bir toplantı yaptığını aktararak, bu toplantıda yapılan anlaşmaların gizli tutulduğu için içeriğine ilişkin bilgi sahibi olmadığını ancak bazı ipuçlarına göre, ilaç firmalarıyla üye ülkeler arasında farklı anlaşmaların yapıldığı bir pazar atmosferi oluştuğunu iddia etti. Avusturya’nın bugüne kadarki dağıtım sürecinden olumsuz etkilenmediğini belirten Kurz, ancak bazı ülkelerin diğerlerine oranla çok daha az aşı tedarik ettiğinin açıkça anlaşıldığını ve bu durumun AB’nin ruhuna uymadığını söyledi.

AB'nin onay verdiği aşılar

AB, bugüne dek BioNTech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve son olarak da Johnson and Johnson aşılarının kullanımına onay verdi. Tüm bunlarla birlikte, AB’de Novavax ve Curevac firmalarının aşıları ile Rusya’nın Sputnik V aşısının ön değerlendirme süreci de devam ediyor. AB’nin bugüne kadar opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson ile 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 460 milyon doz aşı almak için sözleşmesi bulunuyor. AB, şu ana dek sadece Batılı ülkelerin firmaları tarafından üretilen aşılara onay verse de tedarikte yaşanan sıkıntılar bazı üyeleri Rusya ve Çin aşılarına yöneltti. Slovakya, Macaristan ve Çekya, AB portföyünde olmayan aşıları alan ülkeler oldu.

Avrupa'da üçüncü dalga alarmı

Yeni tip koronavirüs sarmalındaki Avrupa’da üçüncü dalga Fransa’nın ardından İtalya’yı da vurdu. Hastaneler vaka artışıyla sıkıntıda, ülkenin büyük bölümü sıkı kısıtlama dönemine giriyor. İtalya aynı kabusu yaşamamak için kapanıyor. Vaka artışlarına yetişemeyen Fransız hükümeti sıkı bir kısıtlamanın eşiğine gelirken İtalya da üçüncü dalga alarmına geçti. Hastaneler artan yeni vakalara yetişmekte zorlanıyor.

Vaka sayısı 120 milyonu geçti

Kovid-19 nedeniyle dünya genelinde 2 milyon 659 bin 836 kişi can verdi, 96 milyon 589 bin 356 kişi virüsü yenerek sağlığına kavuştu. ABD, 30 milyon 43 bin 662 ile en fazla vakanın olduğu ülke konumunda bulunuyor. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) verilerinin derlendiği “Worldometers” internet sitesine göre, dünya çapındaki Kovid-19 salgınında tespit edilen vaka sayısı 120 milyon 57 bin 631’e yükseldi.

Hata yaptıklarını kabul ettiler

AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, Kovid-19 aşılarının hem geç hem de yetersiz sayıda sipariş edilmesi ile ilgili “hatalar yaptıklarını” belirtti.Alman Tagesspiegel gazetesine konuşan Timmermans, “Hem Brüksel’de hem de üye devletlerde aşı siparişi verirken hatalar yapıldığı doğrudur.” ifadesini kullandı.

Avrupa'da aşılama oranları

8-12 Mart verilerine göre, AB içinde şu anda en yüksek aşılama oranı yüzde 25 ile Malta’da bulunuyor. Malta’nın ardından yüzde 17 ile Çin’den de aşı alan Macaristan geliyor. Danimarka’da yüzde 14 olan aşılama oranı, diğer birçok AB ülkesinde yüzde 11 ile yüzde 12 civarında seyrediyor. En düşük aşılama oranları ise yüzde 4,8 ile Bulgaristan, yüzde 5 ile Letonya ve yüzde 6,4 ile Hırvatistan’da görülüyor.

Editör: TE Bilisim