SÜMEYYE AKSU/ ÖZEL HABER

Çin'in Wuhan kentinde Aralık 2019'da ortaya çıkan Kovid-19'un dünyaya yayılmaya başlamasının ardından Türkiye'de ilk vaka 11 Mart 2020'de tespit edildi. İlk vakanın görülmesinin üzerinden geçen bir yıllık sürede, Kovid-19'la mücadele kapsamında birçok tedbir hayata geçirildi. Bu kapsamda Türkiye salgına karşı mücadeleyi başarıyla yöneten ülkelerden biri oldu. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın ilk aşıyı olmasıyla Türkiye'de aşılanma süreci başladı.

Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan 'Kovid-19 aşısı bilgilendirme platformu'nda vatandaşların aşı süreciyle ilgili merak ettiği sorulara yer verildi. Peki, aşı süreci nasıl başladı, nasıl devam ediyor? Türkiye, dünyada en çok Kovid-19 aşısı yapan ülkeler arasında bulunuyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca mayıs ayına kadar 52 milyon civarındaki kişinin aşı olmasını hedefl ediklerini söylemişti. Sağlık Bakanlığı'nın hayata geçirdiği 'Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu' ile ülkede koronavirüs aşı yaptıran kişi sayısı anlık olarak aşı takip ekranına yansıyor.

AŞILAMA HIZLA SÜRÜYOR

Yerli aşı çalışmaları sürerken yapılan anlaşmalarla Çinli Sinovac firmasınca üretilen CoronaVac aşısının temin edilmesi sağlandı. Bu kapsamda, Çin'den 30 Aralık 2020'de Türkiye'ye getirilen CoronaVac aşısına 13 Ocak 2021'de "Acil Kullanım Onayı" verildi. Aynı gün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Koronavirüs ve Toplum Bilim Kurulu üyeleri, Ankara Şehir Hastanesi'nde Kovid-19 aşısının ilk dozunu oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Ocak'ta Ankara Şehir Hastanesi'ne gelerek aşısını yaptırdı. Kovid-19 aşısının, Bilim Kurulunun tavsiyeleri doğrultusunda belirlenen "Kovid-19 Aşısı Ulusal Uygulama Stratejisi"ne göre ülke genelinde uygulanmasına da 14 Ocak'ta sağlık çalışanlarından başlandı.

Sağlık çalışanlarının ardından 19 Ocak'ta huzurevleri ve bakımevlerinde kalanlar ile onların bakımından sorumlu kişilere aşı yapılmaya başladı. Daha sonra 65 yaş ve üstündekilere, en yaşlı olanlardan başlanarak Kovid-19 aşısı uygulandı. Kovid-19'la mücadele kapsamında öncelikli grupların birinci ve ikinci doz aşılarının uygulanmasına hızla devam ediliyor.

AŞIDA SEÇENEKLER ARTACAK

Bakan Koca, daha önce yaptığı açıklamada, vatandaşların farklı aşı teknolojilerini tercih edebileceğini dile getirilmişti. Türkiye'de vatandaşlara halihazırdainaktif ve mRNA olmak üzere 2 farklı aşı teknolojisi sunulurken, intranazal aşının da tercih sürecindeki çeşitliliği artıracağı öngörülüyor. Aşı durumu sorgulaması sonucu aşı yapılacak grupta yer alınıyorsa randevu için Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden tarih ve saat seçilerek randevu oluşturulabilir. Randevu alınırken Sinovac veya BionTech aşısı tercih edilebilecek. Randevu sonrası kısa mesaj ile bilgilendirme yapılıyor. Ayrıca randevu bilgileri e-Nabız ve MHRS uygulamalarında da görünüyor.Konuyla ilgili TBMM'de açıklama yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Aşı sırası gelen, 'Ben Biontech aşısı olmak istemiyorum' dediğinde, bir başka, Sinovac aşısı olabilir” diye konuştu.

YERLİ AŞI ÇOK YAKINDA

Salgının durdurulabilmesinin en etkili yolu olarak görülen Kovid-19 aşısının yerli olarak üretilmesi için çalışmalara da başlandı. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) desteğiyle 17 yerli aşı çalışması başlatıldı. Bunlardan en hızlı ilerleyeni Erciyes Üniversitesince geliştirilen, 5 Kasım 2020'de Faz-1 çalışmalarına başlanan ve şu an Faz-2 aşaması devam eden inaktif Kovid-19 aşısı oldu. Faz-2 çalışmaları kapsamında bu aşının ilk dozu 10 Şubat'ta gönüllülere uygulandı ve herhangi bir yan etki meydana gelmedi. Bu aşamada 200-250 gönüllüye uygulanacak inaktif aşının Faz-3 çalışmalarına nisan ayının sonunda geçilmesi öngörülüyor.

MUTASYONLAR TÜRKİYE’DE

Vaka artışlarına neden olarak gösterilen yeni mutasyona uğramış Kovid-19 virüsleri bir süre önce Türkiye'de de görülmeye başlandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere ve Güney Afrika varyantlarının görülmesinin ardından Brezilya'da ortaya çıkan yeni türün Türkiye'de de ortaya çıktığını açıkladı

İNGİLİZ MUTANTINA KARŞI ETKİLİ

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, inovatif yerli aşı çalışmaları ile ilgili sevindirici bir haber paylaştı ve “Sene sonunda 50 milyon doz kapasiteye sahip bir aşı adayımız olacak” dedi. Varank, yerli aşının İngiliz mutantına göre de tasarlandığını ve bunun laboratuar testlerinin yapıldığını bildirdi. Varank, “Bu aşıları üretecek tesislerimiz de hazır. Bütün aşamalar başarılı bir şekilde tamamlanırsa sene sonunda 50 milyon doz kapasiteye sahip bir aşı adayımız elimizde olacak. Faz1 ve Faz-2 çalışmalarını bitirmek 4 aydan önce mümkün olmayacaktır” diye konuştu.

TÜRİYE’NİN GÖRÜŞTÜĞÜ ŞİRKETLER

Sağlık Bakanlığı, Çin menşeili Sinovac aşısı için ilk etapta 50 milyon doz için anlaşmaya vardı. Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile geliştirdiği yeni tip Koronavirüs aşısı için de görüşmeler sürüyor. Şirket ilk etapta 1 milyondan fazla aşı veremeyeceğini, 2021 yılı için 25 milyon doz aşı verebileceğini söyledi. Ancak Türkiye nisan ayına kadar, yani yerli aşılar devreye girene kadar yurt dışından aşı temin etmek istiyor. Bu nedenle, Rusya’nın geliştirdiği Sputnik V’nin toksikoloji testleri yapıldıktan sonra Rus aşısının da devreye alınması hedefl eniyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Amerikan ilaç şirketi Moderna’nın ürettiği aşının yurtdışına verilmemesi nedeniyle, İngiltere’de Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca işbirliğiyle üretilen aşının da henüz uzun vadeli bağışıklık sonuçları bilinmediği için Türkiye’nin gündeminde olmadığını söyledi. İnaktif virüs tekniğine göre hazırlanan aşıda, enfekte etme özelliğini yitirmiş olan virüs vücuda verilerek, vücudun hastalığa bağışıklık kazanması hedefl eniyor. Geleneksel yöntemle geliştirilen bir aşı türü. Ancak üretimi kolay olmayan ve maliyeti yüksek bir aşı. İnaktif aşılar, farklı hastalıklar için uzun yıllardır Türkiye’de de uygulanıyor. mRNA aşısı ise genetik yoldan etki eden ve daha kısa sürede üretilebilen bir aşı. Çin menşeili Sinovac aşısı inaktif, BioNTech / Pfizer aşısı ise mRNA tipi aşı.

SİNOVAC AŞISININ ETKİNLİK ORANI YÜZDE

83,5 Türkiye'de yapılan Sinovac firmasına ait CoronaVac aşısının faz-3 sonuçları açıklandı. Hacettepe Üniversitesi faz 3 sonuçlarına göre, Sinovac aşısının etkinliği yüzde 83,5 olarak duyuruldu. Aşının hastanede yatışı engelleme oranı ise yüzde 100 olarak bulundu. Sinovac'ın temel avantajlarından biri standart bir buzdolabında 2-8 santigrat derecede saklanabilmesi oluşturuyor. Uzmanlar, Moderna aşısının dağıtımının Prizer/BioNTech aşından çok daha kolay olduğunu, ancak Sinovac ve AstraZenaca/Oxford aşılarının hepsinin içinde en avantajlı depolama ve nakliye koşullarına sahip olduğunu belirtiyor. VAKA SAYISI 40 BİNİ GEÇTİ Önceki gün verilerine göre 40 bin 806 yeni vaka, 1424 yeni hasta tespit edildi. 176 kişi koronavirüs sebebiyle hayatını kaybetti. Buna göre, 243 bin 738 Kovid-19 testi yapıldı, 40 bin 806 kişinin Kovid-19 testi pozitif çıktı, 176 kişi hayatını kaybetti.

16 MİYON DOZ YAPILDI!

Sağlık Bakanlığı’nın Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu’nda yer alan bilgilere göre, toplam yapılan aşı sayısı 16 milyon 310 bin olarak açıklandı. Şu ana dek 9 milyon kişi birinci doz aşısını olurken, 7 milyon kişi ise ikinci doz aşılarını oldu. En fazla aşının uygulandığı il, İstanbul oldu. Bu ili Ankara ve İzmir izledi.

GENÇLERDE YÜZDE YÜZ KORUMA

Türkiye’de başarılı bir şekilde yürütülen aşı çalışmalarına Alman BionTech aşısı da dahil oldu. Son sevkiyatlarla toplam 2,8 milyon doza ulaşan BionTech aşıları, özel koşullara sahip Bakanlık depolarına yerleştirildi. BioNTech şirketi ile Amerikan partneri Pfizer’in geliştirdiği yeni tip koronavirüs aşısının, faz 3 araştırmaları kapsamında 12-15 yaş arasındaki çocuklarda beklentilerin de üzerinde başarı sergileyerek, aşının yüzde 100 etki gösterdiği ve güçlü antikor sonuçları verdiği açıklandı.

Editör: TE Bilisim