İbrahim Seçkin Talaş / Özel Haber

Diriliş Postası’nın gündeme getirdiği Boğazlardan geçiş şartlarını düzenleyen Deniz yönetmeliğindeki değişikliklerle ilgili değerlendirmelerde bulunan Artvin Çoruh Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Sıtkı Bilgin, son günlerde tartışma konusu olan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin Türkiye’ye verdiği yetkileri sıraladı. 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin Türkiye’ye Türk Boğazları üzerinde tam bir hakimiyet kazandıran uluslararası hukuki, siyasi ve diplomatik bir metin olduğunu söyledi.

Bilgin, 1841 Londra Konferansı’nda, 1856 Paris Antlaşması’nda ve 1871 Londra Boğazlar Sözleşmesi’nde Boğazlar meselesinin ele alındığını ve antlaşmaların imzalandığını belirtti.

İlk Boğazlar rejiminin Sevr Antlaşması’yla dayatılmaya çalışıldığını ancak Osmanlı Devleti’nin onaylamadığı dayatmanın kadük kaldığının altını çizen Bilgin, Boğazların uluslararası statüsünün ancak Lozan Barış Konferansı’nda tespit edildiğini söyledi.

LOZAN’DA BOĞAZLAR 3 İLKEYE DAYANDIRILDI

1-Boğazların silahsız ve askersiz hale getirilmesi,

2-Boğazlarda gemilerin geçişini kontrol etmek ve bu geçişleri Milletler Cemiyeti’ne bilgi vermekle yetkili bir Boğazlar Komisyonu’nun kurulması,

3-Askeri bakımdan Türkiye için tehlike teşkil edecek bir duruma engel olmak üzere, Milletler Cemiyeti’nin, özellikle İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya’nın garanti vermesi prensibi.

Bilgin, sözleşmenin imzalandığı dönemdeki siyasi ve askeri şartların 1930’lu yıllarla değişmeye başlamasıyla uluslararası siyasette meydana gelen siyasal ve stratejik sürecin Türkiye’nin haklılığını ortaya çıkardığını söyledi. Prof. Dr. Bilgin, “Lozan Barış Antlaşması Boğazlar konusunda Türkiye’ye istediği güvenceyi sağlamaktan uzaktı. Boğazlarda Türkiye’nin doğrudan bir egemenlik hakkı bulunmuyordu” ifadelerini kullandı.

Bilgin, Türkiye’nin Lozan’ı imzalamış olan ülkelere, Avrupa’da ortaya çıkan ve dünya barışını etkileyen siyasi ve stratejik gelişmelerin Türkiye’nin güvenliğini tehdit ettiği ve dolayısıyla da Boğazlar Sözleşmesini geçersiz kıldığının altını çizdiğini belirtti.

Editör: TE Bilisim