Ebru Okanlar / Röportaj

Salgınlara karşı en etkili mücadele yöntemlerinden olan aşı, tüm dünyanın yaşadığı Kovid-19 sürecinde de milyarlarca insanın umudu olmayı sürdürüyor. Türkiye de bu noktada aşı geliştirme çalışmalarında 84 milyon vatandaşına normalleşme vaadiyle aşı çalışmalarına devam ediyor.

Yerli aşı geliştirme çalışmalarını gazetemize değerlendiren Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, 40 civarında araştırmacının gece gündüz demeden milyonlara umut olabilmek, bilime ve insanlığa fayda sağlayabilmek için başlattığı çalışmaların sürdüğünü söyledi.

Prof. Dr.Çalış, Erciyes Üniversitesi Aşı Geliştirme Merkezi (ERAGEM) tarafından çalışmalarına devam edilen yerli aşıya ilişkin son gelişmelere ilişkin sorularımızı şöyle yanıtladı:

FAZ 3 ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

Aşı çalışmaları son ahvalde ne durumda hocam?

Erciyes Üniversitemiz tarafından geliştirilen ve TUSEB tarafından desteklenen Faz 2 gönüllü alımı tamamlanmış ve aşılamaların 2. dozları yapıldıktan son analizleri yapılmış olup Faz 2 raporu TUSEB, Sağlık Bakanlığına sunulmuştur. Erciyes Üniversitesi’nde koronavirüse karşı geliştirilen ilk yerli aşımızın faz 2 sonuçlarına göre antikor yanıtlarının çok başarılı görülmüş olup Faz 3 klinik araştırması çalışmaları TUSEB koordinatörlüğünde başlamıştır. Erciyes Üniversitesi dışında yaklaşık 25 farklı merkezin bu aşamaya katılması planlanmaktadır.

Kaç kişilik bir ekip bu aşı çalışmalarına katıldı?

Erciyes üniversitesi ERAGEM ve İKUM’dan 40 civarında araştırmacı görev alıyor.

BAKANLIK VE TUSEB İŞBİRLİĞİ

Aşı çalışmaları sizden istendi mi yoksa bu sorumluluğu siz mi üzerinize aldınız?

ERAGEM’de Prof. Dr. Aykut Özdarendeli ve İyi Klinik Uygulama Merkezi’nde (İKUM), Doç. Dr. Zafer Sezer ekipleri daha önce de aşı çalışmalarını gerçekleştirmişlerdir. Dolayısıyla Kovid-19’a karşı yerli aşı geliştirilmesi çalışmaları Erciyes Üniversitemizin her türlü maddi manevi desteği ile yola çıkılmış sonrasın da Sağlık Bakanlığı ve TUSEB desteğiyle devam edilmiştir. Preklinik ve klinik aşamalardan Faz 1 ve Faz 2 aşaması başarılı geçen yerli aşımızın Faz 3 aşaması da başarılı geçerse en kısa sürede kullanıma gireceğini ümit ediyoruz.

Yerli aşının yan etkisi olacak mı?

Gönüllüler üzerinde yapılan Faz 1 ve 2 klinik araştırmalarında yan etikler görülmüş olup bunlar arasında en sık görülenlerden özellikle aşı yerinde ağrı, baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, bulantı ve benzeri yan etkiler olup aşı sonrası kısa süreli olarak gözlenmiştir. Diğer aşılarda görülen yan etkilere benzemektedir. Aşıya bağlı ciddi bir yan etki görülmemiştir.

“İNAKTİF AŞI MUTANTA KARŞI ETKİLİ”

Mutant virüse karşı etkili olacak mı?

Şu ana kadar mevcut aşıların mutant virüslere de karşı etkilerini sürdürdükleri görülmektedir. İnaktif aşı grubunda olan yerli aşımızın da virüse karşı güçlü antikor yanıtları görülmüş olup mutant virüslere de etkili olacağı düşünmekteyiz. Bununla ilgili ayrıca laboratuvar çalışmaları devam etmektedir. Faz 3 aşamasında da aşının klinik etkinliği ortaya konulacaktır.

“AŞI 2022’DE DE ÖNEMİNİ KORUYACAK”

 Bu aşının Türkiye’deki aşılama çalışmalarını ne kadar hızlandırır?

Aşılama oranlarının artırılması Kovid-19 pandemisinde en önemli silah olarak yerini korumaktadır. Farklı aşıların tedariki konusunda Sağlık Bakanlığının çabaları devam etmektedir. Yerli aşımızın yaygın kullanıma girmesi de çok önem taşımaktadır. Dünya üzerinde aşılara erişimin eşit olmaması dolayısıyla salgının 2022’de de önemini koruyacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla bu yıl sonbahar gibi yerli aşımızın faz 3 aşamasında başarılı olması sonrasında yaygın kullanımı mümkün olacaktır. Bu da kendi aşısını üreten ülkeler arasına girmemizi sağlayacak olup salgına karşı mücadelemizde önemli rol oynayacaktır. Erciyes Üniversitesi olarak bir katkımız olursa bundan ülkemiz ve üniversitemiz adına büyük gurur duyarız.

Editör: TE Bilisim