Sümeyye Aksu / Özel Haber - Dünya çapında milyarlarca insanın aşılanmayı tercih etmesi sayesinde Kovid-19 salgını büyük oranda yavaşlatılabilmiş olsa da halen aşıya erişimi olmayan veya aşılanmayı reddeden kişiler arasında devam eden salgın, yeni varyantların evrimine neden oluyor. Bunlardan en tehlikelisi, birçok ülkede meydana gelen Delta varyantı adı verilen bir SARS-CoV-2 çeşidi. Bu varyantın çok daha bulaşıcı ve potansiyel olarak daha ölümcül; bu nedenle salgının gidişatı için önem arz ediyor. İlk kez Hindistan’da görülen ve 16 Haziran itibariyle 11 ülkede en az 197 vatandaşta tespit edilen Delta varyantı ile ilgili meraklı arayış devam ediyor. Vatandaşlar Delta varyantı nedir, Türkiye’de var mı? BioNTech aşısı Delta varyantına karşı etkili mi? Soruların cevaplarını merak ediyor. Diriliş Postası olarak merak edilen soruları sizler için derledik.
AŞILAMANIN YAPILAMADIĞI ÜLKELER RİSK ALTINDA
Delta varyantı ilk olarak Hindistan’da keşfedildi ve o dönem, birden fazla “Endişe Verici Varyant”tan biri olarak sınıfl andırıldı. Şimdiyse onlarca ülkede salgın riski bulunuyor. Özellikle de aşılamanın daha yavaş olduğu veya aşı kararsızlığının daha yüksek olduğu yerlerde. Her ne kadar Delta varyantı kısa bir sürede baskın varyant olabilecek güce sahip gibi gözükse de toplam vaka sayısını yukarı doğru çekeceği henüz kesin değil. Ancak aşılama yapılmayan bölgelerde yeni dalgalar oluşabilir ve bu sırada virüs evrimleşerek aşılara karşı da direnç kazanabilir.
BULAŞICILIĞI YÜZDE 50 DAHA YÜKSEK
Eski adıyla B.1.617.2, yeni adıyla Delta varyantı, bugüne kadar keşfedilen en bulaşıcı SARS-CoV-2 varyantıdır.11 Haziran’da40 yeni vakada Koronavirüsün delta varyantı mutasyonu taşıyan cinsinin tespit edildiğini açıklayan Hindistan, Delta olarak adlandırılan mutasyonlu varyantın daha bulaşıcı olabileceği uyarısında bulundu. Delta varyantı hem orijinal virüsten, hem de İngiltere’de daha önceden keşfedilen Alfa varyantından daha bulaşıcıdır. Uzmanlar, Delta varyantının bulaşıcılığının yüzde 50 oranında daha yüksek olabileceğini söylüyor; ancak bu konuda henüz görüş birliği bulunmuyor.
VARYANT FARKLI ÇALIŞIYOR
“Bu varyant daha farklı çalışıyor” diyen ZoeCovid Semptom Grubu Başkanı Dr Tim Spector, belirtilerdeki bu değişiklik nedeniyle insanların Kovid-19’dan şüphelenmeyip yalnızca grip olduklarını zannettikleri ve bu nedenle test ya da izolasyon seçeneklerini eleyip virüsü bulaştırmaya devam ettikleri düşüncesinde. Yaş gençleştikçe belirtilerin de daha hafif seyrettiğine dikkat çeken DrSpector’a göre koku ve tat kaybı yine de belirtilerde üst sıralarda yer alıyor.
KAMU SAĞLIĞI AÇISINDAN RİSK OLUŞTURUYOR
Hem Hindistan’da hem de dünyanın geri kalanında aşıların bu mutasyona karşı etkinliği araştırılıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) “WHO Delta varyantının bir parçası olarak bu mutasyonu da tüm diğer Endişe Verici Varyantlar gibi inceliyor” ifadesi yer aldı. Açıklamada “Hem Delta hem de diğer Endişe Verici Varyantlar daha fazla bulaşma özellikleri gösterdiklerinden kamu sağlığı açısından daha büyük risk oluşturuyorlar” denildi.
Kovid belirtilerine az rastlanılıyor
Delta varyantı baş ağrısı, burun akıntısı ve boğaz ağrısı ile kendini gösteriyor. Belirtiler gençlerde ağır bir soğuk algınlığı şeklinde ortaya çıkıyor. Uzmanlar mayıs ayından bu yana klasik Kovid-19 belirtilerine artık çok daha az rastladıklarını kaydetti.
***
Delta varyantı Türkiye’de
Türkiye’de Delta varyantı 134 vakada tespit edildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, konuyla ilgili; “Türkiye’de şu ana kadar 134 vakamız oldu. Toplam 16 ilimizde görüldü. Giderek illerdeki dağılımı artmaya başladı ve yoğunluklu, ağırlıklı olarak da İstanbul’da görüldü. 134 vakanın 82’si İstanbul’da. Düzce’de 18, Van’da 8, Ankara’da 4, İzmir’de 3 ve diğer illerimizde de bir, iki şeklinde olmak üzere toplam 16 ilimizde görüldü. Çok ciddi bir oranın olmadığını biliyoruz ama her geçen gün bunun artabileceğinden de endişe ediyoruz. Aşıların bu varyanta etkili olduğunu biliyoruz. Aşıların erken dönemde bir an önce yapılmasının önemiyle birlikte ikinci dozla delta varyantında daha güçlü bir etkinin olduğunu da biliyoruz” diye konuştu.
Biontech Delta varyantına karşı etkili
Pfizer-BioNTechkurucusu bilim insanı Uğur Şahin, aşının Delta varyantına karşı yüzde 88 oranında etkili olduğunu söyledi. Şahin, mevcut aşıları yenilemek veya yeni ortaya çıkan bir virüs türüne uyum sağlamak için üçüncü bir dozun gerekli olması durumunda buna hazırlıklı olmak ve hızlı tepki vermek amacıyla aşının yeni varyantlara karşı etkinliğini sürekli analiz ettiklerini kaydetti. Şahin, aşılananların bağışıklığının zamanla azaldığı ve bu süreçte yeni varyantların ortaya çıktığını vurguladı.
***
Hindistan ve İngiltere’de baskın varyant
Şu ana kadar Delta varyantını tespit etmeyi başaran en az 80 ülke var. Bu varyant, İngiltere ve Hindistan’da çoktan baskın varyant oldu. Bu iki ülkede Delta varyantı, vakaların yüzde 90’ına tek başına sebep oluyor. 16 Haziran itibarıyla 11 ülkede en az 197 vakada tespit edildi. İngiltere’de 36, Hindistan’da 8, Japonya’da 15, Nepal’de 3, Polonya’da 9, Portekiz’de 22, Rusya’da 1, İsviçre’de 18, Türkiye’de 1 ve ABD’de 83 vaka bildirildi.
