Sümeyye Aksu / Özel Haber
Tüm dünyayı etkisi altına alan ve milyonlarca insanın hayatına mal olan Koronavirüs salgınına karşı en etkili çözüm, aşı yaptırmaktan geçiyor. Ülkemizde de aşılama çalışmaları hızla sürerken, özellikle doğu ve güneydoğu illerinde aşılama oranın, diğer illere göre daha düşük olduğu gözleniyor. Türkiye’de koronavirüs yasaklarının neredeyse tamamen kalktığı 1 Temmuz’dan sonra vaka sayıları yeniden yükselişe geçti.
Yılın ilk yarısında Türkiye’de en az vakanın görüldüğü Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ise Kurban Bayramı’ndan sonra vaka sayılarının en hızlı arttığı yerlerin başında yer aldı. Peki, daha önce risk haritasında mavi renkte olan bölge nasıl hızlı bir şekilde kırmızıya döndü? Uzmanlara göre bu vaka artışlarının sebepleri; maske-mesafe kurallarını unutmak, kalabalık ortamlara katılmak. Taziyeler, düğünler, kafeteryalar, kahveler gibi birçok alanda insanların kurallara uymadan bir araya gelmesinden kaynaklanıyor. Ancak en önemli neden aşılamanın düşük olması.
TÜRKİYE GENELİ 85 MİLYON AŞILAMA
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 11 Mart 2020’de ilk koronavirüs vakasının Türkiye’de görüldüğünü açıkladı. Vakanın görülmesinin üzerinden 10 aylık bir süre geçtikten sonra 13 Ocak’ta Bakan Koca’ya ilk aşı yapıldı. İstenilen düzeyde olmasa da mayıs ayına kadar başta sağlık çalışanları ve 65 yaş üstü aşılamaya devam edildi. Mayısta aşı tedariğindeki sorunların giderilmesiyle aşılamada yeni bir aşamaya geçildi. 1 Haziran’dan itibaren programını hızlandıran Sağlık Bakanlığı, günlük ortalama bir milyon kişi aşılamaya başladı. Türkiye’de bugüne kadar yapılan aşı sayısı 45 milyon 25 bin 676’sı birinci doz, 34 milyon 128 bin 107’si ikinci doz, 7 milyon 195 bin 181’i de üçüncü doz olmak üzere toplam doz sayısı 86 milyon 413 bin 722’ye yükseldi.
TÜM TÜRKİYE’NİN AŞILANMASI GEREKİYOR
Koronavirüsle mücadele için Türkiye’nin dört bir yanında toplumsal bağışıklığı yakalamamız gerekiyor. Sadece Ankara, İzmir, İstanbul’un, Osmaniye’nin aşılanması yeterli değil. Tüm Türkiye’nin nüfusunun yüzde 80’inin aşılanması gerekiyor ki ancak toplumsal bağışıklık olabilsin. Hiçbirimiz bir daha o kısıtlamaların çok olduğu, günlük 50 bin vakanın olduğu o dönemleri yaşamak istemiyoruz. Bundan korunmak için önümüzdeki süreci çok iyi değerlendirmek, bir an önce 18 yaş üstü için vatandaşların çift doz aşısını tamamlaması gerekiyor.
BÖLGELER ARASI FARK
Salgınla mücadele kapsamında aşılama süreci devam ederken, aşılama oranlarında bölgeler arasında oluşan fark dikkati çekti. Doğu ve Güneydoğu, bir ara düşük vaka sayılarıyla gündemdeydi şimdiyse düşük aşı oranıyla dikkati çekiyor. Bölgede aşılama oranlarının diğer bölgelere ve Türkiye ortalamasına göre çok düşük olduğu görülüyor. Sağlık Bakanlığının tablosuna göre yüzde 48,6 ile Türkiye’de en az aşılamanın gerçekleştirildiği Şanlıurfa’yı sırasıyla Mardin, Bitlis, Muş, Diyarbakır, Gümüşhane, Batman, Bingöl, Iğdır, Bayburt, Elazığ ve Kahramanmaraş takip etti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal paylaşım sitesi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Kontrollü hareket etmez, tedbirlere uymazsak aşı ile bağışıklık elde edene kadar kayıplarımız olacak. Tedbirli olup aşımızı hemen olmalıyız” ifadelerini kullandı. Peki neden bölge illerinde aşılama oranları bu kadar düşük?
HURAFELER AŞI ORANINI DÜŞÜRÜYOR
Uzmanlar bölgedeki vaka artışının en önemli sebebin aşılma oranının düşüklüğüne bağlıyor. İnsanlar aşıya karşı neden önyargılı davranıyor? Uzmanlara göre, önyargının en önemli nedeni aşıya karşı halk arasında konuşulan hurafeler. Sokaklarda, aşının kısırlık yaptığından iktidarsızlığa yol açtığına, hastalar üzerinde ölümcül etki bıraktığından genetik yapıyı bozduğuna kadar birçok hurafe dolaşıyor. Uzmanlar Kovid-19 ile birlikte bu hurafelere karşı da mücadele ediyor. Bu söylentilerin tamamen bilim dışı olduğunu söylüyorlar.
Teknoloji bölge insanlarına süreci zorlaştırıyor
Randevu sistemi gibi birtakım teknolojik kullanım gerektiren işlemleri bölge insanları açısından süreci zorlaştıran etkenler arasında. Randevu ve benzeri süreçler bölge insanları açısından zorlayıcı bir faktör. Bir diğer neden de pandemi yönetiminde toplum katılımı. Pandemiyi bitirecek ve toplumsal bağışıklığı sağlayacak tek etken aşı.
Aşı oranın düşük olmasının nedenleri
Aşı oranlarının düşük olmasının temel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kısırlık yapma iddiası
- DNA’yı değiştirme iddiaları
- Okuma yazma düzeyi ve dil sorunu olması nedeniyle yeterli anlatma sorunu
- Yeterli kamu spotu ile kamuya açık yerlerde halka anlatılamaması ve ikna sorunu
- Ölüm oranlarıyla ilgili halkın yeterli bilgiye sahip olmaması ve aşı teknolojisi hakkında bilgisizlik
- Teknolojik kullanım gerektiren işlemlerin bölge insanları için süreci zorlaştırması
