Muhammed Şimşek / İstanbul
Erdoğan ve Putin uzun bir aradan sonra Soçi'de yüz yüze görüşecek. İki lider en son 5 Mart 2020'de yüz yüze görüştü. Koronavirüs salgını sebebiyle, son bir buçuk yılda yüz yüze görüşmeler yerini telefona bırakmıştı. İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Erdoğan ile Putin arasındaki görüşmede, Türkiye-Rusya ikili ilişkilerinin yanı sıra Suriye, Libya ve Afganistan’daki gelişmeler masaya yatırılacak. Zira Türkiye-Rusya ilişkileri son yıllarda bölgesel sorunların çözümünde önemli bir rol oynadı. Başta Suriye olmak üzere Libya ve Dağlık-Karabağ konularında yoğun bir diplomasi yürütüldü.
EN YAKICI GÜNDEM İDLİB
Ankara ve Moskova, 2017'den bu yana İdlib’e özel mesai harcadı. İdlib çevresindeki insani felaketi önlemek amaçlandı, bölgedeki terör örgütlerinin de yok edilmesi için müzakere başlatıldı. 17 Eylül 2018'de Soçi'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin'in imzaladığı anlaşma önemli bir adım oldu. Bu sayede Rusya ve rejimin bölgedeki saldırılarının bir müddet önüne geçildi.
Ancak Esed rejimi imzalanan anlaşmaları sık sık ihlal etti. Erdoğan ve Putin, artan gerginliği azaltmak üzere Moskova'da bir araya geldi. İdlib sorunu son 3 yıldır Türkiye-Rusya ilişkilerindeki en kritik konu haline geldi. İki ülke liderleri Erdoğan ve Putin, ilişkilerin önündeki bu engeli aşmak için adeta bir mekik diplomasisi yürüttü. Bu konu Soçi'de yeniden bir araya gelecek olan taraflarca bir kez daha müzakere edilecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, “Sayın Putin’den beklentilerim çok farklı. Suriye'de rejim, ülkemizin güneyinde adeta bir tehdit oluşturuyor. Burada bir dost ülke olarak da Sayın Putin'den, Rusya'dan bir dayanışma gereği olarak farklı yaklaşımlar bekliyorum" ifadelerini kullanmıştı.
S-400 MESAİSİ SÜRECEK
İki ülke arasında en önemli işbirliği başlıklarından diğerini S-400 Hava Savunma Sistemleri’nin satın alınması oluşturuyor. ABD ve NATO'dan gelen tüm baskılara rağmen Ankara, Moskova'dan hava savunma sistemlerini kendi ihtiyaçları doğrultusunda tedarik etti.
BM Genel Kurulu dönüşü Cumhurbaşkanı Erdoğan Amerikan medyasına ABD’nin müttefiklik hukukuna uymayarak parası ödenen F-35’lerin teslim edilmediğini hatırlatmış ardından da Türkiye’nin kendi güvenlik ihtiyaçları doğrultusunda gerekirse yeni S-400 anlaşmalarına imza atılabileceği yönünde mesaj vermişti. Erdoğan, CBS News kanalına verdiği röportajda, "Hangi ülkeden ne tür savunma sistemleri aldığımıza kimse müdahale edemez. Buna kimse karışamaz. Bu kararları sadece biz veririz. S-400 almaya devam edeceğiz" demişti.
LİBYA, AZERBAYCAN VE ENERJİ İŞBİRLİKLERİ
• İki ülke arasındaki bir diğer önemli başlığı Libya oluşturacak. Erdoğan ve Putin, 19 Ocak 2019'da Berlin'de Libya konusunu detaylıca ele aldı. İki tarafın çabaları sonuç verdi, Libya'da Darbeci Hafter, BM'nin önderliğinde kurulan geçiş hükümetini tanımak zorunda kaldı.
• Dağlık-Karabağ’da masada olacak. Çünkü Azerbaycan'ın savaşarak işgalden kurtardığı topraklarında barışı sağlamak için Türk-Rus gözlem gücü, tarafların inisiyatifiyle kuruldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgede barış ve istikrarı sağlamak amacıyla altılı bir platform kurulmasını önerdi.
• Putin'in Ocak 2020'de İstanbul'da katıldığı törenle devasa bir proje olan Türk Akım Boru Hattı’nın açılışı yapıldı. Erdoğan ve Putin, bu yıl 10 Mart'ta da Türkiye'nin ilk nükleer enerji güç santrali olan Akkuyu projesinin 3'üncü reaktörünün temelini çevrim içi görüşmeyle attı.
'AŞIYA ERİŞİM EVRENSEL HAKTIR'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu marjında ABD Başkanı Joe Biden’ın ev sahipliğinde çevrimiçi olarak düzenlenen Küresel Kovid-19 Zirvesi’ne bir video-mesaj gönderdi. Erdoğan mesajında, “İnsanlık yaklaşık iki yıldır eşi benzeri görülmemiş bir imtihan veriyor. Bu süreçte, dayanışma sergilememiz halinde bu musibetten kurtulabileceğimizi öğrendik. Kırılgan ve dezavantajlı kitlelerin aşı, tanı, tedavi ve kişisel koruma araçlarına erişiminin desteklenmesi, hem evrensel sağlık hakkıdır hem ahlaki açıdan zaruridir” dedi. Erdoğan ayrıca “Yaygın ulusal aşılama programımızla 18 yaş üstü nüfusumuzda 2’nci doz aşılanma oranında yüzde 70 hedefine çok yaklaştık. Ayrıca, TURKOVAC ve diğer milli aşı adaylarımızı, en kısa zamanda seri üretime geçirerek tüm insanlığın kullanımına sunmayı taahhüt ediyoruz” sözleriyle dünyaya insanlık dersi verdi.
