DEMET İLCE / MUHABİR
Dünyanın en büyük saatlerinden birinin inşaatına başlandı. Amerikalı yatırımcı ve girişimci Jeff Bezos, dağın içine insanlardan daha uzun süre dayanacak ve yalnızca bin yılda bir çalacak bir saat inşa ediyor.
Yılda yalnızca bir kez tıklayacak ve önümüzdeki 10.000 yıl boyunca zamanı tutacak 150 metrelik saati inşa etmek Bezos’a 42 milyon dolara mal oldu.
Saat, Bezos'un Batı Teksas'ta sahip olduğu bir dağın içine inşa ediliyor olsa da bu fikir, bilgisayar bilimcisi ve mucit Danny Hillis tarafından 1995 yılında önerildi.
Danny, yılda bir kez tik tak eden, yüzyıl ibresinin her 100 yılda bir ilerlediği ve milenyumda guguk kuşunun ses çıkardığı bir saat hayal etti.
Onun vizyonu önümüzdeki 10.000 yıl boyunca zamanı gösterecek bir saat yapmaktı ve hala da öyledir.
Onlarca yıl süren kavramsallaştırmanın ardından nihai tasarım tamamlandı ve saat parçalarının oluşturulma süreci başladı.
Dünya'nın termal döngülerinden güç alacak şekilde tasarlanan mekanik saat kulesi, tamamlandığında 150 metrelik etkileyici bir yüksekliğe sahip olacak.
Astronomik ve takvimsel gösterimlerle zamanı işaretlemek üzere tasarlandı ve 3,5 milyondan fazla benzersiz zil sesi dizisi yaratacak bir zil üretecine sahip.
Saatin, modern uygarlık çağının, uzun vadeli düşünmenin bir simgesi olması bekleniyor ve gelecek nesilleri de sürece dahil etmeyi amaçlıyor.
Mühendisler bir yıl, 10 yıl, 100 yıl, 1000 yıl ve 10.000 yıl yıldönümleri için oda büyüklüğünde beş yıl dönümü odası oydular.
Saatin 10. yıl dönümü için animasyon yapmayı planlıyorlar ancak gerisini gelecekteki mühendislere bırakmaya karar verdiler.
Gelecekteki inşaatçılara bunu yapma gücü sağlamak için saatin odacıklarına mekanik bir arayüz sağlandı.
1995'te Danny şöyle demişti:
"Geleceği hayal edemiyorum ama umursuyorum. Ben hatırlayabildiğimden çok önce başlayan ve birisi beni hatırlayıncaya kadar devam eden bir hikayenin parçası olduğumu biliyorum. Önemli bir değişimin yaşandığı bir zamanda hayatta olduğumu hissediyorum ve değişimin iyi bir şekilde gerçekleşmesini sağlama sorumluluğunu hissediyorum. Asla meşeleri hasat edecek kadar yaşayamayacağımı bilerek meşe palamutlarımı ekiyorum. Geleceğe dair umudum var."
Saat, uygarlığın geleceğini tam olarak kendisinden önce gelene eşit olacak şekilde ölçmek için tasarlandı.
Bu, medeniyetimizin insanlık yolculuğunun ortasında olduğunu varsayar; saatin yaratıcısı bunu "iyimserliğin üstü kapalı bir ifadesi" olarak kabul eder.
2011 yılında Hillis'e, kanser araştırmalarına yardımcı olması beklenen biyoteknoloji girişimine odaklanmak yerine, çalışmasını saate göre nasıl gerekçelendirebildiği soruldu.
Şöyle dedi:
"Üzerinde çalışabileceğim en önemli şeyin bu olduğunu düşünüyorum. Kanserden daha fazlası. Uzun vadede bunun daha fazla insan için daha fazla fark yaratacağını düşünüyorum."
Ancak eleştirmenler daha az kesindi.
Twitter kullanıcısı Rao Zameer şunları söyledi:
"Belki de bu 42 milyonu Amazon depolarına klima kurmak için kullanabilir, böylece çalışanları bayılmaz."
Alexis Fahhz şöyle karşılık verdi:
"Demek zengin insanlar sıkıldıklarında böyle yapıyorlar".
Bazıları ise Bezos'un saatinin medeniyetten daha uzun süre dayanıp dayanamayacağını bilmesinin mümkün olmadığı gerçeğiyle dalga geçti.
Saate ulaşmak hiç de kolay değil; en yakın havaalanı arabayla birkaç saat uzaklıkta ve onu takip eden yaya yolu, vadi tabanından yaklaşık 600 metre yüksekte eğimli engebeli bir yürüyüş yolu.
İnşaat işçileri şu anda dağın içinde oluşturdukları bir dizi oda tünelini kullanarak giriyorlar ve ilk ziyaretçilerin de aynı şekilde girmesini bekliyorlar.
