DEMET İLCE / MUHABİR

Bir diğer kalp hastalığı türü ise kalp ritmi bozukluklarıdır. Örneğin atriyal fibrilasyon, kalp düzensiz bir şekilde attığında ortaya çıkar. Bu, kan pıhtılarına ve felç ve kalp yetmezliği gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Kalp yetmezliğinin kendisi de kalp hastalığının başka bir şeklidir. Bu, kalp bir şekilde hasar gördüğünde veya zayıfladığında ortaya çıkar. Kalp yetmezliğinin nedenleri arasında kalp krizleri; yüksek tansiyon ve aşırı alkol kullanımı gibi kronik durumlar ve bazı viral veya bakteriyel enfeksiyonlar yer alır.

Ayrıca kalbin yapısında da anormallikler vardır; örneğin kalp kapakçıklarında kusur veya kalp duvarında bir delik varsa. Bunlardan bazıları doğuştandır, yani doğumda oradadırlar veya enfeksiyon, hastalık veya diğer faktörler nedeniyle zamanla gelişebilirler.

Kalp hastalığı kadınları erkeklerden farklı mı etkiliyor?

Bazı açılardan evet. Bu durum doğumda başlar çünkü kalbin büyüklüğü ve yapısı kadın ve erkeklerde farklıdır; kadınların kalpleri ve kan damarları genellikle erkeklere göre daha küçüktür. Çalışmalar, kadınların kalplerindeki küçük arterlerde kalp hastalığı geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Daha büyük arterlerdeki problemlerle karşılaştırıldığında bunun teşhis edilmesi daha zordur ve kadınlarda teşhislerin atlanma oranının daha yüksek olmasına kısmen katkıda bulunur.

Ayrıca kadınlarda yaşamları boyunca meydana gelen östrojen düzeylerindeki değişiklikler gibi hormonal değişiklikler de koroner arter hastalığı riskini etkileyebilir. Kadınların, anemi ve endometriozis gibi kalp rahatsızlığı riskini artıran belirli koşullara sahip olma olasılığı erkeklerden daha yüksektir.

Özellikle hamilelik sırasında ortaya çıkan kalp sorunları var mı?

Hamilelik sırasında ortaya çıkabilen ve hastanın hem hamileyken hem de hayatının ilerleyen dönemlerinde kalp sağlığını etkileyebilecek tıbbi durumlar vardır. Bunlar arasında gebelik diyabeti ve yüksek tansiyon gibi yaygın durumlar ve kalp yetmezliğine yol açan kalp büyümesi gibi daha az yaygın ancak çok ciddi sorunlar yer alır.

Ayrıca hamilelik, doğum ve doğum sırasında vücut strese girene kadar ortaya çıkmayan önceden var olan kalp rahatsızlıkları da olabilir. Örneğin, birisi uzun süredir tansiyon hastası olabilir ancak hamileliğine kadar bunu bilmiyor olabilir. Doğurganlık çağındaki kadınların doğum öncesinde, doğum sırasında ve sonrasında bu durumların farkında olması ve kalp sağlığına dikkat etmesi gerekmektedir.

Kadınların derhal acil tıbbi müdahaleye başvurması gerektiğini gösteren belirtiler nelerdir?

Kalp krizinin klasik belirtileri göğüs ağrısı, sol kola kadar uzanan çene ve boyun ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi ve mide bulantısıdır. Bu semptomların hepsi mevcut olmayabilir veya farklılıklar olabilir. Örneğin, birisi göğüs ağrısı olduğunu söylemeyebilir ancak göğsünde ağır bir his veya hafif bir ağrı hissedebilir. Üst karın bölgesinde, sırtında veya omuzlarında ağrı olabilir.

Kadınların yorgunluk, mide bulantısı ve üst karın bölgesinde rahatsızlık gibi belirsiz, klasik olmayan semptomlara sahip olma olasılığı erkeklere göre daha fazladır. Pek çok çalışma, kadınlara erkeklerden daha fazla yanlış teşhis konulduğunu bildirmiştir; kalp krizi semptomları, mide yanmasına ve hatta psikiyatrik belirtilere atfedilir. Bir çalışmada kadınların neredeyse yarısında kalp krizinin klasik belirtileri görülmedi.

Peki ya kalp krizi olmayan diğer kalp sorunları? Bazı uyarı işaretleri neler olabilir?

Kalp ritmi anormallikleri olan biri çarpıntı yaşayabilir ve kalbinin aniden hızlı ve düzensiz attığını hissedebilir. Baş dönmesi ve bayılma hissi yaşayabilirler. Konjestif kalp yetmezliği olan kişilerin egzersiz yapma yetenekleri giderek kötüleşebilir ve kısa bir yürüyüşten sonra yorgun hissetmeye başlayabilirler. Bacaklarında şişlik fark edebilirler ve geceleri rahat uyuyabilmek için daha fazla yastığa ihtiyaç duyabilirler.

Korkutan rapor! Türkiye'de her 15 dakikada bir kişi inme nedeniyle hayatını kaybediyor Korkutan rapor! Türkiye'de her 15 dakikada bir kişi inme nedeniyle hayatını kaybediyor

Bunların hepsi biraz ince semptomlar olabilir. Buradaki en önemli çıkarım, vücudunuzu dinlemek ve bakım istemek için beklemeyin. Eğer kendinizi doğru hissetmiyorsanız, kendinizi savunduğunuzdan emin olun. Hissettiğiniz semptomların sizin için nasıl olağan olmadığını tartışın. Klinisyeniniz için konuyu daha açık hale getirmek için bunu hayatınızın bağlamına koyun. Örneğin, eskiden her gün 30 dakika boyunca hızlı yürüyüş yapıyorsanız ancak artık nefes almadan bloktan aşağı inemiyorsanız, bunların hepsi iletilmesi gereken önemli bilgilerdir.

Kadınlar kalp sağlığını iyileştirmek için ne yapmalı?

En önemli şey, kalp hastalığı riskinizi artıran mevcut tıbbi durumların farkında olmak ve bunları yönetmektir. Yüksek tansiyon böyle bir risk faktörüdür.

Kan basıncınızı kontrol altında tutmak ve gerekirse yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlarla bunu optimize etmek, kalp krizi, felç ve diğer kardiyovasküler komplikasyon riskini azaltmanın anahtarıdır.

Aynı şey diyabetli ve yüksek kolesterolü olan kadınlar için de geçerlidir. Sigara içmek, aşırı alkol tüketimi, sağlıksız beslenme ve egzersiz eksikliği gibi obezite de önemli bir risk faktörüdür. Kadınlar aynı zamanda kalp sağlığını da etkileyebilecek stres, uyku ve zihinsel sağlığın rolünü de göz ardı etmemelidir.

Muhabir: Demet İlce