Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin sonuçlarından biri de ülkedeki teknoloji şirketleri ile yetişmiş iş gücünün karşılaştığı zorluklar oldu. İşgalin kamuoyunda meşgul ettiği yer, savaş artık kanıksandığı için azalırken, Rusya merkezli teknoloji şirketleri ile çalışanlarının durumu kayda geçmeye değer.
İşgalin başından bu yana, Rusya’dan beyin göçü yaşanıyor. Özellikle yazılımcılar, zorunlu olarak askere alınma ve gitmedikleri takdirde vatan haini ilân edilme endişesiyle çareyi ülke dışına yelken açmakta buldu.
Rusya Elektronik İletişim Derneği’ne göre, savaş koşullarının doğurduğu göç dalgasında sadece ilk ayda 50 ila 70 bin yazılımcı ülkeden çıktı. Bugüne baktığımızda bu rakamın yüzbinleri bulduğunu rahatlıkla öngörebiliriz ki, bu Moskova için endişe verici olmalı.
Ülkeden ayrılanların başında Yandex, DataArt, Avito veTinkoff Bank gibi pek çok şirketin mensupları geliyor. Bu kişilerin bir bölümü şirketleriyle anlaşmalı olarak uzaktan çalışma vaadiyle ülkeden ayrılırken, şirketleri bu kişilerin çoğuyla daha sonra iletişim kuramamaktan yakınıyor.
Görülen o ki, uzaktan çalışma sözüyle yurt dışına çıkış bileti alabilenlerin çoğu, başka şirketlere çalışmanın yollarını arıyor. Rusya’dan ayrılanların geldiği ilk nokta, ulaşımda merkez konumda olmasıve güvenlik nedeniyle İstanbul oluyor.
İstanbul’a gelenlerin çoğunluğu burayı geçiş noktası olarak kullanıyor. Buradan batıda iş imkânları aramaya ve ilk fırsatta gitmeyi amaçlıyor. İşgalin başlamasından bu yana sadece Yandex’ten900çalışanın İstanbul’a uçtuğu bilgisi mevcut.
Rusya ile Türkiye arasında teknoloji işbirliği denildiğinde ilk akla gelen şirket Yandex. Yakın zamana kadar İstanbul’da ofisi olan ve sunduğu hizmetleri yerelleştirerek Türkiye’de büyük ivme yakalayan şirket, şu sıralar ambargolar nedeniyle zorda.
İşgalin yansımalarından biri, Yandex'in kurucusu Arkadi Voloj’un istifası oldu. Avrupa Birliği, Yandex'in Rus devlet medyası ve söylemlerini öne çıkardığı vebu içerikleri kaldırmadığı gerekçesiyle Voloj'u yaptırım listesine almıştı çünkü.
Yaptırım nedeniyle istifasize abartılı gelebilir. Ancak göründüğü kadar basit değil. Çünkü Yandex Rusya’da kurulsa ve bu ülkenin milli şirketi olsa da bugün ticari gerekçelerle Hollanda merkezli; hisseleri Nasdaq ve Rus borsasında işlem görüyor.
Dolayısıyla yaptırımlar, hisseleri küresel borsalarda işlem gören bir şirket için yıkıcı olabilir. Buna şirketin yetişmiş insan gücünün ülkeden kaçışı da eklendiğinde tablonun iç açıcı olmadığı net olarak görülür.
Bitirirken yaptırımların etkisi ve Rusya ekonomisine dair de bir şeyler söylemek gerekir. Yaptırımların etkisi maalesef sanıldığı kadar etkili olmadı. Doğalgaz silâhını etkin kullanan Kremlin, hâlâ Avrupa’nın en önemli enerji tedarikçisi olma pozisyonunu koruyor.
Rus rublesi, işgalin başında düşüşe geçse de son dönemde savaş öncesi seviyesini tekrar yakaladı. Bu sonucu doğuran faktör, Moskova’nın ticareti ruble ile yapma ısrarı ve baskısıydı.
