Bizler evlerimizde bayramımızı idrak ederken, birileri refahımız için var gücüyle çalışmaktadır. Çalışan emekçiler aileleriyle değil iş arkadaşları ile bayramı geçirmektedir. Unutulmamalıdır ki ücret çalışmanın karşılığı olabilirken emeğin karşılığı değildir.
Ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışanlar, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretlerini tam olarak almaktadır. Tatil yapmayarak çalışılırsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenmesi öngörülmüştür. Resmi tatillerde çalışılacağı ile ilgili iş sözleşmesine ya da toplu iş sözleşmesine bir hüküm konduysa işçi elbette çalıştırılabilir. Sözleşmede böyle bir hükme yer verilmediyse, resmi tatillerde işçinin onayını almadan çalıştırmak mümkün değildir.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile belirtilen günlere İş Kanunu açısından da çeşitli düzenlemeler ile çalışanlara yönelik hükümler getirilmiştir. Bir takvim yılı içerisinde Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri; 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos, 29 Ekim, Ramazan Bayramı(3,5 gün) ve Kurban Bayramdır(4,5 gün) İçinde bulunduğumuz Kurban Bayramında genel tatil günleri; arefe günü öğleden sonra başlayarak bayramın son günü sona erer.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde, emekçilere bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak ödenmesi öngörmüştür. Lakin bazı durumlarda, işin icap ve zaruretleri gereğince çalışanlar tatil günlerinde çalışma yapmak durumunda kalınmaktadır. Genel tatil günlerinde tatil yapmayarak çalışılırsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir.
1 SAAT DAHİ ÇALIŞMA İLAVE 1 GÜN ÜCRETİ ALACAK
Çalışan, tatil gününde bir saat çalışılmışsa bile çalışma karşılığı ücretini ilave bir günlük yevmiye tutarında ödenmesi gereklidir. İş sözleşmelerinde çalışanın sözleşmesinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmasının ücrete dâhil olduğu hükmü içeriyor olsa dahi, bu kayıt geçerli olmayıp, çalışmanın karşılığı olarak ayrıca ödeme yapılmalıdır.
ZAMANAŞIMI
Genel tatil alacakları 5 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre hakkın doğduğu süreden başlar. Ayrıca; Genel tatil günü çalışmalarına karşı gelen ücretin ödenmemesi halinde hizmet sözleşmesinin işçi tarafından fesih edilmesi durumu Yargıtay tarafından, haklı nedenle fesih olarak kabul edilmiştir.
Genel tatil günlerinin 9 güne çıkarılması halinde, genel tatile ilişkin çalışmadan ücret ödenmesi veyahut çalışılması halinde ayrıca ödeme yapılması sadece kanunda öngörülen yasal süreler için geçerlidir. Genel tatil günleri içerisinde yıllık izin kullanılması halinde, genel tatil süreleri yıllık izin süresi içerisinden düşürülmelidir.
BAYRAMDA FAZLA ÇALIŞMA
Genel tatillerde çalışan işçiler, normal mesai saatlerini de aşarak çalışmışlarsa bunun için de ayrıca ücret hesabı gerekmektedir. Örneğin haftalık 45 saat çalışılan bir işyerinde bayramdaki çalışmasıyla 45 saati de aştıysa fazla mesai ücreti alacaktır. Bayramda normal mesaisi kadar çalıştığı süreyi bayram mesai ücreti gibi 1 katı olarak alırken, normal mesaisini aşan kısımların ücretini ise fazla süreli çalışma ya da fazla çalışma gibi alacaktır.
Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleriyle; hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere kanunla tanınan haklar genişletilebilir. Eğer çalıştığınız işyerinde uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesi varsa sözleşmeye hâkim olmak menfaatinizedir.
Son Söz; Emeğin, alın terinin var olduğu yerde, paylaşma adil olur. Saygı ve sevgi olur.
Hayırlı Bayramlar…
Haftaya nasip olursa ‘Fazla Çalışma’
