Sigortalı çalışanların işlerini kaybetmeleri halinde kayıplarını kısmen de olsa karşılamayı amaçlayan nakdi ödemeye işsizlik ödeneği diyoruz. Halk arasında işsizlik maaşı olarak bilinen işsizlik ödeneği; çalışanın yeni bir iş buluncaya kadar geçecek sürede temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan ödemedir.
Çalışanlardan aylık prime esas kazançları üzerinden yapılan hesaplama ile aylık düzenli olarak işsizlik sigortası keseneği kesilmektedir. İşsizlik sigortası; Türkiye’de Mart 2002 tarihinde devlet tarafından kurulan ve bu tarih itibariyle uygulanmaya başlamış zorunlu bir sigorta türüdür.
Yararlanabilmenin Şartları
Çalışanın kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,Fesihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,Feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,Feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR birimine başvurmak şartı ile sigortalı çalışanlar işsiz kalmaları halinde işsizlik ödeneğinden faydalanabilecekledir.
İşsizlik maaşı miktarı
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir.
2020’de en düşük işsizlik maaşı bin 177 lira olurken en yüksek işsizlik maaşı 2 bin 354 liradır. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.
İşsizlik maaşı süresi
İşsiz kalan çalışanın, alacağı işsizlik maaşının süresi de önem taşımaktadır. Aslında işten ayrılan sigortalı, çalışmasının karşılığı olarak kendi süresini kendi çalışmalarıyla belirlemektedir. Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
600 gün işsizlik primi ödemiş olan işsizlere 180 gün,
900 gün işsizlik primi ödemiş olan işsizlere 240 gün,
1080 gün işsizlik primi ödemiş olan işsizlere 300 günsüre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
İşsizlik ödeneği başvuruları, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Bayram gibi önemli dönemlerde ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.
İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup, işsizlik ödeneği ödenen günler için genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmaktadır. Ödenek alanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanabilirler.
Hatırlatma; 01.07.2020 tarihinden itibaren az tehlikeli işyerinde İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi çalıştırmak zorunlu hale gelmiştir. İş güvenliği uzmanı ve veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverenlere, görevlendirmediği her bir kişi için 3.516,00 TL, olmak üzere ve aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktarda idari para cezası öngörülmektedir.
Son söz: İşsizlik ödeneği, çalışanlar bakımından bir sosyal güvence olup kullanmalarına gerek kalmayan günler dilerim…
Haftaya nasip olursa ‘Çalışanların maaş haczi’
