İnanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme suçu TCK’nın 115. maddesinde hürriyete karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir. 02.03.2014 tarihinde 6529 sayılı yasanın 14. maddesi ile düzenlemede köklü bir değişiklik yapılmıştır.

Suçun unsurları

Madde metni ve değişiklik gerekçesine bakıldığında;

·           Türk Ceza Kanunu’nun 115’inci maddesinin ikinci fıkrası değiştirilmiş ve maddeye üçüncü fıkra olarak yeni bir fıkra eklenmiştir. Söz konusu maddede yer alan suç tanımıyla, kişilerin Anayasa’da ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde güvence altına alınan dini inanç, düşünce ve kanaatleri açıklama özgürlüğünün cebir veya tehdit kullanılarak engellenmesi suç olarak tanımlanmıştır.

·          Maddenin ikinci fıkrasında, kişilerin mensup oldukları dini inancın gereğini yerine getirmesinin veya dini ibadet veya ayinlerin bireysel ya da toplu olarak yapılmasının engellenmesi, yaptırım altına alınmıştır. Ancak belirtilmek gerekir ki, söz konusu suçun oluşabilmesi için, inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin anayasada belirlenen sınırlar çerçevesinde kullanılması gereklidir.

·          Maddeye üçüncü fıkra olarak eklenen yeni hüküm ile bir kimsenin inanç, düşünce veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına ilişkin tercihlerine müdahale edilmesi veya bunları değiştirmeye zorlanması, suç olarak tanımlanmıştır.

·          İkinci ve üçüncü fıkralar kapsamında tanımlanan suçun oluşması açısından, söz konusu seçimlik hareketler, kişilere karşı cebir veya tehdit kullanarak gerçekleştirilebileceği gibi, örneğin dini ibadet ve ayinlerin yapılmasına mahsus ibadethanelerin kapılarının, kişilerin giriş ve çıkışını engelleyecek şekilde kilitlenmesi suretiyle de gerçekleştirilebilir. Bu nedenle, madde metninde “cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla” ifadesine yer verilmiştir.

Suçun cezası (TCK 115)

·         Cebir veya tehdit kullanarak, bir kimseyi dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya veya değiştirmeye zorlayan ya da bunları açıklamaktan, yaymaktan meneden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

·         Dini inancın gereğinin yerine getirilmesinin veya dini ibadet veya ayinlerin bireysel ya da toplu olarak yapılmasının, cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engellenmesi hâlinde, fail hakkında birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.

·         Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir kimsenin inanç, düşünce veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına ilişkin tercihlerine müdahale eden veya bunları değiştirmeye zorlayan kişiye birinci fıkra hükmüne göre ceza verilir.

Suçun nitelikli hali (TCK 119)

·         Silahla, 

·         Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, 

·         Birden fazla kişi tarafından birlikte,

·         Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,

·         Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle 

 İşlenmesi halinde verilecek ceza bir kat arttırılır.