Bilim insanlarına göre domatesin içindeki çileğe benzeyen yapı, aslında başka bir meyve değil. Tarımda sık karşılaşılmayan ancak doğal bir biyolojik durum olan İç Doku Gelişim Bozukluğu, diğer adıyla Fasiyasyon veya İç Mutasyon, bu görüntüye neden oluyor. Bu bozuklukta domatesin iç dokuları normalden farklı şekilde gelişiyor, odacıklar birbirine kaynaşıyor ve kabartılı, taneli bir yüzey oluşuyor. Bu görünüm çileği andırsa da tamamen domates etinden oluşuyor.
FASİYASYON NEDİR, NASIL OLUŞUR?
Fasiyasyon, bitkilerin büyüme döneminde hormon dengesinin bozulmasıyla ortaya çıkan bir gelişim anomalisi. Bu durum domates, biber, salatalık ve hatta çiçeklerde bile görülebiliyor.
Uzmanlara göre fasiyasyonun ortaya çıkma nedenleri şunlar:
• Aşırı sıcak-soğuk değişimleri
• Bitkinin çiçeklenme döneminde stres yaşaması
• Hormon dengesizliği
• Polenleşme hataları veya genetik mutasyon
• Aşırı nem ve düzensiz sulama
Bu etkenler domatesin iç dokusunun normalden farklı büyümesine yol açarak çilek, karpuz veya başka bir meyveyi andıran garip görüntüler oluşturabiliyor.
ZARARLI MI, YENİR Mİ?
Fasiyasyon görüntü olarak alışılmadık olsa da sağlık açısından bir tehlike oluşturmuyor.
Uzman değerlendirmelerine göre:
• Kimyasal bir sorun değil, genetik veya gelişimsel bir bozukluk
• Domatesin iç dokusu farklı görünüyor ancak zehirli ya da zararlı değil
• Koku, renk ve tat bozukluğu yoksa tüketilmesinde bir sakınca bulunmuyor
Ancak iç yapı aşırı süngerimsi, kötü kokulu ya da çürümeye dönükse tüketilmemesi öneriliyor. Normal şartlarda fasiyasyonlu domatesler diğer domatesler kadar güvenli kabul ediliyor.
GÖRÜNTÜ ÇİLEĞE NEDEN BU KADAR BENZİYOR?
Fasiyasyonlu bir domatesin içi, bazı durumlarda çileği neredeyse birebir andırabiliyor. Bunun nedeni:
• Odacıkların birleşmesiyle oluşan taneli yüzey
• Domates etinin kabarcıklı büyümesi
• Kırmızı rengin çilek tonlarına benzemesi
• İç liflerin düzensiz gelişerek çilek dokusunu taklit eden bir şekil oluşturması
Bu nedenle vatandaşın sosyal medyada paylaştığı görüntü, ilk bakışta gerçekten çilek gibi algılandı.
BENZER OLAYLAR DAHA ÖNCE DE YAŞANDI
Tarım uzmanları, fasiyasyonun nadir olmadığını, sadece fark edildiğinde şaşkınlık yarattığını belirtiyor.
Bazı domateslerde:
• Domatesin içinde mini domates oluşması
• Yeşil filizlerin çıkması (vivipari)
• İç et dokusunun kıvrılarak farklı meyvelere benzemesi
gibi durumlarla zaman zaman karşılaşılıyor.
GÖRÜNTÜ ŞAŞIRTICI AMA DOĞAL
Kesildiğinde içinden çilek çıktığı sanılan domatesin sırrı böylece çözüldü. Uzmanlara göre bu durum tamamen doğal bir gelişim bozukluğu ve gıda güvenliği açısından bir risk taşımıyor. Görüntü sosyal medyada şaşkınlık yaratsa da ortaya çıkan yapının gerçek bir çilekle hiçbir bağlantısı bulunmuyor.
