Muhabir/Merve Dere
Narsistik bireyler, sürekli olarak övgü ve dikkat arayışı içindedirler. Sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte, narsistik davranışlar daha da belirgin hale gelmiştir. Kendi görüntüsünü sürekli olarak paylaşma, beğeni ve takipçi sayısına aşırı odaklanma, narsistik davranışların online platformlarda da görülmesine neden olmaktadır. Peki bir insanın narsist olduğu nasıl anlaşılır?
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız narsist insanların kendilerini diğer insanlardan daha yüksek görme eğiliminde olduklarına söyleyerek şunları söyledi:
“Bu kişiler genellikle benmerkezci davranırlar. Diğer insanları, yaşantıları ve kurdukları iletişimleri konusunda kendilerini daha yetenekli ve iyi gördükleri için sıkça aşağılar ve düşük değerlendirirler. Karşısındaki kişiyi sık sık suçlarlar ve yetersiz hissettirirler.”
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız bu narsist kişilik bozukluğu belirtilerini ise şu şekilde açıkladı:
"Öncelikle narsizim kelime anlamı Yunan mitolojisinden gelmektedir. Mitolojideki kendi yansımasın, kendi görüntüsüne aşık olan Narzis karakterinden gelmektedir.
KENDİLERİNİ DİĞER İNSANLARDAN ÜSTÜN GÖRÜRLER
Narşist kişilik bozukluğuda burdan gelmektedir. Bu bir kişilik özelliğidir insanın kendi özsaygısını ve ihtiyaçlarını ön planda tutma eğilimidir. Bir kişinin kendisin abartılı bir şekilde beğenmesine sürekli olarak insanlara üstelik kurmaya çalışmasına ve karşısındaki kişilerden hayranlık beklemesine narşist kişilik bozukluğu diyebiliriz.
Bu durumun belirtileri kişinin empati kurmada eksiklik yaşaması, kendi ihtiyaçlarının sürekli diğer insanalardan ön planda tutması, sürekli diğer insanlardan ilgi beklemesi, eleştiriye aşırı duyarlı bir kişi olması ve ilişkilerinde güç kontrol etme isteği eğiliminde olması adı altında 5 ana madde de toparlayabiliriz."
Bu özellikleri taşıyan biri ile evli olanlar için ise bu durum onlar için adeta kabus olacaktır. Peki narsist erkek veya kadınla evlenen kişi evliliğinin iyi sürmesi için ne yapmalıdır? Klinik Psikolog Mehmet Yıldız bu kişilerle evli olanların ilişkide sınır koyması gerektiğini söyleyerek şunları ifade etti:
“Bu kişiler eş seçerken şunlara dikkat ederler. İlk olarak kendilerinden üstün gördükleri ile bir ilişki içine girip evlenirler veya Kendilerinden düşük gördükleri bir kişi ile ilişki içine girip bu kişilerle evlenirler. Bu kişiler sürekli hayranlık duyulması istediğinden bu seçimleri kendi isteği doğrultusunda yaparlar.
BU KİŞİLERİN EMPATİLERİNİ GELİŞTİRMEYE ÇALIŞIN
Kendinden üstün bir kişi ile evlenen narşistler o kişilerin övgülerini almak istediklerinden onlardan alacakları iltifatlar doğrultusunda hayatlarını kendilerini tatmin olmuş ve yeterli hissederler. Kendilerinin o kişiden bunları duyunca yükseleceğini düşünürler bu sebeple sürekli kendisine övgü dolu yaklaşılmasını ister. Kendinden düşük gördükleri kişi ile birlikte olma istekleri de buradan gelir bu sefer altta olan bir kişi üstünde üstünlük kurulmaya çalışır ona karşı kurallar konulur bu kurallara uyulmadığında işte işler kötü gitmeye başlar. Bu kişilerle ilişkide sınır koymak, empatilerini geliştirmeye çalışmak, bireysel destek sağlamak, kendi ihtiyaçlarınız olduğunu hatırlayarak bu tür zorlu evliliklerle başa çıkma konusunda yardımcı olabilir.”
İşte tüm bunlardan sonra akıllara şu sorular geliyor. Narsist bir kadın veya erkek nasıl davranır? Bu hastalığın tedavisi nasıl olur? Tedavi süreci nasıl işler?Uzman Klinik Psikolog Mehmet Yıldız bu soruları da şu şekilde yanıtladı:
“Bu kişiler karşı tarafa ya çok iyi davranırlar ya da çok kötü davranırlar sürekli değişkenlik gösterirler. Bir gün kendileri çok iyi bir eş, sevgili olurken bir gün kendileri çok kötü bir eş, sevgili karşısındaki kişiyi yerden yere vuran kötüleyen olabilmektedir. Bu durumla maruz kalan kafa karışıklığı ile zorlanması muhtemeldir. Narsist kişi kendi istedikleri olduğunda karşısındaki kişiyi yücelten, onore eden bir kişi olur fakat kendi istediği olmadığında işte bu karşısındaki kişiyi suçlayan, agresif tavırlar sergileyen bir kişi olabilmektedir. İlişkiler karşındakinin üstünde bir baskı kurma eğilimine girer ve kendi kuralları ve hep kendi istedikleri olsun isterler. Bu çizdiği yolda kendi kurallarını karşı tarafa dayatarak bu durumdan tatmin olur ve memnun olurlar. Kendinden yüksek bir kişinin onları yükselticeğini düşünürler.
TEDAVİYE BAŞVURMAK İSTEMEZLER YA DA REDDEDERLER
Narsistik kişilik bozukluğu tedavisi genellikle zordur, çünkü narsistik bireylerin tedaviye başvurması ve değişim istemesi genellikle zordur. Ancak, tedavi süreci, kişinin duygusal ve sosyal işlevselliğini artırmaya yönelik çalışmaları içerir.
Narsistik kişilik bozukluğu olan bireyler genellikle bireysel terapiye ihtiyaç duyarlar. Terapi, kişinin duygusal ve psikolojik zorluklarıyla yüzleşmesine, düşünce ve davranışlarını anlamasına ve değiştirmesine yardımcı olabilir. Psikodinamik terapi, bilişsel davranış terapisi (BDT) kullanılabilir."
Uzman Klinik Psikolog Mehmet Tedavi süreci genellikle zaman aldığını belirterek şu ifadelerin de altını çizdi.
"Kişinin değişmeye istekli olmasını gerektirir. Ancak, narsistik kişilik bozukluğu tedavisi ile bireyin duygusal esnekliği artırması, ilişkilerinde daha sağlıklı bir denge bulması ve sosyal işlevselliğini iyileştirmesi mümkündür."
.
