Göz ameliyatı sonrasında hastaların kâğıt üzerinde yazan ‘0.50’ oranına takıldığına dikkat çeken Op. Dr. Ünsal Sarı, “lazerle ameliyat sofistike bir cerrahi şeklidir. 0.50’ye kadar olan numara varlıkları başarılı cerrahi olarak kabul ediliyor.” ifadelerini kullandı.

Diriliş Postası Muhabiri Mücahit Dere/Mülakat

Çeşitli sebeplere bağlı olarak görme bozukluğu yaşayan ve bu durumdan kurtulmak isteyenlerin gözlük ve lens gibi alternatifler dışında başvurması gereken bir seçenek olan ‘lazer ameliyat’ı, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Op. Dr. Ünsal Sarı ile konuştuk. Göz için lazer ameliyat çeşitlerini anlatan Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Op. Dr. Sarı, ameliyat süreci ve sonrasına ilişkin önemli bilgileri Diriliş Postası ve okurlarıyla paylaştı.

Öncelikle vatandaşlar arasında ‘göz çizdirme’ olarak da bilinen lazer ameliyat uygulaması hakkında bilgi verir misiniz? Lazer ameliyatın çeşitleri var mıdır?

Gözde lazer uygulaması denildiğinde akla ilk olarak halk arasında ‘göz çizdirme’ olarak da bilinen excimer lazer ile göz numaralarının yok edilmesi ameliyatı gelmektedir. Bu ameliyatla kornea denilen gözün en ön cam tabakası üzerine lazerle bir düzeltme işlemi yapılmakta ve kişi gözlüğünden veya kontakt lensinden ömür boyu kurtulmaktadır. Ayrıca retina ve vitreus hastalıklarının tedavisinde ayaktan argon ve yaglaser yine glokom hastalarının tedavisinde alt ve slt denilen yöntemlerle argon ve yag lazer sıklıkla kullanılmaktadır. Bu yöntemler ameliyattan ziyade poliklinik şartlarında ayaktan uyguladığımız işlemlerdir.Yine katarakt cerrahisi esnasında ameliyatın belli aşamaların femtosaniyelaser desteği alınabilmektedir.

Lazer ameliyatı denilince akla gelen excimer lazer ameliyatları da kendi içerisinde flapli (kapakçıklı) ve flapsiz (kapakçıksız) ameliyat olarak ikiye ayrılır. Flapli yöntemler günümüzde en sık yapılan yöntemlerdir. Flap oluşturulmasında eskiden mikrokeratom mekanik kesiciler kullanılırken günümüzde bunun için femtosaniyelaser kullanılmaktadır. Excimerlaser ameliyatlarını kabaca sınıflayacak olursak; flapli yöntemler lasik, smile, flapsiz yöntemler prk, notouch ve lasek olarak belirtebiliriz.

“İYİLEŞME PROBLEMSİZSE HERHANGİ BİR İZ KALMAZ”

Lazer ameliyatı hastalar için ağrı verici oluyor mu? Her hasta için aynı teknik mi uygulanıyor?

Lazer denilen yöntemde kornea yüzey epiteli mekanik olarak kornea yüzeyinden kaldırıldıktan sonra excimer lazerle kişinin göz numaraları sıfırlanır sonrasında hastaya bir kontakt lens takılarak yüzey epitelinin iyileşmesi beklenir. Oldukça eski bir yöntemdir. Avantaj olarak flap oluşturulmadığı için kornea direnci çok bozulmamış olur ve ektazi denilen lazerin en istenmeyen komplikasyonu bu tip lazerlerde daha azdır. İyileşme problemsiz olunca herhangi bir iz kalmaz. Kuru göz oluşması daha azdır. Dezavantaj olarak ağrılı bir yöntemdir, kişinin göz numaralarının ameliyat sonrasında yerleşmesi uzun bir süre alabilir, iyileşme esnasında haze denilen yüzeyde iz kalabilir,  büyük numaralarda ve 2 numara üzeri astigmat varlığında uygulamada kısıtlılık olması dezavantajları sayılabilir.

Tabi ki bu teknikler her hastaya uygulanamaz. Öncelikle hastanın yapılan muayeneler neticesinde lazer için uygun olup olmadığı belirlenmelidir. Cevabımız evetse bundan sonra hangi tür lazer yapılacağı belirlenmelidir.

Göz ameliyatı olmayı düşünen hastanın, doktorunu nasıl seçmesi gerekiyor?Doktor seçerken sertifika gibi belgeler dikkate alınmalı mı?

Doktor seçimi her işte olduğu gibi bu tür cerrahilerde tecrübesi olan hekim tercih edilmelidir. Ve tabiî ki hasta psikolojik olarak güvendiği hekimde ameliyat olmalı. Bu tür cerrahileri yapmak için özel bir sertifikaya ihtiyaç yoktur.

20’Lİ YAŞLARDAN SONRA OPERASYON

Gözden lazer ameliyatı olabilmek için ne gibi kıstasların sağlanması gerekiyor?

Gözden lazer ameliyatı olmak için, öncelikle hastanın ne istediğini çok iyi bir şekilde anlatması gerekir.  Ve hekimin hasta beklentilerini çok iyi algılaması gerekir.Ve hasta bu iş için istekli olmalıdır.  Hastanın en son iki muayene arasında 0.50 üzerinde kırma kusuru farkı olmaması gerekir. Numara değişikliği genellikle 20’li yaşlarda son bulmaktadır. Bu yüzden özellikle bu yaşlardan önce lazer olmamak gerekir.Düzenli muayene olan ve numara ilerlemesi olmayan lazer olmak isteyen biriside 40’lı yaşlara kadar beklememelidir. Yani hastaların yakın görme problemininbaşladığı bu yaşlara gelmeden ameliyat olması daha doğru olur.Son üç aydır kontakt lenskullanmıyor olmasıda tercihen istediğimiz şartlar arasındadır.Hastalara tavsiye olarak şunuda söylemek isterim; ilk muayene sonrası hemen ameliyat olmayı tercih etmesinler. En az bir muayene daha olsunlar.

Ameliyat öncesinde ve sonrasında hastayı nasıl bir süreç bekliyor?

Ameliyat öncesi süreç hastaya çok güzel aktarıldığında hastanın nelerle karşılaşacağını bildikten sonra ameliyat sonrası dönem genellikle sıkıntısız olmaktadır. Flapsiz yöntemlerde ameliyat sonrası birkaç gün ağrı olabilmektedir. Bunun içinde ekstra uygulamalar yapılabilmektedir. Özellikle ilk zamanlar yoğun bir ilaç kullanımı söz konusudur.

“LASER ‘SOFİSTİKE’ BİR CERRAHİDİR”

Ameliyattan sonra göz derecelerinde herhangi bir değişiklik söz konusu olabiliyor mu? Böyle bir gelişme yaşanması durumunda nasıl müdahale gerekiyor?

Ameliyat sonrası hastaların en sık takıldıkları konulardan birde bu. Uzak görüşü çok iyi olup ölçüm kâğıdında 0.50 yazıyor diye tedirgin olan çok hasta biliyoruz. Lazer ‘sofistike’ bir cerrahi. 0.50 ‘ye kadar olan numara varlıkları başarılı cerrahi olarak kabul ediliyor.

Daha yüksek numara varlığı nadirende olsa sözkonusu olabilmekte ozaman da 3-6 aylık bir izlem periyodu sonrasında hasta yeniden değerlendirilerek uygun olan durumlarda ikinci bir cerrahi yöntem şansı mevcut.Ameliyat sonrası başarı oranı çok yüksek olsada bu işin bir ameliyat olduğu ve başarı şansının yüzde yüz olmadığının bilinmesi gerekir. Ameliyat olduktan sonra geri dönüşü maalesef olmuyor.

Ameliyat dolayısıyla görme fonksiyonunu tamamen kaybetme ya da eskisinden daha çok görme bozukluğu yaşama gibi bir durum söz konusu oluyor mu? Ameliyattan sonra gözleri yormak zararlı mı?

Ameliyat sonrası istenmeyen komplikasyonlar her işte olduğu gibi bu cerrahiler sonrasında da olabilir. Bu komplikasyonların bir kısmı tedavi edilebilirse de bir kısmı tedavi edilemeyebilir.Ameliyat sonrası  gözleri yormak konusunda, hiç ameliyat olmamış hastalara ne öneriliyorsa bu hastalarada aynı tavsiyelerde bulunuyoruz. Uzun süre bilgisayar başında kalmama vb.Kamaşma,ışık problemleri belirli bir zaman sonra kaybolmakta bazı hastalarda aylarca sürebilmekte.

İleriki zamanlarda ameliyatı tekrarlamak gerekir mi? Bu ameliyat, katarakt gibi başka ameliyatlara engel mi?

İleri yıllarda ameliyat tekrarı gerekmiyor. Herhangi bir sorun ile karşılaşılmadıysa ameliyat tekrarına gerek olmuyor. Katarakt gibi başka bir ameliyata engel değildir.

Lazer olunca göz dereceleri sıfırların mı? Göz değerleri lazerden sonra negatif yönlü tekrarlar mı?

Büyük çoğunlukla göz numaraları sıfırlanabiliyor.Değişiklik olan hastalarda olabilir. Özellikle ameliyat öncesi plan hatalarına bağlı olarak. Birde hipermetrop hastalarda numaralar tekrardan dönebiliyor.

“AMELİYAT SONRASI BAKIM ÖNEMLİ”

Ameliyat göz kuruluğuna sebep oluyor mu? Ameliyat sonrasında nelere dikkat etmek gerekiyor?

Lazer ameliyatlarının kuru göze sebep olduğu bilgisi net değil. Ama ameliyat sonrası hastaların uzun süre suni gözyaşı kullanmasını öneriyoruz. Birde özellikle ameliyat sonrası hastaların gözlerini ovalamamalarını öneriyoruz.

Lazer ameliyat her göz hastalığı için tedavi oluyor mu?

Lazeri göz hastalıklarından sadece kırma kusurları için kullanmıyoruz. Lazerin birçok çeşitleri var. Bunlardan bazılarını şeker ve yüksek tansiyon gibi göz arkasında kanama vs. neden olan hastalıklarda, göz içi basınç artışı olan glokom hastalarında, göz kapağı siğil vb. hastalıklarda da kullanabiliyoruz.

Ameliyat için devlet desteği sağlanıyor mu? Lazer ameliyat ücreti ortalama ne kadar bir masrafa yol açıyor? Hastaların bu durum için ne kadar bir bütçe hazırlamaları gerekiyor?

Lazer ameliyatı mutlak yapılması gereken bir ameliyat değil isteğe bağlı olduğu için devletimiz bu konuda hastalarımıza SGK desteği vermiyor ama lazer aletlerini eğitim hastanelerimize alarak hastaların daha düşük bir ücret karşılığında bu ameliyatları olmasını sağlıyor. Bütçe, başvurulan hastaneye göre maalesef farklılıklar göstermektedir.

Son olarak gözlerimize sağlıklı bakabilmek için altın değerinde tavsiyeleriniz nelerdir?

Tavsiye konusunda çok şeyler söylenebilir ama konumuz kırma kusuru ve lazer olunca bu konuda birkaç tavsiyede bulunmak isterim. Özellikle çocuklarımızı akıllı telefon ve tabletlerin elinden kurtarmalıyız. Uzun süre telefon vb. aletlerle uğraşmak özellikle miyopinin gelişmesi-ilerlemesine neden olarak gelecek nesillerimizin çok daha fazla oranda gözlük kullanmalarına neden olacak. Buda gözlük, kontakt lens ve lazer ihtiyacını büyük oranda artıracak.

Kırma kusuru nedir?

Kırma kusuru, halk arasında hastalık olarak bilinen, fakat aksine bir hastalık değil; en sık karşılaşılan görme bozukluğudur. Kısaca; gözün ışığı doğru kıramamasından kaynaklanan bu bozukluk dört şekilde ortaya çıkabilir. Kırma kusuru; miyopi, hipermetropi, astigmatizm ve presbiyopi şeklinde varlık gösterebilir.

Diriliş Postası Muhabiri Mücahit Dere/Mülakat