İftira davası açma şartları iftira suçunun tanımlara uygun olarak meydana gelmesi ile sağlanmış olur. Hukuk literatürüne göre söz konusu suçun ortaya çıkmış olduğunu anlamak için aranması gereken şartlar şöyledir:

  1. Hukuka aykırı bir suçun isnat edilmesi: Bir fiilin iftira sayılabilmesi için ilk şart, başka bir şahsı hukuk dışı faaliyetlerde bulunmaya yönelik ortaya çıkmasıdır.
  2. Herhangi bir resmî kuruma yalan beyan mahiyetinde dilekçe verilmesi – ihbarda bulunulması: İftiranın ortaya çıkması ve mağdurun dava açma hakkına sahip olabilmesi için, polis ya da jandarma başta olmak üzere resmî makamlara sahte ihbarların gerçekleşmiş olması yeterlidir.
  3. Basın yolu ile karalama yapılması: Basın organları tüm dünyanın iletişimini mümkün kılan araçlardır. Bu durumdan dolayı basın organlarını kullanarak birini kötülemek ve bu doğrultuda suçlamalarda bulunmak, iftira davası açmak için mağdura hak sağlar.
  4. Kimliğini farklı gösterme yolu ile birine ait bilgilerin kullanılması: İşlediği suçun hukuki sorumluluğu ile yüzleşmek istemeyenler ya da sadece şaka yapmak isteyenler; başkalarının kimliğini kullanarak bazı insanları suçlu çıkarabilir. Örneğin birinin dolandırıcılık suçuna karışmamış olmasına rağmen onun adı ile bir sosyal medya hesabı açıp “Ben dolandırıcıyım” ve benzeri türünde paylaşımlar yapılması bu kategoriye dahildir. Bu durumda, kimlik bilgileri kullanılan şahıs iftiraya uğramış olur ve dava açmak mümkün hale gelir.
  5. Delil üretme yolu ile suçlama: Birine, yukarıdaki herhangi bir türde iftira isnat ettikten sonra bu iftirayı doğru göstermek için delil üretmek nitelikli iftiradır. Yani bu durum olağan iftira suçundan da büyüktür. Hatta bu durum “Suç uydurma” olarak da dile getirilir.

İftira Davasına Hangi Mahkeme Bakar?

İftira davasının görüldüğü mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Fakat mahkeme aşamasından önce şartların sağlanmış olması yani ihbar edilen durumun gerçekten iftiraya tekabül etmesi gerekir. Aksi halde iftira suçu işleyen taraf, haksız olarak resmî kurumlara müracaat ederek dava açan taraf olur.

İftiraya Uğrayan Kişi Tazminat Davası Açabilir Mi?

İftira davası açma şartları mevcut ise tazminat davası açılabilir. İftiranın düzeyi ve yaşanan kayıplar değerlendirilerek iftira atan tarafa tazminat borcu bağlanır.

Namusa İftira Davası Nasıl Açılır?

Türk halkının namus konusunda pek hassas olduğu malumdur. Dolayısıyla halk arasında namus konusundaki iftiralar daha çok tepki çeker. Fakat özellikle namusa iftira davası ve türevleri için kurulmuş olan bir mahkeme yoktur. Her türlü iftira suçu aynı mahkemeler tarafından görülür.

İftiranın Cezası Nedir?

İftira suçunun cezası 1 yıldan 4 yıla kadar değişen sürelerde hapis cezasıdır. Fakat birine hem iftira atıp hem de o iftiranın doğru görünmesi için delil üretmek, alınan cezayı yarı mislinde katlar. Örneğin bir vatandaş başka bir vatandaşa iftirada bulunmasından dolayı 2 yıl hapis cezası almış ve sahte delil ürettiği tespit edilmiş ise; cezası olan 2 yıllın hapsin yarısı kadar yani 1 yıl daha hapis cezası alarak 3 yıl cezaya çarptırılmış olur.

Bir başkasının hapis cezası alması için gerçekleştirilen iftiralar için hapis cezalarının süresi en fazla 25 – 30 yıla kadar ulaşabilir. Örneğin birine iftira atarak onun müebbet hapis cezası almasına yol açan vatandaş ortalama 20 – 30 yıl hapis cezası alır. Birine iftira atarak söz konusu kişinin süreli hapis cezası almasına yol açanlar ise bu hapis cezasının üçte ikisi kadar cezaya çarptırılır. Örneğin birine iftira atarak onun 3 yıl hapis cezası almasına yol açanlar, yaklaşık olarak 2 yıl hapis cezası alır.

 

Editör: TE Bilisim