Maalesef ülkemizde dolandırıcıların en çok kullandığı yöntemlerden birisi de açığa imzanın kötüye kullanılması yani boş kağıda ya da senede imza atılması gibi durumlardır. Bu yazımızda açığa imzanın kötüye kullanımı ile alakalı siz okuyuculara bilgiler vermeye çalışacağız.
Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu Türk Ceza Kanunu’nun 209. maddesinde yer almaktadır. Bu hükme göre; “Belirli bir tarzda doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde dolduran kişi, şikayet üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklinde ifade edilmiştir.
Burada açığa imza atılan boş kâğıt, imza atan kişi tarafından faile belirli bir şekilde doldurmak üzere, kendi iradesi ile teslim edilmektedir.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise; “İmzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kâğıdı hukuka aykırı olarak ele geçirip veya elde bulundurup da hukuki sonuç doğuracak şekilde dolduran kişi, belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandırılır.” şeklindedir.
İkinci fıkra hükmünde ise fail, açığa imza atılmış olan kâğıdı ele geçirerek doldurmaktadır. Her iki suç tipinde de cezalandırılan eylem; açığa imza atılmış şekilde bulunan bir kağıdın doldurularak hukuki bir sonuç doğurmasıdır.
Açığa imzalı kâğıdın verilmesinden sonra vekaletin sona ermesini gerektiren bir durum ortaya çıkarsa ve bu durumun öğrenilmesinden sonra kağıt doldurulmuş olursa, vekalet ilişkisi sona ermiş olacağından evrakın niteliğine göre belgede sahtecilik söz konusu olacaktır. (Erman, Sahtekarlık Suçları, s.496)
Suçun tamamlanma anı, açığa imza atılmış olan kâğıdın fail tarafından doldurulması anıdır. Bu suçun ihmali davranışlarla işlenmesi de mümkün değildir. Bu suç ancak kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçun oluşması için, failin, açığa yani boş kağıda atılan imzadan faydalanması aranmamaktadır. İmza sahibinin bilgisi olduğu müddetçe hukuki sonuç doğuracak şekilde boş kâğıdın doldurulması (açığa imza atılması) durumunda suç oluşmayacaktır.
Kişi kâğıdı doldururken engel bir nedenin ortaya çıkması sebebiyle icra hareketlerini tamamlayamazsa bu suça teşebbüs hükümleri söz konusu olacaktır. (Erman, Sahtekarlık Suçları, s.501)
Fail, bir suç işleme kararının icrası kapsamında değişik zamanlarda aynı kişinin kendisine verdiği açığa imzalı birden fazla kâğıdı aradaki anlaşmaya aykırı olarak doldurursa tek bir açığa imzanın kötüye kullanılması suçunun işlemiş olacaktır. Ancak zincirleme suç hükümleri kapsamında faile verilecek ceza artırılacaktır. (Artuk, Ceza Hukuku Genel Hükümler, s.730)
Belirli bir amaç için doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim edilen açığa imzalı bir kâğıdı farklı bir şekilde doldurma suçunun cezası TCK 209/1’de üç aydan bir yıla kadar hapis cezası olarak yaptırım altına alınmıştır. Hukuka aykırı bir şekilde ele geçirilen veya elde bulundurulan açığa imzalı kâğıdı hukuki bir sonuç doğuracak şekilde doldurulması durumunda ise TCK 209/2 maddesi hükmü uyarınca kişi, belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandırılacaktır. İmzalı, boş bir kâğıt ancak taraflar arasında belirli bir ilişki doğuracağından bu suç şikayete bağlı bir suçtur. Ancak 209/2. Fıkrasında belirtilen belgede sahtecilik hükümleri dolayısıyla bir suç işlenmesi halinde suç kovuşturması şikayete tabi değildir. Savcılık makamı tarafından soruşturulur.
