2017 yılında Cumhuriyet tarihinin en büyük işçi devrimi ile taşeron şirketlerinde ve belediye iştiraklerinde çalışan yaklaşık 1 milyon çalışan kadroya geçmiştir. Taşeron işçisine devlet işçisi olma imkanı sağlanmıştır. Kayıtlı 13 milyon çalışanın olduğu çalışma hayatında 1 milyon işçinin devlet güvencesine kavuşması büyük bir fırsat olmuştur.
Taşeron işçisi nedir?
Kamu kurumlarında yapılmakta olan hizmet alım ihalelerini kazanan özel sektördeki şirketlerin bünyesinde istihdam edilen, ancak fiili olarak kamu kurumuna ait işyerinde çalışan ve kamu hizmeti yapmakta olan işçi sınıfında çalışan kişilere taşeron işçi diyoruz.
Taşeron işçi yani çalıştığı kurumun kadrolu çalışanı olmayan işçidir. Buradaki en büyük ve önemli fark, kadrolu işçinin işvereninin kamu kurumu olması, ancak taşeron işçinin işvereninin özel sektör şirketi olmasıdır.
Kadroya geçiş
2017 yılı sonunda 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kadroya geçirilen taşeron işçilerin çalışma hayatına ilişkin birtakım şartlarda kademeli olarak verilmiş ve verilmeye devam etmektedir.
Geçişi yapılan işçilerin 2020 yılına kadar toplu iş sözleşmesinden faydalanma hakları yoktu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın açıklamış olduğu sözleşme uyarınca farklar ve birtakım sosyal haklar verildi. Geldiğimiz gün itibariyle çalıştıkları iş kolunda uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesi varsa geçişi yapılan emekçilerde faydalanabilmekteler. Sözleşmelerin getirdiği tüm haklardan ikramiyelerden ilave tediyeden faydalanmaktadırlar.
Bunun yanı sıra 696 Sayılı KHK hâlâ birtakım sınırlamalar içermektedir.
Taşerondan geçişi yapılan emekçilerin işyerleri kadroya geçirildikleri il ile sınırlı olup yer değişikliği veya becayiş hakları bulunmamaktadır. Yanı sıra 2017 yılı içerisinde son çalıştıkları işyerinde geçerli olan ihale süresi ile bağlı olarak kadroya geçirildiklerinden, sürekli işçi kadrosunda yıllık çalışma süresi son çalışma süresi ile devam etmektedir.
Ayrıca Zorunlu Emeklilik uygulaması belki de taşeron işçiler açısından en can sıkıcı mesele halini almıştır. 696 KHK uyarınca kadroya geçişi yapılan emeklilik prim gün sayısını dolduran emekçi, kendi isteğine bakılmaksızın emekliliğe sevk edilebilir.
Uygulamada bir diğer sık karşılaşılan sorun ise Görev Tanımı. Kadroya geçişinden önce ihale şartnamesinde belirtilen görev üzerinden çalıştırılan fakat farklı görevlerde çalıştırılan emekçiler 696 KHK ile kadroya geçişleri ancak ihale şartnamesinde belirtilen görev tanımı ile kadroya geçmiş ve görev tanımlarının değiştirilmesi yine 696 Sayılı KHK ile kapatılmıştır.
Kamu kurumlarında ve belediye iştiraklerinde çalışan 1 milyona yakın emekçi kadrosuna kavuşmuşken Kamu İktisadi Teşebbüslerinde (KİT) çalışan sayılarının 50bin kadar olduğu tahmin edilen emekçiler ne yazık ki KHK dışında kaldılar. Taşeron çalışanları ile benzer şartlarda çalışan KİT Taşeron çalışanları da verilecek müjdeyi beklemektedir.
Uzun yıllarca söylenti halini almış olan taşerondan kadroya geçiş 2017 yılında ancak mümkün olmuştur. Bu bir geçiş sürecidir. Nasıl ki yaklaşık 2 yıl boyunca %4 zam oranları ile çalışılmış ve sonunda sosyal haklarla donatılmış toplu iş sözleşmelerine kavuşulmuşsa, yakın zamanda eksiklikler birer birer giderilerek emekçilerin mağduriyeti giderilecektir.
