Korona Günleri’nin konuğu Uzman Psikolog Kerem Gümüş...

Ebru Okanlar/Mülakat

1- Korona günlerinde psikolojimizi dengede tutmanın yolları nelerdir?

Bu süreçte benim psikolojim neden bozuldu ve ne kadar bozuldu… Bizim psikolojik dediğimiz tanım da değişti. Örnek veriyorum, “Günde 5 defa elimizi yıkamamız lazım” diyor uzmanlar. Günde 5 defa yıkayıp da kendini kirli hisseden insanlar olabiliyordu. Hala elinin temizlenmediğini zannedebiliyordu biz bunları normal karşılıyorduk. 7 veya 8 defa elini yıkasa kendini iyi hissetmeyebilir ya da evde kaldığımız süreçte uykunun fazlalıyla ya da azlığıyla alakalı “Ben neden uyuyorsun” diye sorduğumda “Yapacak bir şey yok” diyor… Onun gözünden baktığımda haklı, o zaman ben bunun uyumasını psikolojik algılayamam bu süreçte

2- Korona virüs korkusu yeni bir psikolojik vakaları ortaya çıkardı mı?

Panikataklar arttı, insanlar ölümden çok ciddi bir şekilde korkuyorlar. “Ben öleceğim, eşim ölecek, çocukların başına bir şey gelecek” ya da “Annem babam vefat edecek” gibi çok ciddi, korkulara büründüler. Bunlar panikatak depresyon gibi ya da buna bağlı bağımlılık sürekli kontrol etme ihtiyacı, ama şu süreçte daha fazla arttı.

3- Çocuklardaki ağlama krizleri nasıl çözeriz?

Kriz olarak adlandırabilmemiz için, krizden sonra çocuğa neden ağladığınızı sorduğunda, çocuk “Ben ağladım mı, ben öyle bir tepkimi verdim” der, çünkü kriz olduğu için bilinçli hareket etmez, adlandıramaz sonrasında neden böyle yaptın diye sorduğunda “Sen bana şunu vermedin” diye açıklama yapıyorsa kriz değildir, bu bir mesajdır. Kendi davranışlarımızı sorgulamamız gerekir.

4- Korona öğrencilerimizin psikolojisini bozdu mu? Ne tür belirtiler gösterdi?

Bu süreçte asla ben etkilenmedim diyende bunalım yaşamıştır. Hepimiz bunalım yaşıyoruz, hepimiz etkileniyoruz, sonuçta hiç beklemediğimiz bir anda, beklemediğimiz bir şekilde düzenimiz değişti, okula gidemiyorlar, arkadaşlarıyla görüşemiyorlar, okulda öğrenim gören çocuklara hep sorardık, okulu seviyor musunuz? Hocam okulu çok seviyoruz, dersleri seviyor musunuz? Hocam dersler olmasa okuldan hiç çıkmayız, dersler olmasa çocukları bırakın eve gitmek istemezler, çünkü kendilerin ifade ettikleri bir ortam biz bu ortamdan mecbur olduğumuz için aldık çocuklarımızı, bundan dolayı şuanda agresif olabiliyorlar, anne ve babayla sataşmalar olabiliyor. Bunun için anne ve babanın sabrı çok yüksek olmalı ve sakin davranmalıyız.

5- Bu süreçte çocuklar okuldan ayrı kalınca derslerinden soğudu; çalışmak istemiyorlar nasıl yaklaşmalıyız?

“Nasıl sevdirmeliyiz”den ziyade fazla yüklenmememiz gerekiyor… Mesele 10 sayfa ödev veriyorlardı çocuklara, ben de çok fazla olduğunu söylüyordum. Şimdi hazır evdeler diye, 10 sayfa ödevleri vermemek lazım, bu süreçte 2 ya da 3 sayfa yeterlidir. Eğer 1 veya 2 saat çalışıyorsa kârdır bizim için. Çünkü ellerinden aldığımız için bu durumu, çoğu beceri gösteremezler odaklanamazlar, dikkat dağınıklığında çok ciddi, problemler ortaya çıkartabilirler ve üzerinde ağır bir yük hissedebilirler.

6- Devletin korona krizinde izlediği yöntemleri nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sağlık Bakanlığı’nın başladığı günden beri bugün vakayı gördük, dediği şu güne kadar süreci bir sağlık çalışanı olarak, çok takdirle ve gurur duyarak izliyorum.

7- Panik, stres bağışıklık sistemini çökerttir mi ya da ne yönde etkiler?

Bağışıklık sistemi, panik, stres, korku normal seviyede olduğu sürece bunların hiçbiri zarar değildir, hatta tam tersi faydadır. Eğitimde korku normal düzeydeyse iyidir, algıyı açar stres iyidir ya da panik iyidir, kaygı iyidir hepsi algıya katkı sağlayacaktır. Bunların hepsi eğer aşırıya gittiyse şu süreçte; 5 saat uyuyorsan şu an 2 saat zor uyuyorsundur, günde 5 defa temizlik yapıyorsan 12’ye çıkarmışsındır… Bu şekilde gidiyorsa kesinlikle ruh sağlığı danışmanından danışmanlık almak lazım, çünkü senin orada bağışıklık sitemin çöküyor, kalbin zarar görüyor, beynin zarar görüyor. O stres çünkü art arda nefes almanı etkiliyor, fiziksel sağlık sorunlarını da ortaya çıkartıyor sonuçta bağışıklık sistemini etkiliyor.

8- Diriliş Postası’nı okuyor musunuz nasıl buluyorsunuz?

Evet okuyorum. Eskiden bir ara yazma fırsatımız olmuştu. Diriliş Postası’nı çok yakından takip ediyorum.

9- Krizden sonra ya da bugünlerde yoğunluk bekliyor musunuz?

Şu süreçte öncelikle analiz yapıyoruz. Onun ruhsal durum muayenesini yaptıktan sonra kişinin sıkıntısı var mı yok mu bakılıyor. Daha sonra kendisine bilgi vererek bu süreç ne kadar sürer iki seans ya da bir seans yapılıyor. Online olarak görüşmeler sağlanıyor, eğer bunun yanında çok ciddi bir tanısı varsa su süreçte de takıntılı olanların, takıntıları daha çok arttı, panikatakları olan panikatakları nüksetti, kaygı bozuklukları olan, kaygı bozuklukları nüksetti. Olanlar da bir çare derman arayışına girdiler tabii ki bize çok fazla gelecektir diye düşünüyorum.