Sosyal Medya Uzmanı Deniz Unay
Hayatın her alanına etki eden yeni tip Koronavirüs salgını birçok sektörün ekonomik anlamda kayıp yaşamasına neden olurken bazı sektörlere ise olumlu etkiler sundu. Salgın sürecinde olumlu yönde etkilenen en önemli sektör ise e-ticaret sektörü oldu. Salgın nedeniyle birçok alanda değişen alışkanlıklar farklı sektörlerin hızlı bir yükseliş göstermesine neden oldu. Son yıllarda Türkiye’de de ciddi bir başarı yakalayan e-ticaret sektöründe pandemi sürecinde birçok kategoride ciddi büyüme görülüyor. Koronavirüs ile mücadele kapsamında alınan tedbirler nedeniyle kapatılan pek çok işletme faaliyetlerine online olarak devam etme kararı aldı. Diğer yandan salgından korunmak için insanların büyük bölümü ise sanal alışverişlere yöneldi.
KORONAVİRÜS ALIŞVERİŞ ALIŞKANLIKLARINI DEĞİŞTİRDİ
Tüm dünyada yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olan Koronavirüs salgını hayatın birçok alanında alışkanlıkların değiştirilmesine neden oldu. Özellikle alışveriş alışkanlıkları Türkiye’nin de içinde bulunduğu pek çok ülkede büyük değişimler yaşadı. ABD’de e-ticaret sektörü ile ilgili çalışmalar yürüten Stackline tarafından hazırlana raporda bu süreçte 2019 ve 2020 yılları arasında mart ayı özelinde internet üzerinden yapılan satışlar incelendi. Söz konusu rapora göre en fazla artış gösteren kategori yüzde 670 ile tek kullanımlık eldivenler oldu.
Marketlerin, alışveriş merkezlerinin ve bakkalların faaliyetlerine belirli sürelerle ara vermesinin ardından birçok kesim tarafında zorunlu olarak e-ticaret siteleri veya diğer online satış mağazaları üzerinden alışveriş yapıldığı görülüyor. Online alışverişlere olan talebin artmasının ardından insanların alışveriş alışkanlıkları da büyük ölçüde değişti.
E-ticaret siteleri ise artan talepleri karşılamakta bir hayli zorlanıyor. Türkiye’de de Koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında devlet tarafından alınan sıkı tedbirler vatandaşların e-ticaret sitelerine yönelerek evlerinden çıkmadan alışveriş yapmaya yönlendirdi.
E-TİCARET SATIŞLARI TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA ARTTI
Dünya genelinde ABD başta olmak üzere birçok ülkede talebin hızla arttığı e-ticaret sektörü pandemi sürecinde de olumlu yönde etkilenen sektörler arasında ilk sırada yerini aldı. Hem Türkiye’de hem dünya da genel anlamda birçok kategoride e-ticaret satışları yükselişte. Özellikle dezenfektan ve sağlık ürünleri başta olmak üzere gıda ve spor malzemeleri kategorilerinde yüzde yüzün üzerinde artış görülüyor.
Salgın sürecinde alışkanlıkların değişmesinin ardından Avrupa’da yapılan araştırmalara göre online hizmet veren ve satış yapan firmaların %55 oranında negatif yönlü olarak durumdan etkilendiği belirlendi. Bu istisna dışında Hollanda merkezli bir firma tarafından hazırlanan raporda ise e-ticaret hacminin %50 ve online satış hizmetlerinin ise %52 oranında artış gösterdiğini ortaya koydu.
Salgın nedeniyle daha önce internetten hiç alışveriş yapmamış kişilerin de %8,8 oranında bu rakamlara katkı sağladığı görülüyor. E- ticaret siteleri üzerinden hizmet veren bazı sektörler salgından olumsuz yönde etkilenirken özellikle el dezenfektan ürünleri, temizlik ürünleri, gıda ve spor malzemeleri ciddi bir artış gösteriyor.
EN FAZLA ETKİLENEN E-TİCARET KATEGORİLERİ
Türkiye’de ve dünyada e-ticarete olan ilginin Koronavirüs nedeniyle artmasının ardından birçok kategoride yüzde yüzün üzerinde bir artış görülüyor. Satışları artış gösteren ürünler arasında satış adedi bakımından en fazla değişimin ise dezenfektan ürünlerinde olduğu görülüyor. 8 binden fazla e-ticaret sitesinin 2020 Ocak ve Mart ayı dönemlerindeki satışlarını inceleyen bir rapora göre, dezenfektan satışlarında yüzde 5413’lük bir artış yaşandığı görülüyor. Aynı dönem için maske satışlarında ise yüzde 3224 oranında bir artış söz konusu.
Satışların en fazla artış gösterdiği bir diğer grup ise kolonya oldu. Yüzde 1148 oranında artış gösteren kolonyanın ardından, yüzde 512 ile ateş ölçerler kolonyayı takip etti. Eldiven satışlarında ise yüzde286 ve gıda takviye ürünlerinde yüzde 177 oranında artış gözlemlendi.
Birçok farklı kategoride e-ticaret siteleri için taleplerin artmasının ardından e-ticaret sektöründe personel alımlarında da artış görüldü. Taleplerin karşılanması için birçok e-ticaret firması tarafından personel sayıları artırmak için çalışma yapıldığı görülüyor. Temizlik, gıda, spor aletleri ve hobi ürünleri salgın sürecinde satışları en fazla artış gösteren kategoriler arasında ilk sırada yerini alıyor.
SATIŞI EN FAZLA DÜŞEN ÜRÜNLER
Koronavirüs salgını nedeniyle e-ticaret satışlarında birçok kategoride satışlar olağan üstü artış gösterse de bazı sektörle ise talepler azaldı. ABD merkezli faaliyet gösteren Stackline tarafından hazırlanan rapora göre, Covid – 19 salgınından dolayı dünya genelinde seyahat yasaklarının gelmesi ve sokağa çıkma kısıtlamaları özellikle valiz satışlarında ciddi etkiler gösterdi. Yüzde 77 oranında bir düşüşle valiz satışlarında düşüş görülüyor.
Satışların olumsuz yönde etkilendiği diğer bir kategori ise fotoğraf makineleri oldu. Yüzde 64’lük bir gerilme ile fotoğraf makineleri de düşüş yaşayan ürünler arasında yer alıyor. Erkek ve kadın giyim sektöründe de benzer oranlarda düşüşler yer alıyor. Küresel düzeyde değişen alışveriş alışkanlıklarının ardından pandemi sonrası süreçte ise e-ticaret sitelerinin faaliyetlerine ilişkin yeniliklerin neler olacağı konusunda farklı tartışmalar yaşanmaya başladı. Salgın sürecinde e-ticaret sitelerinin birçok hizmet kategorisinde yüzde yüzün üzerinde yaşanan artışlar bazı sektörlerde düşüş yaşanmasına da neden oldu.
E-TİCARET SİTELERİ TALEPLERE YETİŞEMİYOR
Kurumsal birçok e – ticaret platformu artan talepler karşısında müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor. Üretim faaliyetlerinin büyük bölümünün de durmasının ardından ürün taleplerinin karşılanmasında da çeşitli zorluklar görülüyor. Öte yandan dünyanın en büyük e-ticaret firması Amazon, artan taleplerin karşılanabilmesi için 100 bin yeni personel daha almayı hedeflediğini duyurmuştu. Benzer işe alımlar dünya genelinde farklı e-ticaret firmaları tarafından da gerçekleştirilecek.
E-ticaret sitelerine karşı taleplerin artmasının ardından bu taleplerin karşılanması için özellikle depo birimler ve dağıtım personellerine ilişkin yeni iş gücüne ihtiyaç duyulduğu kaydediliyor. Türkiye’de de birçok e-ticaret firması tarafından benzer alımlar ve yenilikler uygulanmaya başladı. E-ticaret sektöründe işe alımların pandemi sonrasın da artarak devam etmesi bekleniyor.
İŞLETMELER ONLİNE SATIŞA YÖNELİYOR
Koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında Türkiye’de ve dünyanın birçok farklı noktasında işletmelerin faaliyetlerine ara vermesinin ardından dijitalleşme konusunda birçok yerel firmanın da stratejilerini değiştirdikleri görülüyor. Türkiye’de özellikle son aylarda KOBİ’lerin e-ticaret yapmak için taleplerinin yüzde 50 oranında arttığı görülüyor. Bu alanda en fazla eğilim ise marketler tarafından gösterildi.
Küçük ve orta büyüklükteki pek çok işletme salgın sürecinde satışlarında ciddi düşüşlerin yaşanmasının ardından dijitalleşme konusunda önemli adımlar atmaya başladığı kaydediliyor. Türkiye’de esnaflığın da giderek dijitalleşmeye başladığını ifade eden uzmanlar, e –ticaret faaliyetlerinin pandemi sonrasında da artarak devam edeceğini öngörüyor.
Online satışlarda özellikle gıda, temizlik, market, kitap, oyuncak vb. ürünlerde Türkiye’de yüzde yüzün üzerinde bir artış görülmesi bu durumun en büyük tetikleyicileri arasında sayıldı. İşletmelerin salgın sürecinde e-ticarete yönelmeleri sektörde kısa zamanda ciddi hareketliliklerin yaşanmasına neden olduğu ifade ediliyor.
