Diriliş Postası Muhabiri Durim Abazi/Arnavutluk
Arnavutluk’ta meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki depremde 31 kişi hayatını kaybetti. Arnavutluk Savunma Bakanı Olta Xhaçka, salı günü sabaha karşı 03.55’te kaydedilen, merkez üssü Dıraç olan ana depremin ardından 5,5 büyüklüğünde bir depremin daha meydana geldiğini bildirdi. Devlet yetkilileri salı depremiyle ilgili bilgi vererek yaklaşık 300 artçı sarsıntının gerçekleştiğini belirtti. Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, başkent Tiran, Dıraç, Akçahisar (Kruja), Kurbin ve Lezha şehirlerinde 650’in üzerinde vatandaşın yaralandığı bildirildi.
ARNAVUTLUK’UN DEPREMLER TARİHİNDE BİR İLK
Salı günün erken saatlerinde meydana gelen deprem bir sürü binaların yıkılmasına sebep oldu. Ve bu Arnavutluk’un depremler tarihinde “ilk defa” oluyor. İki ay önce, öğleden sonra, Arnavutluk’taki yeni binaların depremlere karşı direnç gösterdiği sallanmaların gücüne karşı olumlu bir sinyal eşlik etti. Bu yüzden, kentsel düzlemin inşaat gelgitindeki olumsuzluklarının yanı sıra, yine de niteliksel olduklarına dikkat çekiyordu. Ancak son depremde, yüksek binalar gibi ve bazı küçük binaların ve villaların çökmesi bu iddiayı da reddetti.
Bu, depremden zarar gören Thumana’da, ikisi veya üçü bebek oyuncakları gibi ufalanan olarak görüldü. Öte yandan, aynı zamanda yıkılmış ya da ağır hasar gören yeni inşa edilen konak ve oteller var. 1967 ve 1979 yılında da meydana gelen depremlerden sonra yıkılan binalar var fakat bu binalar kalitesiz materyaller kullanılarak inşa edilmiştir.
VATANDAŞLAR GECEYİ DIŞARIDA GEÇİRDİLER
Arnavutluk bayrağı yarıya indirildi. Dün ülke genelinde 6.4 depreminin kurbanlarının onuruna ulusal yas günü ilan edildi. Acil durum ekipleri, diğer kurtulanları bulma umuduyla hala enkazın altında arama yapıyor. Kosova da, Arnavutluk’ta güçlü depremde hayatını kaybedenlerin şerefine ulusal yas günü ilan etti.
Binlerce kişi, geceyi Tiran, Dıraç, Fushe-Kruja ve diğer bölgelerde dışarıda geçirdi. Arabalarında, sokaklarda, meydanlarda ve diğer açık alanlarda binalardan uzak kaldılar. Pek çok güney ve ülkenin diğer bölgelerine kaçtı. Arnavutluk’tan gelen haberlere göre insanlar evlerine dönmeyi kabul etmiyor. Bunlar arasında evlerinden zarar görmüş, yaşanabilir olup olmadığı konusunda uzman görüşüne ihtiyaç duyan insanlar var.
16 SAATLİK YAŞAM MÜCADELESİ
Thuman’da enkazın altında 16 saat kalan bir vatandaş (Keli) hayat mücadelesini kaybetti. Keli, 4 uzman kurtarma ekibinin, Orduyu arama ekiplerinin, Silahlı Unsurun Etkisizleştirilmesi İçin Birim’in (RENEA), Kosova Ordusu ve itfaiyecilerin tüm gün çabalarına rağmen kurtarılamadı.
Bir çocuk da medyalarda paylaşılan görüntüler göre yardım istediğini görülüyor. Ölenler arasında iki üç yaşında kız da bulunuyor. Başka bir aileden ise hayatta kalmayı başaran tek bir kişi var.
Canlı olarak çıkarılan Haxhi Kabili, enkazın altında kalan kızı için “Aderina, kızım enkazın altında kaldı, umut ediyorum hayattadır” dilediğini söyledi.
1979’DAN SONRA EN GÜÇLÜ DEPREM
Sismolog Rexhep Koçi, depremin güçlüğü ile ilgili bilgi vererek,“6,4 büyüklüğündeki depremin 30 saniye sürdüğünü ve 1979’dan bu yana en güçlü olarak kabul ediliyor” değerlendirmesini yaptı. Koçi, vatandaşlara hasar gören konutlarda kalmamaya çağrıda bulunarak, “Ana olay 3:56 dakika kaydedildi. Dıraç şehrinin kuzeyinde ve Hamallaj köyüne 6 km mesafede yer aldı. 6.3 rihter büyüklüğünde gerçekleştirildi. Deprem yaklaşık 30 saniye sürdü. Bu deprem güçlü olarak sınıflandırılır, ancak 15 Nisan 1979’daki kadar şiddetli değil.” ifadelerini kullandı.
EVLER YENİDEN YAPILACAK
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, dün en çok etkilenen iki bölge olan Tiran ve Dıraç için olağanüstü hal ilan ettiğini belirtti. Başbakan Rama olağanüstü halini ilan etmeden önce şu ifadelere yer verdi:
“Acil durumun gerçekte ne olduğunu bilmeden sorumluluklarımızı almamak için acil durumdan kaçındığımız söylendi. Dün bunun zamanı değildi. Dün, patlayan korkunç kanamayı ele almamız gerekiyordu. Bugün bir acil durum ilan edeceğiz. Anayasa ve mevzuatın dediği gibi, etkilenen bölgelerin, Tiran ve Durres’in çevresi olacak. Olağanüstü hal durumu sadece bir mali sorun değil, aynı zamanda bir dizi önlemdir. Vaaz verenlerin bu tür önlemleri almaya istekli olup olmadıklarını bilmiyorum. Acil durumun ilam etmememizin sebebi buydu, çünkü olağanüstü hal durumu, 30 günlük bir süre zarfında yeni bir durum yönetimi yönetişimi edinilmesi veya yaratılması ile çakışıyor.”
Rama, evsiz kalanlar için bir yerleşim planı olduğunu açıkladı, çünkü birçok apartman ve apartman yaşanmaz ilan edildiğini aktardı.
Tiran Belediye Başkanı Erion Veliaj, depremden sonra zarar gören vatandaşlarını ziyaret ederek yıkılan ve zarar gören tüm evlerin yeniden yapılacağını duyurdu.
Başbakan Rama’ya göre, her şey sıfırdan yeniden inşa edilecek, ancak Erdoğan ile birlikte bir tablo da dahil olmak üzere uluslararası yardımla yapılacağını kaydetti. Rama, “Thumana’daki ailelerin, apartmanları yeniden inşa edilmesi gerekiyor. Hükümet bütçesine dayanmalıyız, ama bu yeterli değil. Avrupalı meslektaşlarımla konuştum. Danimarka Başbakanı ile konuştum. Eğer Allah’tan başka bir şey gelmezse, NATO Zirvesinde birkaç gün içinde bu yaranın nasıl tedavi edileceğini ele alacağız. Türkiye Cumhurbaşkanı ile birlikte doğu bölgesi ülkeleriyle bir masa düzenlemeyi karar aldık” bilgisini paylaştı.
ERDOĞAN’DAN İSLAM DÜNYASINA ARNAVUTLUK’A DESTEK ÇAĞRISI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile konuştuğunu belirterek, “Deprem haberini aldıktan sonra Arnavutluk Başbakanı Sayın Edi Rama ile iki kez telefonla görüşmem oldu. Geçmiş olsun dileklerimizi ilettim” sözlerini kullandı.
Erdoğan, İstanbul Kongre Merkezi’nde 35. İSEDAK Toplantısı Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada, Arnavutluk’ta yaşanan depreme konusuna da değindi. Tüm İslam dünyasını Arnavutluk’a destek olmaya çağırdığını dile getiren Erdoğan, “Müslümanlar olarak üzerimize serilen ölü toprağından hala kurtulabilmiş değiliz. İslam âlemi, bir duvarın tuğlaları gibi yek diğerine kenetlenemediği için kolayca manipüle ediliyor.” ifadelerini kullandı.
Türk Kızılayı, 2 TIR’a, bin kişiyi barındırabilecek 120 çadır, 2 bin 500 battaniye ve bin hijyen kolisi, 2 bin 500 kişilik acil gıda paketi ve 8 afet uzmanını ile yardımda bulunuyor. Deprem sonrası Türkiye, kurtarma ekiplerinin (AFAD) askeri helikopter ile Arnavutluk’a intikal ettiğini bildirildi. Ayrıca TİKA da yardım faaliyetlerini sürdürüyor.
Diğer Balkan ülkelerinde de sarsıntılar yaşandı
Güçlü bir deprem Yunanistan’da Girit adasında meydana geldi ve Arnavutluk’ta da sismik sarsıntılara neden oldu. Sismoloji verilerine göre Girit’teki deprem, Richter ölçeğinde yeraltında 56 kilometre derinlikte 6.1 ölçeğinde oldu. Yunanistan’da gerçekleşen deprem Arnavutluk’un güney bölgesinde de hissedildi. Arnavutluk’un merkezine kadar sismik dalgalar hissedildi ve Tiran sakinleri arasında paniğe yol açtı. Bosna Hersek’in güneyindeki Nevesinje şehrinde de 5,4 büyüklüğünde deprem meydana gelmişti. Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezinden (EMSC) yapılan açıklamada, merkez üssü Nevesinje olan depremin, şehirden 77 kilometre uzaklıktaki başkent Saraybosna’da da hissedildiği belirtildi. Yapılan açıklamada depremde can kaybı olmadığı kaydedildi. Kosova’da ise devlet yetkililerden yapılan açıklamalara göre büyük sarsıntılar yaşanmadı. Ancak ülkenin bazı şehirlerinde, çok katlı binalarında yaşayan vatandaşlara mümkğn olduğu mertebe köy veya yüksek olmayan binalara geceyi geçirmelerine öneride bulundu. Arnavutluk’a, Avrupa’nın diğer ülkelerinden de destek geldi. Bulgaristan hükümeti Arnavutluk’a 200 bin levalık yardımda bulunacak.
KOSOVALILAR’DAN ÖRNEK DAVRANIŞ
Kosovalılar ise, Arnavutluk’un sığınacağı yeri olmayan kardeşlerini ağırlamak için evlerinin ve dairelerinin kapılarını açtılar. Sahip oldukları her şeyi veriyor. Hatta en çok ihtiyacı olan birine bağışlamak için giydiği paltoyu bile çıkaranlar var.
Gazetemizde çıkan haberde Kosova Hükümeti’nin 500 bin euro Arnavutluk’a verileceğini belirtmiştik. Depremde hayatını kaybedenler için saygı duruşuyla başlayan bakanlar kurulu toplantısında, Kosova Başbakanı Ramush Haradinaj, Kosova’da olası bir deprem için kurumların hazırlıklı olması çağrısı yapmıştı.
Kosova İslam Birliği Başkanlık Kurulu, Cuma günü, Kosova’nın bütün camilerinde, Cuma namazından sonra, Arnavutluk’ta meydana gelen şiddetli depremden etkilenenlere yardım etmek için bağış toplama etkinliğinin düzenleneceğini duyurdu.
Kosova’nın İpek şehrinden kanser hastası olan Gjyljeta bile kendi hastalığını unutarak, canlı bir programda monderatöre Arnavutluk’taki depremden sonra maruz kalan kardeşlerine yardımda bulunmak istediğini vurgulayarak, “Ben kanser hastasıyım. Kardeşlerimiz için 50 euro vermek istiyorum” diye konuştu.
Deprem Kuzey Makedonya ve Karadağ’da da hissedildi.
