BAE ile normalleşme anlaşması imzalayan İsrail, BAE üzerinden Afrika’ya sıçramaya hazırlanıyor. Normalleşme için sıraya giren Suudi Krallığı, Katar, Fas, Umman ve Bahreyn’in ardından hedef, BAE güdümündeki Sudan üzerinden Afrika’ya açılmak.
“NORMALLEŞME” KUYRUĞU
Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) açtığı “İsrail’le normalleşme” kapısında kuyruk oluştu. İsrail gazetesi The Jerusalem Post’a göre, İngiliz projesi çadır devletleri Suudi Krallığı, Fas, Umman ve Bahreyn, İsrail ile normalleşme yönünde adım atmak için BAE-İsrail anlaşmasının yansımalarını bekliyor.
MISIR ÜZERİNDEN TEMAS
İsrail-BAE arasında yapılan anlaşma, İsrail’in Arap sokağından gelecek tepkileri dindirme amaçlı olduğu düşünülse de İsrail’in asıl hedefinin “Afrika” olduğu belirtiliyor. İsrail, özellikle BAE ve Mısır üzerinden politik, ekonomik, kültürel ve stratejik faktörleri kullanarak Afrika’ya inmeye çalışıyor.
İLK HEDEF: SUDAN
Afrika pazarına açılmak gibi hedefi olan İsrail’in gözüne kestirdiği ilk ülke, BAE güdümündeki Sudan oldu. İsrail İstihbarat Bakanı Eli Cohen, Sudan’la da yakında normalleşme anlaşmasına varacaklarını açıklarken; Çad, Moritanya ve Senegal gibi ülkelerle de normalleşme adımları atılması bekleniyor.
İsrail Başbakanı Netanyahu ile Çad Cumhurbaşkanı İdris Debi ile Kasım 2018’de yaptığı görüşmenin ardından “Biz Afrika’nın kalbine ulaşmaya çalışıyoruz” demişti.
Önce Araplar sonra Afrika
Birleşik Arap Emirlikleri’nin açtığı normalleşme kapısında kuyruk oluştu. İsrail basınına yansıyan iddiaya göre Arap Birliği’ne üye 5 ülke, İsrail’le diplomatik ilişki kurmak için, BAE-İsrail arasında devam eden görüşmelerin gidişatını dikkatle takip ediyor. The Jerusalem Post’ta yayınlanan habere göre, Suudi Krallığı, Katar, Fas, Umman ve Bahreyn, İsrail’le normalleşme yönünde adım atmak için BAE-İsrail anlaşmasının yansımalarını bekliyor. BAE ve İsrail arasında varılan anlaşmaya Bahreyn ve Umman destek mesajı
verirken, Suudi Krallığı ve Arap Birliği’nden tepki gelmemesi dikkat çekmişti.
İLK HEDEF: SUDAN
İsrail-BAE arasında yapılan anlaşma İsrail’in Arap sokağından gelecek tepkileri dindirme amaçlı olduğu düşünülse de İsrail’in asıl hedefinin “Afrika” olduğu belirtiliyor.
Özellikle BAE, Suudi Arabistan ve Mısır politik, ekonomik, kültürel ve stratejik faktörleri kullanarak Afrika kıtasındaki Afro- Arap ülkelerini etkisi altına alarak İsrail’e diplomatik olarak genişleme fırsatı sunuyor. İşgal ve ilhak planlarına Afrika’dan gelecek
tepkileri dindirmek, Afrika pazarına açılmak gibi hedefleri olan İsrail’in gözüne kestirdiği ilk ülke BAE güdümündeki Sudan oldu.
İsrail İstihbarat Bakanı Eli Cohen, Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) sonra Sudan ile de yakında normalleşme anlaşmasına varacaklarını açıkladı. Sudan ile bu yıl içinde anlaşmanın imzalanabileceğini belirten Cohen, çalışmaların hızla sürdüğünü belirtti.
EL-BURHAN VE NETANYAHU GÖRÜŞMÜŞTÜ
Sudan’da Ömer el- Beşir’in devrilerek ordunun yönetime el koyması neticesinde fiilen 12 Nisan 2019 tarihinden bu yana Askeri Geçiş Konseyi Başkanı unvanı ile devlet başkanlığı görevlerini üstlenen Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ilk defa 3 Şubat’ta Uganda’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmüştü. Netanyahu da sosyal medya hesabından yaptığı yazılı açıklamada, “İki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirecek iş birliğini başlatma konusunda fikir birliğine vardık” ifadelerini kullanmıştı.
“KÖRFEZ ÜZERİNDEN AFRO-ARAP AÇILIMI”
Yazımız Kenan Toprak da 17 Şubat 2020’de kaleme aldığı analizinde İsrail’in bu hedefine dikkat çekmişti. İsrail’in “Güvenlik ve diğer alanlardaki uzmanlığı” karşılığında, Afrika devletlerinin BM Genel Kurulunda ve diğer uluslararası organlarda Filistin meselesinde yanlarında yer almasını istediğini belirten Toprak, “Afrika ülkelerinin devlet başkanlarının çoğunda Filistin sorununun çözümü artık İsrail ile ilişkilerde normalleşmenin ön şartı olarak görülmüyor” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ÇAD, MORİTANYA VE SENEGAL…
“BAE’nin Batı Afrika ülkelerinden Moritanya’ya yaklaşık 2 milyar dolar yatırım yapmayı düşünmesi, Madagaskar’a fon sağlaması ve Senegal Devlet Başkanı Macky Sall ile bir kısım anlaşma imzalaması” ile Sudan örneğinde olduğu gibi İsrail’in söz konusu ülkelerle de BAE üzerinden bağlantı kurulacağına dikkat çeken Toprak, Müslüman bir ülke olan Çad’ın da İsrail’in hedefinde olduğunu vurgulamıştı.
BAE Veliahdı M. b Zayed, İsrail’in Sudan’la yaptığı görüşmelerde aracı rolü üstleniyor. Fotoğrafta Veliaht Zayed ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan el sıkışırken görülüyor.
